Grupy przedsiębiorstw w 2009 roku

Przeczytaj także: Grupy przedsiębiorstw w 2008 roku

1. Podmioty powiązane w grupy przedsiębiorstw

Ze względu na podstawowy rodzaj działalności (według PKD 2007) prowadzonej przez przedsiębiorstwa wchodzące w skład grup, największy udział miały przedsiębiorstwa związane z handlem i naprawą pojazdów samochodowych (25,6%) oraz przetwórstwem przemysłowym (24,8%).

Grupę przedsiębiorstw tworzą przedsiębiorstwa samodzielne pod względem prawnym, jednak wzajemnie od siebie zależne gospodarczo ze względu na istniejące między nimi powiązania w zakresie kontroli i/lub własności. W ramach grupy wyodrębnia się powiązania pomiędzy jednostką dominującą a jednostkami zależnymi. Grupa przedsiębiorstw może powstać zarówno w wyniku ukształtowania się określonych stosunków prawnych, jak i w wyniku wywierania przez jedno przedsiębiorstwo decydującego wpływu na działalność innego, w tym na skutek zawarcia umowy.

2. Grupy przedsiębiorstw

Identyfikacja powiązań między jednostkami wchodzącymi w skład grup przedsiębiorstw pozwoliła na wyodrębnienie 1996 grup, w których jednostki dominujące najwyższego lub pośredniego szczebla miały siedzibę na terenie Polski.

Wśród ogółu grup przedsiębiorstw 1114 stanowiły grupy krajowe, a 882 – tzw. grupy okrojone3. Większość grup okrojonych (61,3%) znajdowała się pod kontrolą kapitału zagranicznego, co oznacza, że rolę jednostek dominujących pośredniego szczebla pełniły w nich podmioty polskie, a jednostek dominujących najwyższego szczebla – podmioty mające siedziby w innych krajach. Pozostałe 38,7% stanowiły grupy okrojone pod kontrolą kapitału polskiego, tj. takie, w których jednostki dominujące najwyższego szczebla miały siedziby na terenie Polski, a za granicą zlokalizowane były wyłącznie podmioty od nich zależne.

Dla grup okrojonych pod kontrolą kapitału zagranicznego jednostkami dominującymi najwyższego szczebla były podmioty mające siedziby w 36 krajach, w tym 87,4% w krajach członkowskich Unii Europejskiej. Ponad połowa (51,6%) z nich zlokalizowana była w czterech państwach europejskich: Niemczech (19,2%), Niderlandach (16,5%), Francji (8,7%) oraz Luksemburgu (7,2%).
Zagraniczne podmioty bezpośrednio zależne od polskich jednostek dominujących zlokalizowane były łącznie w 66 krajach, w tym 58,4% w krajach Unii Europejskiej. Ponad połowa jednostek zależnych miała siedzibę na terenie siedmiu krajów sąsiadujących z Polską – najwięcej tego typu podmiotów znajdowało się na Ukrainie (14,4%), w Rosji (9,7%), w Republice Czeskiej (9,4%) oraz w Niemczech (8,5%).

Podstawowym rodzajem działalności większości badanych grup przedsiębiorstw było przetwórstwo przemysłowe (31,6%) oraz handel i naprawa pojazdów samochodowych (20,5%).