Rynek pracy i sytuacja społeczna w UE

Przeczytaj także: Najbardziej poszukiwani pracownicy 2012

Komisja zajęła się tymi różnicami w pakiecie na temat zatrudnienia z kwietnia 2012 r., indywidualnych zaleceniach dla poszczególnych państw mających na celu opanowanie rozdrobnienia rynku pracy, przyśpieszenie reform podatkowych sprzyjających zatrudnieniu oraz dostosowanie kształcenia i szkolenia do potrzeb pracodawców; „gwarancji dla młodzieży”; poprzez zespoły robocze pomagające państwom członkowskim w dostosowaniu wykorzystania funduszy strukturalnych na cele związane z bezrobociem wśród młodzieży oraz za pomocą środków ułatwiających swobodne przemieszczanie się pracowników, takie jak reforma internetowego narzędzia poszukiwania zatrudnienia EURES. Środki te zostaną uzupełnione poprzez kształtowanie społecznego wymiaru unii gospodarczej i walutowej, lepsze monitorowanie i ocenę potencjalnych zaburzeń równowagi zatrudnienia oraz nierówności społecznych, które są przedmiotem komunikatu, który ma zostać przyjęty przez Komisję w dniu 2 października.

László Andor, komisarz Unii Europejskiej ds. zatrudnienia, spraw społecznych i integracji, stwierdził: „Nie możemy pozwolić sobie na spoczęcie na laurach: zbyt wielu ludzi cierpi w wyniku ostrych społecznych skutków kryzysu i musimy zintensyfikować inwestycje społeczne oraz wspierać tworzenie miejsc pracy. Trwała odbudowa wymaga dalszych postępów w reformowaniu unii gospodarczej i walutowej, w tym zwracania większej uwagi na problemy w dziedzinie zatrudnienia i spraw społecznych oraz ściślejszej koordynacji polityki zatrudnienia i polityki społecznej. Musimy być w stanie rozpoznawać już na wczesnym etapie największe wyzwania w dziedzinie zatrudnienia i spraw społecznych i podejmować działania mające na celu sprostanie tym wyzwaniom, aby uniemożliwiać pogłębianie się różnic w Europie ”.

Mimo oznak niewielkiego ożywienia gospodarczego w kwartalnym przeglądzie podkreślono, że rynek pracy i warunki społeczne nadal stanowią wielkie wyzwanie:

• Bezrobocie wśród młodzieży osiągnęło bezprecedensowy poziom — średnio 23 proc. w całej UE oraz 63 proc. w Grecji.
• Długotrwałe bezrobocie wzrosło w większości państw członkowskich i osiągnęło rekordowy poziom w UE jako całości. Wzrasta poziom bezrobocia strukturalnego, rosną też rozbieżności między podażą a popytem zarówno w zakresie jakości, jak i ilości pracy.
• Likwidacja miejsc pracy netto zbiegła się w czasie z większą niepewnością miejsc pracy — wzrastał wskaźnik zatrudnienia w niepełnym wymiarze czasu pracy, zwłaszcza niedobrowolnego, mimo że odsetek umów na czas określony spadł w UE, gdyż padły one ofiarą recesji.
• Od 2007 r. wzrósł w UE poziom ubóstwa. Dochody gospodarstw domowych zmniejszyły się i 24,2 proc. ludności UE jest zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem. Skutki bezrobocia są szczególnie mocno odczuwane przez dzieci wskutek wzrostu liczby gospodarstw domowych bez osób pracujących, a także narastającym ubóstwem osób pracujących.

Niezbędne dalsze inwestycje społeczne i reformy

Aktywna polityka rynku pracy, polegająca np. na dofinansowywaniu zatrudnienia, zmniejszaniu opodatkowania nisko płatnej pracy, zindywidualizowanym wsparciu poszukiwania pracy i szkolenia ma kluczowe znaczenie na obecnym etapie ożywienia, aby pomóc ludziom w znalezieniu pracy i zapobiegać rezygnacji z poszukiwania pracy przez absolwentów lub osoby długotrwale pozostające bez pracy. Im więcej jest osób aktywnych zawodowo, w tym większym stopniu przyczyniają się one do zrównoważenia budżetów i tym większa jest zdolność gospodarstw domowych do wydawania pieniędzy, dzięki czemu możliwe jest trwałe ożywienie produkcji.

Szczególnych wysiłków należy dołożyć na rzecz wdrożenia pakietu na rzecz zatrudnienia młodzieży „gwarancje dla młodzieży”, przyjętego przez Radę Ministrów UE w kwietniu 2013 roku i zatwierdzonego na posiedzeniu Rady Europejskiej w dniach 27/28 czerwca. Wiele krajów będzie musiało przeprowadzić reformy strukturalne, takie jak wzmocnienie publicznych służb zatrudnienia, tworzenie silnych partnerstw między organami publicznymi odpowiedzialnymi za zatrudnienie oraz edukację, a także większych inwestycji w szkolenia i programy praktyk zawodowych. Od państw członkowskich oczekuje się przedstawienia w nadchodzących miesiącach planów realizacji krajowych „gwarancji dla młodzieży”.

Ponadto państwa członkowskie powinny kontynuować modernizację krajowych systemów opieki społecznej, aby zwiększyć skuteczność dostępnych zasobów i zapewnić maksymalne efekty w zakresie włączenia społecznego i integracji gospodarczej. Systemy zabezpieczenia społecznego muszą wychodzić naprzeciw potrzebom obywateli w najbardziej krytycznych momentach ich życia. Komisja przedstawiła wytyczne w zakresie lepszych inwestycji społecznych w swoim pakiecie na ten temat z lutego 2013 r., który zawierał szczegółowe zalecenia odnoszące się do kwestii ubóstwa dzieci oraz bezdomności (IP/13/125, NOTATKA/13/117, NOTATKA/13/118).