Rozwój demograficzny Polski 2000 - 2010

Przeczytaj także: Rozwój demograficzny Polski 2009

Jednocześnie (prawdopodobnie w związku z kryzysem) obserwowano wzrost liczby powrotów z zagranicy, przede wszystkim z Wielkiej Brytanii, Niemiec, Irlandii - są to główne kraje przebywania Polaków, a także z USA. Równocześnie - częściej niż w latach poprzednich - na powrót decydowali się Polacy, którzy mieszkali za granicą na stałe, chociaż skala migracji na pobyt stały jest znacznie mniejsza niż migracji na pobyt czasowy.

Urodzenia i dzietność kobiet

Według wstępnych danych w 2010 r. zarejestrowano około 418 tys. urodzeń żywych – o niespełna 1 tys. więcej niż przed rokiem; współczynnik urodzeń wyniósł 10,9‰ (o ok. 1 pkt więcej niż na początku dekady, ale o 8,5 pkt mniej niż w 1983 r.).
Od 2005 roku obserwowany jest wzrost liczby urodzeń (od 356 tys. w 2004 r. do ok. 418 tys. w roku minionym) - nie oznacza to jednak boomu urodzeniowego. Należy podkreślić, że obecnie liczba urodzeń jest w dalszym ciągu niższa - o ok. 40% - w stosunku do wielkości rejestrowanych podczas ostatniego wyżu demograficznego, np. w 1983 r. - ostatnim, łączonym z boomem urodzeniowym - urodziło się 724 tys. dzieci (wykres 2).

Zwiększenie natężenia urodzeń ma miejsce przede wszystkim wśród rodzin zamieszkałych w miastach, ale współczynnik urodzeń na wsi jest w dalszym ciągu wyższy; w 2009 r. wynosił on 11,4‰, w mieście 10,6‰.

Rosnąca w ostatnich latach liczba urodzeń jest echem wyżu demograficznego z pierwszej połowy lat 80-tych i jest determinowana wejściem w wiek najwyższej płodności kobiet urodzonych w latach 1979-1985. Dodatkowo na wzrost składa się także bieżąca realizacja planów rodzicielskich, które wcześniej były odkładane (przez osoby urodzone w latach 70-tych ub. wieku).
Jednakże w dalszym ciągu poziom reprodukcji nie gwarantuje prostej zastępowalności pokoleń - nadal utrzymuje się obserwowany od 1989r. okres depresji urodzeniowej.

W 2009 r. współczynnik dzietności wyniósł 1,4, co oznacza jego wzrost (o 0,18 pkt) w stosunku do odnotowanego w 2003r., w którym wskaźnik ten był najniższy od ponad 50 lat, ale także oznacza, że jest on w dalszym ciągu niższy o ok. 0,75 pkt od wielkości optymalnej, określanej jako korzystna dla stabilnego rozwoju demograficznego. Najbardziej korzystną sytuację demograficzną określa współczynnik dzietności kształtujący się na poziomie 2,1-2,15, tj. gdy w danym roku na 100 kobiet w wieku 15-49 lat przypada średnio 210-215 urodzonych dzieci, obecnie – przypada 140 dzieci.

Przeobrażenia demograficzne (rozpoczęte już w latach 90-tych ub. wieku) spowodowały między innymi przesunięcie najwyższej płodności kobiet z grupy wieku 20-24 lata do grupy 25-29 lat, a także znaczący wzrost płodności w grupie wieku 30-34 lata (jest to tzw. realizacja „odłożonych” urodzeń).