Ochrona zdrowia w Polsce: indeks sprawności 2014

Przeczytaj także: NFZ: kolejki oczekujących X-XI 2013

Krajowy indeks sprawności ochrony zdrowia powstał w celu zbadania rzeczywistej skuteczności polskiego systemu ochrony zdrowia oraz pozyskania mierzalnych i porównywalnych wskaźników, na których będzie można oprzeć dyskusję publiczną.

„W ciągu ostatnich dwudziestu lat w wielu krajach ruszyły systemy oceny sprawności służby zdrowia, podczas gdy na naszym rynku takiego narzędzia brakuje. W efekcie ciężar dyskusji publicznej koncentruje się na jednostkowych zdarzeniach, a nie na zjawiskach o charakterze powszechnym i długotrwałym. Mamy nadzieję, że indeks przyczyni się do bardziej systematycznego gromadzenia i przetwarzania informacji o funkcjonowaniu systemu ochrony zdrowia, co w konsekwencji przełoży się na wyższą jakość debaty publicznej na temat potrzebnych zmian” – wyjaśnia genezę powstania indeksu Mariusz Ignatowicz, partner PwC, lider zespołu ds. ochrony zdrowia. „Idea indeksu - jako badania porównawczego tzw. benchmarku - jest wskazaniem, w którym województwie system ochrony zdrowia działa lepiej w konkretnej dziedzinie, a w której gorzej. Nie ma więc jednego zwycięzcy, ale są liderzy w poszczególnych kategoriach. Kolejnym krokiem powinna być analiza z czego wynika skuteczność danego województwa w konkretnym obszarze i co zrobić, aby uzyskać takie same efekty w innych województwach” – kontynuuje.

Indeks uwzględnia 44 wskaźniki, a poprzez system wag określa skuteczność ochrony zdrowia w trzech obszarach tzw. osiach: poprawy stanu zdrowia mieszkańców, gospodarki finansowej oraz jakości konsumenckiej opieki zdrowotnej.

„Pracując nad indeksem wyszliśmy z założenia, że w pierwszej kolejności od systemu zdrowia w Polsce oczekuje się trzech rzeczy: aby chronił i wpływał na poprawę stanu zdrowia mieszkańców, był efektywny i stabilny finansowo oraz aby pacjenci byli zadowoleni z jego funkcjonowania. Stąd w naszym badaniu prezentujemy wyniki w trzech wymiarach, uwzględniając - poza twardymi danymi - także ocenę z punktu widzenia pacjenta oraz przypisując poszczególnym wskaźnikom odpowiednie wagi” – wyjaśnia Bernard Waśko, dyrektor medyczny PwC.

Oś nr 1 - Poprawa stanu zdrowia

Najlepszy wynik osiągnięto w zakresie poprawy stanu zdrowia w województwie zachodniopomorskim (185 pkt) oraz pomorskim i mazowieckim (182 i 175 pkt). Kolejne cztery województwa: warmińsko-mazurskie, lubuskie, wielkopolskie i podlaskie nie pozostają daleko w tyle za trójką liderów. Na końcu listy znajdują się województwa kujawsko-pomorskie i łódzkie z wartościami odpowiednio 109 i 112 pkt.

Na ten wynik składają się przede wszystkim wskaźniki pogrupowane w kategorie takie jak: (1) zapobieganie zgonom (np. odsetek żyjących co najmniej 5 lat od rozpoznania raka jelita grubego czy raka piersi jako jednych z najczęściej występujących nowotworów; skala pobierania narządów do przeszczepów od zmarłych), (2) zapobieganie zaostrzeniom stanu zdrowia (np. wskaźnik hospitalizacji z powodu niewydolności serca, wskaźnik hospitalizacji chorujących na przewlekłe choroby dolnych dróg oddechowych, hospitalizacja cukrzyków) oraz (3) prewencja chorób (w tym uczestnictwo w badaniach mamograficznych, cytologicznych, szczepieniach).

Oś nr 2 - Efektywna gospodarka finansowa

W osi efektywnej gospodarki finansowej na czele uplasowały się województwa: dolnośląskie (94 pkt), wielkopolskie (86 pkt) oraz małopolskie i pomorskie (po 83 pkt). Na końcu stawki znalazły się województwa: zachodniopomorskie (44 pkt) oraz podlaskie i lubelskie (49 pkt).

Na ten wynik składają się przede wszystkim wskaźniki pogrupowane jako m.in.: (1) sprawność alokacji środków (np. wydatki na opiekę długoterminową czy proporcja wydatków na leczenie pozaszpitalne do wydatków na leczenie szpitalne), (2) efektywność ekonomiczna prowadzonych terapii, (3) zagregowane indywidualne wyniki poszczególnych placówek oraz (4) zarządzanie infrastrukturą (np. liczba łóżek szpitalnych na 10 tys. mieszkańców czy wskaźnik leczonych w ciągu roku przypadających na łóżko szpitalne).

Oś nr 3 - Jakość konsumencka opieki zdrowotnej

W osi jakości konsumenckiej na czele znajdują się województwa: opolskie (105 pkt), podlaskie i zachodniopomorskie (103 i 96 pkt.). Co ciekawe, są to te same województwa, które w osi gospodarki
finansowej znalazły się na końcu stawki. Na końcowych miejscach w osi jakości konsumenckiej ulokowały się województwa: łódzkie, pomorskie i świętokrzyskie (odpowiednio 27, 30 i 32 pkt.).