Branża motoryzacyjna i jej wpływ na polską gospodarkę

Przeczytaj także: Branża motoryzacyjna w Polsce II kw. 2017

Wprawdzie kryzys finansowy oraz niższy popyt na głównych rynkach eksportowych nieco osłabiły polski handel i przemysł motoryzacyjny, jednak dziś można już zaryzykować stwierdzenie, że kłopoty należą do przeszłości.

Opracowany przez KPMG raport wyraźnie wskazuje, że rodzimy automotive odpowiada dziś za 3,8 proc. całkowitej wartości dodanej brutto, jaką wytwarza nasza gospodarka. Za kolejne 3,5 proc. (58,2 mld zł) odpowiadają z kolei sektory, które funkcjonują w silnym powiązaniu z branżą motoryzacyjną, a więc usługi finansowe i biznesowe, transport drogowy, produkcja i handel paliwami oraz infrastruktura drogowa - wyjaśnia Jakub Faryś, Prezes Polskiego Związku Przemysłu Motoryzacyjnego.

Produkcja sprzedana przemysłu motoryzacyjnego w górę

Z taśm zlokalizowanych w naszym kraju zjeżdża coraz więcej samochodów. Taka sytuacja utrzymuje się już od dwóch lat. W 2016 roku w fabrykach w Polsce wyprodukowano 554,6 tys. samochodów osobowych, a dane z pierwszego półrocza bieżącego roku pozwalają przypuszczać, że w tym roku granica 600 tys. sztuk może zostać przekroczona. W kategorii pojazdów dostawczych i ciężarowych wyprodukowano w 2016 roku 122 tys. pojazdów – mówi Jakub Faryś, Prezes Polskiego Związku Przemysłu Motoryzacyjnego.

Łącznie wartość produkcji sprzedanej szeroko rozumianego przemysłu motoryzacyjnego wyniosła ok. 152,7 mld zł w 2016 roku, co oznacza wzrost o 10 proc. r/r.

Wzrost produkcji jest przede wszystkim wynikiem dobrej sytuacji na głównych rynkach eksportowych, na które trafia znaczna część produkcji z Polski. Istotną rolę odgrywa także szybko rosnąca wartość produkcji części i akcesoriów motoryzacyjnych. Nie zmienia to faktu, że do wyników przemysłu motoryzacyjnego z 2008 roku, gdy wyprodukowano blisko 1 milion pojazdów wciąż daleko. Pomimo więc rosnącej liczby montowanych pojazdów, Polska znajduje się za Czechami i Słowacją – liderami w Europie Środkowo-Wschodniej pod względem produkcji pojazdów samochodowych – mówi Mirosław Michna, partner w dziale doradztwa podatkowego, szef zespołu doradców dla branży motoryzacyjnej w KPMG w Polsce.

Import samochodów używanych dużym wyzwaniem dla branży

Polski rynek nowych samochodów systematycznie odnotowuje wzrosty sprzedaży. W 2016 roku zarejestrowano 416,1 tys. nowych samochodów osobowych (wzrost 17 proc. r/r). Dobra koniunktura panuje także w segmencie samochodów użytkowych (dostawcze, ciężarowe i autobusy), których łącznie w 2016 roku zarejestrowano 88,4 tys. sztuk (o 14 proc. więcej niż w 2015 roku). Dane z 2017 roku wskazują, że tendencja wzrostowa powinna się utrzymać, w przypadku rejestracji nowych samochodów osobowych liczba rejestracji do końca br. może przekroczyć 450 tys. sztuk. Pomimo systematycznych wzrostów wolumenu sprzedaży nowych aut, to wciąż ponad dwukrotnie większy jest import samochodów używanych do Polski. W 2016 roku Polacy sprowadzili 1,038 mln używanych aut osobowych, z czego większość było starszych niż 10 lat. Co istotne, import aut używanych w 2016 roku wzrósł o ok. 30% w porównaniu z rokiem poprzednim.

Branża motoryzacyjna istotnym pracodawcą w Polsce

Dynamiczny rozwój sektora motoryzacyjnego znajduje odzwierciedlenie w tworzonych miejscach pracy.

Branża motoryzacyjna w dużym stopniu przyczynia się do utrzymania 436,7 tys. miejsc pracy w polskiej gospodarce. Przekłada się to także na zatrudnienie w sektorach powiązanych z motoryzacją, które wynosi kolejne 654 tys. osób. Pracownicy zatrudnieni w sektorze motoryzacyjnym otrzymują łącznie 23,9 mld zł wynagrodzeń brutto rocznie, zaś pracujący w sektorach powiązanych – 29 mld zł brutto rocznie – mówi Jakub Faryś, Prezes Polskiego Związku Przemysłu Motoryzacyjnego.

Kluczowa rola motoryzacji w polskim handlu zagranicznym

W 2016 roku odnotowano wzrost zarówno importu, jak i eksportu towarów motoryzacyjnych. Całkowita wartość importu oscylowała na poziomie 96,5 mld zł, co oznacza, że była o 19% wyższa w stosunku do poprzedniego roku. Osiągnięcie takiego wyniku, było możliwe za sprawą większego importu głównie w kategorii samochodów osobowych (28,2 mld zł), a także części i akcesoriów (50,8 mld zł). Z kolei eksport produktów przemysłu motoryzacyjnego z Polski w 2016 roku wzrósł o 13% i wyniósł 133,5 mld zł. Najważniejszą kategorią eksportowanych produktów były samochody osobowe (30 mld zł) oraz części i akcesoria (86 mld zł). Istotne znaczenie odegrał również eksport samochodów użytkowych (14,3 mld zł).

Branża motoryzacyjna źródłem 24,4 mld zł rocznych wpływów do budżetu państwa

Obszary przemysłu i handlu, a także usług motoryzacyjnych odpowiadają bezpośrednio za 24,4 mld zł rocznych wpływów do sektora finansów publicznych (włączając ubezpieczenia społeczne i zdrowotne). Jak wynika z analiz KPMG do największego źródła tych przychodów należy zaliczyć podatek od towarów i usług. W 2016 roku całkowita wartość VAT należnego wynikająca z działalności branży motoryzacyjnej wyniosła ok. 9,7 mld zł.

W 2016 roku firmy z branży motoryzacyjnej odprowadziły łącznie około 1,7 mld zł podatku dochodowego od osób prawnych. Należny podatek od dochodów osób fizycznych uzyskanych w 2016 roku wyniósł około 1,4 mld zł. Z miejscami pracy w branży motoryzacyjnej wiąże się także 9,2 mld zł składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne opłacanych przez pracodawców i pracowników, które także można traktować jako dochód sektora finansów publicznych. Ważnym źródłem wpływów budżetowych jest również podatek akcyzowy, związany ze sprzedażą samochodów, który odpowiadał za 2,4 mld zł wpływów budżetowych – mówi Mirosław Michna, partner w dziale doradztwa podatkowego, szef zespołu doradców dla branży motoryzacyjnej w KPMG w Polsce.

Ponad 2,7 tys. producentów wyrobów motoryzacyjnych w Polsce

Polski rynek współtworzy ponad 2,7 tys. zarejestrowanych producentów wyrobów motoryzacyjnych, jednak poza nimi występuje przynajmniej 115 średnich i dużych firm wyspecjalizowanych w produkcji motoryzacyjnej, które podlegają klasyfikacji w obrębie różnych branż. Większość z nich, bo aż 77 proc. to mikroprzedsiębiorstwa, które w momencie rejestracji szacują zatrudnienie na nieprzekraczające 9 osób.

Jak wynika z raportu KPMG, przeciętne miesięczne wynagrodzenie w przemyśle motoryzacyjnym utrzymuje od kilku lat tendencję wzrostową. W 2016 roku wyniosło 4 669 zł brutto, a więc o ponad 600 zł więcej niż średnia dla całego sektora przetwórstwa przemysłowego i o ponad 400 zł więcej niż przeciętne wynagrodzenie w Polsce na koniec 2016 roku.

Polski przemysł motoryzacyjny napędzany przez inwestycje zagraniczne

Coraz lepsza kondycja sektora motoryzacyjnego w Polsce jest skutkiem bezpośrednich inwestycji zagranicznych. Jak wynika z badania, w ostatnim czasie kilku istotnych producentów wyszło z inicjatywą utworzenia lub powiększenia już istniejących zakładów na terenie Polski.

W 2016 roku nakłady inwestycyjne właścicieli fabryk motoryzacyjnych stanowiły 15,4 proc. nakładów przemysłu motoryzacyjnego. Tymczasem produkcja pojazdów samochodowych, części, akcesoriów oraz przyczep i naczep stanowi jeden z najbardziej innowacyjnych sektorów przemysłowych. Jego łączne nakłady na działalność innowacyjną w 2015 roku wyniosły 3,4 mld zł, co stanowiło ponad 16 proc. nakładów całego przemysłu przetwórczego na ten cel.

W całym 2015 roku do wąsko rozumianego przemysłu motoryzacyjnego (PKD 29) napłynęły inwestycje zagraniczne o wartości 4,1 mld zł – o 17,4 proc. więcej niż w roku poprzednim (3,5 mld zł). Udział sektora motoryzacyjnego w bezpośrednich inwestycjach zagranicznych w sektorze przetwórstwa przemysłowego wynosił aż 35 proc. Biorąc pod uwagę wspomniane wyżej projekty, tendencja wzrostowa bezpośrednich inwestycji zagranicznych powinna zostać podtrzymana – mówi Mirosław Michna, partner w dziale doradztwa podatkowego, szef zespołu doradców dla branży motoryzacyjnej w KPMG w Polsce.

Rosnąca pozycja firm leasingowych oraz wzrost popularności CFM

W 2016 roku firmy leasingowe sfinansowały zakup 193,8 tys. samochodów osobowych i aż 78 tys. pojazdów użytkowych. Całościowo rynek leasingu wyceniono na 30 proc. więcej niż w 2015 roku. Ponadto odnotowano wzrost roli kompleksowych usług CFM, a w sektorze usług leasingowych oraz CFM zatrudnionych było w 2016 roku 13,5 tys. osób.

Dynamicznie rozwija się rynek Car Fleet Management – w 2016 roku firmy CFM zarządzały łącznie flotą 170 tys. samochodów osobowych. Szacujemy, że działalność leasingowa związana z pojazdami samochodowymi oraz CFM i inne formy wynajmu lub dzierżawy pojazdów przyczyniają się bezpośrednio do utrzymania 13,5 tys. miejsc pracy. Ponadto działalność opisanych firm generuje wartość dodaną brutto rzędu 3,6 mld zł rocznie – podsumowuje Jakub Faryś, Prezes Polskiego Związku Przemysłu Motoryzacyjnego.

O RAPORCIE:
„Stan branży motoryzacyjnej oraz jej rola w polskiej gospodarce” to raport KPMG w Polsce, który powstał z inicjatywy Polskiego Związku Przemysłu Motoryzacyjnego. Analiza obejmuje dwa sektory polskiej gospodarki tworzące branżę motoryzacyjną: przemysł motoryzacyjny oraz handel i usługi motoryzacyjne. Dodatkowo uwzględniono sektory i segmenty powiązane na różne sposoby z motoryzacją: usługi finansowe i biznesowe związane z handlem samochodami, produkcję i sprzedaż paliw samochodowych, transport drogowy i infrastrukturę drogową. Publikacja obejmuje także analizę gospodarczego znaczenia branży motoryzacyjnej i powiązanych z nią sektorów. W raporcie wykorzystano dane uzyskane od instytucji statystycznych (głównie GUS i Eurostat), firm badawczych (EMIS) oraz innych podmiotów (głównie PZPM, NBP, Ministerstwo Finansów).