Fuzje i przejęcia w Polsce w II kw. 2017 r.

Przeczytaj także: Rynek M&A nie przejmuje się polityką

Jak już wspomnieliśmy powyżej największym i niewątpliwie najciekawszym przejęciem II kwartału tego roku okazało się przejęcie przez PGE S.A. aktywów EDF Polska - spółki należącej do koncernu energetycznego znad Sekwany. A te aktywa to nie tylko 8 elektrociepłowni zlokalizowanych w pobliżu największych aglomeracji, ale również 400 km sieci elektrociepłowniczej. Wartość tej transakcji została oszacowana na ok. 4,51 mld PLN, z czego ponad połowa (2,45 mld PLN) to kapitał własny.

Te sumy powodują, że transakcja ta jest strategicznym zagraniem PGE S.A. Po jej sfinalizowaniu spółka zdobędzie miano największego podmiotu na rodzimym rynku energii cieplnej.

Trudno również przejść obojętnie obok konsolidacji w sektorze deweloperskim. W 2 kwartale 2017 r. byliśmy świadkiem dwóch znaczących transakcji. Pierwsza z nich, to przejęcie przez Dom Development trójmiejskiego dewelopera Euro Styl za 260 mln PLN. Drugą transakcją na rynku deweloperskim, było przejęcie mLokum od mBanku przez wrocławską grupę Archicom za 88 mln PLN. Wydaje się, że branża deweloperska ma potencjał do dalszej konsolidacji w kolejnych latach.

Po raz kolejny, największy odsetek sprzedających stanowili prywatni przedsiębiorcy, ale w stosunku do wyników pierwszego kwartału (kiedy stanowili ponad 50% oferujących) było ich 35%. Cały czas wzrasta też zaangażowanie funduszy Private Equity po stronie sprzedającej – w analizowanym okresie reprezentowali aż 16% sprzedających (dla porównania w 1 kwartale było to 11%).

Ciekawym trendem jest ekspansja polskich spółek na rynki zagraniczne. Krajowe podmioty coraz częściej decydują się na przejęcia w innych krajach, umacniając tym samym swoją pozycję na rynkach zagranicznych. Dobrym przykładem tego typu działań jest ścieżka rozwoju spółki Wielton.

Począwszy od roku 2015, możemy śledzić strategię ekspansji rodzimego producenta naczep. Pierwszym krokiem do międzynarodowego rozwoju był zakup pakietu większościowego spółki Fruehauf (lidera branży we Francji) oraz przejęcie aktywów włoskiej spółki Compagnia Italiana Rimorchi. Dzięki temu posunięciu, Wielton zwiększył moce produkcyjne, a także zyskał marki rozpoznawalne na rynkach Unii Europejskiej. Przejęcia z 2015 roku zapewniły spółce 3 miejsce na europejskim rynku naczep oraz pozwoliły na zwiększenie zysku netto grupy o ponad 75% w przeciągu roku. W 2 kwartale 2017 roku, Wielton podpisał umowy dotyczące przejęcia niemieckiej spółki Langendorf. Takie posunięcie pozwoli na wzmocnienie pozycji na rynku niemieckim i europejskim oraz wzbogacenie oferty produktowej naczep – mówi Jan Kospin, Dyrektor w Navigator Capital.

Wartości transakcji pozostają podobne jak w ostatnich kwartałach - wśród tych z ujawnioną ceną dominują transakcje małe (poniżej 100 mln zł) i średnie tzw. mid cap’y (wartość 100-400 mln zł). Wciąż więcej jest tych małych, choć zauważalny jest wzrost ilości mid-capów, które stanowią trzon polskiego biznesu. Spodziewamy się, że w drugiej połowie 2017 sytuacja będzie podobna.

W drugim kwartale dominowały transakcje pomiędzy polskimi podmiotami. Zagraniczni inwestorzy stanowili 31% kupujących i reprezentowali głównie kraje europejskie. Nie odnotowano tym razem żadnej transakcji z udziałem azjatyckiego inwestora. Przewidujemy jednak, że w drugiej połowie roku pojawi się jeszcze kilka transakcji transgranicznych wartych odnotowania. Polska stanowi dobry przyczółek dla azjatyckich firm do dalszej ekspansji. Ponadto, duże transakcje z 2016 r. spowodowały, że trafiliśmy „na radary” zagranicznych funduszy. Nie jesteśmy jeszcze must have, ale zdecydowanie bacznie obserwowani.

Widziany przypływ zagranicznych inwestorów do Polski, w tym nowych funduszy, jest wynikiem zmian, które zaszły w Europie i na świecie. Wiele rynków się zamknęło. Niepewny jest rynek brytyjski (Brexit, spadek funta), Turcja przestała być atrakcyjna, zamknięty jest też rynek rosyjski. Ilość kapitału się nie zmniejszyła, ale rynki się zawęziły, więc kapitał kieruje się tam, gdzie jest relatywnie bezpiecznie. Pieniądze, które mogły być zainwestowane na innych rynkach, wpływają na nasz. Inwestycjom w Polsce niewątpliwie sprzyja sytuacja makroekonomiczna, która jest stabilna i zdecydowanie lepiej postrzegana niż bezpośrednio po wyborach w 2015 r., ale także wzrost gospodarczy i dobrze funkcjonujący system bankowy. Ryzyko inwestycyjne postrzegane jest podobnie jak w krajach Europy Zachodniej - podsumowuje Alicja Kukla-Kowalska, Manager w FORDATA.

Czynnikiem napędzającym aktywność transakcyjną na krajowym rynku M&A w drugiej połowie 2017 r. powinno być wyższe niż w roku ubiegłym tempo wzrostu PKB. Dynamika PKB w 2017 r. powinna wynieść powyżej 3%, a zatem kształtowałaby się na poziomie wyższym niż w roku ubiegłym. Należy zatem przewidywać, że przy założeniu braku wystąpienia negatywnych i mających charakter destabilizacyjny zdarzeń polityczno-gospodarczych, liczba transakcji na rynku krajowym w 2017 r. będzie od kilku do kilkunastu procent wyższa niż w roku ubiegłym.

WYBRANE TRANSAKCJE W III KW. 2016 R.

(25 kwietnia) Idea Box, fundusz private equity należący do Leszka Czarneckiego, przejął firmę Drukarnia Expres z Inowrocławia. Spółka specjalizuje się w produkcji innowacyjnych opakowań z tektury gładkiej i falistej. Transakcja jest częścią planu firmy Leszka Czarneckiego dotyczącego konsolidacji rynku opakowań w celu utworzenia w ciągu 3-5 lat podmiotu o przychodach rzędu 100 mln PLN rocznie. Według informacji prasowych, fundusz szykuje się do przejęcia 3 kolejnych spółek z branży. Nazwy podmiotów nie są znane.

(17 maja) Dom Development S.A. podpisał z funduszem Forum IV FIZ reprezentującym majątek osoby prywatnej umową przedwstępną dotyczącą zakupu 100% akcji Euro Styl S.A. Transakcja pozwoli spółce Dom Development rozszerzyć działalność na rejon Trójmiasta. Dotychczas spółka przejmująca działała na rynku warszawskim i wrocławskim. Przejecie Euro Stylu umożliwiło Dom Development.

(19 maja) PGE podpisała warunkowa umowę nabycia aktywów EDF w Polsce. Wartość transakcji dla wszystkich aktywów nabywanych od EDF została ustalona na poziomie ok. 4,51 mld PLN, z czego ok. 2,45 mld PLN przypada na wartość kapitałów własnych, a ok. 2,06 mld PLN przypada na zadłużenie netto. Przejecie polskich aktywów EDF to strategiczna transakcja dla grupy kapitałowej PGE. Jest to krok mający na celu ugruntowanie pozycji lidera na rynku energetycznym. Skonsolidowany zysk EBITDA wygenerowany przez aktywa EDF w Polsce wyniósł w 2016 r. ok. 1,1 mld PLN.

(5 czerwca) Zarządy Vistula Group i Bytom podjęły uchwały w sprawie zamiaru połączenia spółek. Podmiotem przejmującym byłaby Vistula Group, która w zamian wyemituje akcje dla właścicieli Bytomia. W 2016 roku Vistula Group osiągnęła blisko 599 mln PLN przychodów, 65,3 mln PLN EBITDA i 35,2 mln PLN zysku netto. Spółka Bytom wypracowała 153 mln PLN przychodów, 17,5 mln PLN EBITDA i 12,4 mln PLN zysku netto. Celem połączenia konkurujących ze sobą spółek jest możliwość lepszej segmentacji produktów. Potencjalne oszczędności połączonych firm mogłyby się pojawić w obszarach zakupów, logistyki czy chociażby wynajmu powierzchni handlowej.

KOMENTARZE EKSPERTÓW

Alicja Kukla-Kowalska,Key Account Manager z FORDATA

Aktywność na polskim rynku fuzji i przejęć, pomimo zapowiadanego ożywienia, jest nadal umiarkowana. W 2 kwartale 2017 odnotowano 57 transakcji, w stosunku do 53 w 1 kwartale i 53 w tym samym okresie ubiegłego roku. Jest to spójne z ogólna sytuacja na rynku M&A w całym regionie CEE, który w pierwszym półroczu 2017 radził sobie najgorzej ze wszystkich regionów. Branża spodziewa się ożywienia niebawem, jednak w naszej ocenie trzeba będzie na nie jeszcze trochę poczekać.

Prywatni przedsiębiorcy dominują

Po raz kolejny największy odsetek sprzedających stanowili prywatni przedsiębiorcy, ale w stosunku do wyników pierwszego kwartału (kiedy stanowili ponad 50% oferujących) było ich zaledwie 35%. Spodziewamy się jednak, że sytuacja „wróci do normy” i w drugiej połowie roku odsetek sprzedawanych firm prywatnych istotnie wzrośnie. Najbardziej pożądane branże to Media/IT/Telco 25%, biotechnologia/ochrona zdrowia (16%) oraz energetyka (14%), a największe transakcje miały miejsce w branży energetycznej i deweloperskiej.

Fundusze Private Equity sprzedają coraz więcej

Cały czas wzrasta zaangażowanie funduszy Private Equity po stronie sprzedającej – w analizowanym okresie reprezentowali aż 16% sprzedających (dla porównania w 1 kwartale było to 11%) i byli druga najbardziej aktywna grupa po tej stronie transakcji. Kolejny raz najwięcej sprzedawał Enterprise Investors (po marketach Dino i itWorks, sfinalizował sprzedaż Skarbiec Holding, United Oilfield Services i Polskiego Banku Komórek Macierzystych). W tyle nie pozostaje tez Abris który, po Novago, z sukcesem sprzedał kolejna spółkę portfelowa, Mykogen – wiodącego producenta pieczarek. Kupującym została belgijska spółka Greenyard, światowy lider na rynku świeżych oraz przetworzonych owoców i warzyw, kwiatów i roślin oraz podłoży uprawowych. W usprawnieniu negocjacji z zagranicznym inwestorem pomogła technologia Virtual Data Room.

Wzrasta ilość mid cap’ów

Wartości transakcji pozostają podobne jak w ostatnich kwartałach - wśród tych z ujawniona cena dominują deale małe (poniżej 100 mln zł) i średnie tzw. mid cap’y (wartość 100-400 mln zł). Wciąż więcej jest tych małych, choć zauważalny jest wzrost ilości mid-capów, które stanowią trzon polskiego biznesu. Spodziewamy się, ze w drugiej połowie 2017 sytuacja będzie podobna.

Polacy sprzedają, Polacy kupują

W drugim kwartale dominowały transakcje pomiędzy polskimi podmiotami. Zagraniczni inwestorzy stanowili 31% kupujących i reprezentowali głównie kraje europejskie. Nie odnotowano tym razem żadnej transakcji z udziałem azjatyckiego inwestora. Przewidujemy jednak, ze w drugiej połowie roku pojawi się jeszcze kilka transakcji transgranicznych wartych odnotowania. Polska stanowi dobry przyczółek dla azjatyckich firm do dalszej ekspansji. Ponadto duże transakcje z 2016 r. spowodowały, ze trafiliśmy „na radary” zagranicznych funduszy. Nie jesteśmy jeszcze must have, ale zdecydowanie bacznie obserwowani.

Polska „na radarze” zagranicznych funduszy

Widziany przypływ zagranicznych inwestorów do Polski, w tym nowych funduszy, jest wynikiem zmian, które zaszły w Europie i na świecie. Wiele rynków się zamknęło. Niepewny jest rynek brytyjski (Brexit, spadek funta), Turcja przestała być atrakcyjna, zamknięty jest tez rynek rosyjski. Ilość kapitału się nie zmniejszyła, ale rynki się zawęziły, wiec kapitał kieruje się tam, gdzie jest relatywnie bezpiecznie. Pieniądze, które mogły być zainwestowane na innych rynkach wpływają na nasz. Inwestycjom w Polsce niewątpliwie sprzyja sytuacja makroekonomiczna, która jest stabilna i zdecydowanie lepiej postrzegana niż bezpośrednio po wyborach w 2015 r., ale także wzrost gospodarczy i dobrze funkcjonujący system bankowy. Ryzyko inwestycyjne postrzegane jest podobnie jak w krajach Europy Zachodniej.

To co studzi entuzjazm inwestorów to wprowadzane od kilkunastu miesięcy zmiany prawne, oceniane przez wielu ekspertów jako szkodzące gospodarce, a ponadto niekonstytucyjne. Dlatego tez inwestorzy bardzo monitorują nasz rynek i sprawdzają każdą informację w prasie zagranicznej na temat sytuacji prawno-ekonomicznej w Polsce.

Polacy zaczną kupować

Prognozujemy, ze kapitał polski coraz siniej zacznie przejmować spółki w Europie. Tu będą obserwowane także
duże transakcje. Kapitał w Polsce jest, ponad bilion złotych oszczędności w gospodarstwach domowych, na lokatach. Kwestia czasu i dobrych chęci, żeby go w końcu zainwestować. W 2 kwartale 2017 było już 10 takich transakcji – kupowaliśmy głównie na Zachodzie (Niemcy, Francja).

Jan Kospin Dyrektor Navigator Capital S.A.

W II kwartale 2017 roku na rynku polskim dokonano 57 transakcji fuzji i przejęć. To 4 więcej niż w poprzednim kwartale i o 4 więcej niż w II kwartale roku 2016.

Największą transakcją w II kwartale roku 2017 było przejęcie przez PGE S.A. aktywów francuskiej grupy EDF. PGE za kwotę ok. 2,5 mld PLN przejęła aktywa 8 elektrociepłowni w największych aglomeracjach oraz blisko 400 km sieci ciepłowniczej. Realizacja transakcji pozwoli PGE na osiągniecie pozycji lidera rynku ciepła w Polsce. Sprzedaż aktywów w Polsce jest zgodna ze strategia EDF zakładająca zbycie aktywów o wartości ok. 40 mld EUR w latach 2015-2020.

Na uwagę zasługuje największa transakcja w historii polskiego rynku deweloperskiego: przejecie trójmiejskiej Grupy Euro Styl przez Dom Development za kwotę 260 mln PLN. Drugi największy na krajowym rynku deweloper mieszkaniowy odkupił spółkę od funduszu Forum IV FIZ, reprezentującego majątek osoby prywatnej. Dom Development działał dotychczas we Wrocławiu i w Warszawie. Zakup Euro Stylu to pierwszy krok w pozyskiwaniu nowych rynków lokalnych w całej Polsce. W obrębie sektora doszło również do innej interesującej transakcji: wrocławski Archicom przejął od mBanku ogólnopolskiego dewelopera mLokum za prawie 88 mln PLN.

Jeżeli chodzi o strukturę transakcji, właścicieli zmieniło najwięcej spółek z branży Media/IT/Telekom – 25%, biotechnologicznej i ochrony zdrowia – 16% oraz energetycznej - 14%. Wśród podmiotów kupujących dominowały fundusze Private Equity/ Venture Capital – 14% oraz firmy z branży Media/IT/Telekom - 14%. Po stronie sprzedających dominowali inwestorzy prywatni – 35% oraz fundusze Private Equity/Venture Capital – 16%.

Na warszawskim parkiecie wciaż można mówić o hossie. W ciągu ostatniego kwartału indeks WIG wzrósł o około 4%, a jego notowania pozostają na poziomie ok. 61.000 punktów. Wśród największych polskich spółek giełdowych najsilniejszy wzrost odnotowały akcje podmiotów z sektora finansowego: kurs aktywów PZU S.A. wzrósł o ok. 30%, a mBanku – o ok. 25%.

W II kwartale złoty umocnił się względem najważniejszych walut. Kurs PLN/USD wzrósł o ok. 6%, a kurs PLN/EUR o ok. 0,5%.