Świat: wydarzenia tygodnia 46/2013

Przeczytaj także: Świat: wydarzenia tygodnia 45/2013

• Amerykańska agencja ratingowa Moody's obniżyła w czwartek o jeden stopień noty trzech największych amerykańskich banków: Goldman Sachs, JPMorgan i Morgan Stanley.
• Według "The Wall Street Journal" amerykańska CIA buduje bazę danych na temat międzynarodowych operacji finansowych; w jej skład wchodzą miliony danych finansowych i osobistych Amerykanów. CIA nie może w ramach swojej działalności zbierać danych dotyczących Amerykanów. Może jednak prowadzić operacje w kraju dla zagranicznych celów wywiadowczych. Podobnie jak Agencja Bezpieczeństwa Narodowego (NSA), program zbierania na wielką skalę danych finansowych wymaga autoryzacji amerykańskiego sądu FISC (Foreign Intelligence Surveillance Court).
• Według Rezerwy Federalnej (Fed) produkcja przemysłowa w USA w październiku 2013 r. spadła o 0,1 proc. m/m (we wrześniu wzrósł o 0,7 proc. m/m). Wykorzystanie mocy produkcyjnych amerykańskich firm wyniosło w październiku 78,1 proc., wobec 78,3 proc. w poprzednim miesiącu.
• Według amerykańskiego Departamentu Pracy deficyt w handlu zagranicznym (towary i usługi) USA wzrósł do 41,8 mld USD we wrześniu br. (z 38,7 mld USD w sierpniu).
• Parlament Japonii przyjął ustawę, która ma być początkiem reformy sektora energii elektrycznej. Zakłada ona przede wszystkim przełamanie regionalnych monopoli istniejących od lat 50. Reforma ma być zrealizowana w trzech etapach i w jej wyniku powstanie ok. 2015 roku krajowego operatora sieci przesyłowej, powstanie terminarz pełnej liberalizacji na rynku detalicznym (ok. 2016 roku) oraz nastąpi rozdział spółek zajmujących się produkcją prądu od spółek odpowiedzialnych za jego przesył do odbiorców (2018-2020).
• Trwa szczyt klimatyczny w Warszawie. Według analityków nie należy spodziewać się żadnych konkretnych decyzji. Eksperci i obserwatorzy nie widzą przekonania o potrzebie podjęcia pilnych, natychmiastowych działań w tym zakresie.
• Nie ropa, czy gaz, a wiatr, słońce i atom mają być głównymi źródłami energetycznymi w Arabii Saudyjskiej za niespełna 20 lat. Największa gospodarka Zatoki Perskiej planuje ograniczać użycie tradycyjnych surowców i rozbudowywać energetykę odnawialną. W 2010 roku moc zainstalowanych generatorów energii w Arabii Saudyjskiej wynosiła 43.000 MW, natomiast do 2032 ma ona wzrosnąć do poziomu 121.000 MW.
• JPMorgan i przejęty przez niego bank Bear Stearns w latach 2005-2008 wydawały hipoteczne listy zastawne. Załamanie się rynku nieruchomości w 2008 roku doprowadziło ich klientów do miliardowych strat. JPMorgan Chase & Co. w ramach porozumienia z organizacjami inwestorów zgodził się na wypłatę odszkodowań na sumę 4,5 mld USD. Bank ponadto negocjuje obecnie z ministerstwem sprawiedliwości warunki ugody w sprawie śledztwa dotyczącego sprzedaży hipotecznych listów zastawnych. Wstępne porozumienie z października przewidywało wypłacenie 13 mld USD, ale rozmowy utknęły w martwym punkcie. Bank już wcześniej w ramach ugody z amerykańską Federalną Agencją Finansowania Nieruchomości (FHFA) zgodził się wypłacić odszkodowania na sumę 5,1 mld USD w związku z oskarżeniem o wprowadzenie w błąd inwestorów w latach 2005-2007.
• PetroChina Co. - największy chiński producent ropy i gazu, kupi aktywa Petroleo Brasileiro w Peru za 2,6 mld USD. Koncern chiński przejmie trzy bloki koncesyjne pól naftowych i gazowych w Peru. China National Petroleum Corp., państwowy partner PetroChina, już ma aktywa naftowe i gazowe w Peru, a także w Wenezueli.
• Z raportu "Banking on coal" w ostatnich 7,5 latach aż 89 banków zainwestowało w wydobycie węgla 118 mld euro. Aż 71 proc. tych inwestycji należy zaledwie do 20 banków. Od 2000 roku produkcja węgla wzrosła globalnie niemal o 70 proc. Trzy banki, które w największym stopniu uczestniczą kapitałowo w wydobyciu węgla, to Citi (finansujące wydobycie na poziomie 7,29 mld euro), Morgan Stanley (7,23 mld euro) I Bank of America (6,65 mld euro). W czołówce znajdują się również banki szwajcarskie, niemieckie, chińskie, brytyjskie, francuskie i japońskie.
• Nie jest wykluczone, że Stephen Elop może zastąpić na stanowisku prezesa Microsoftu Steve'a Ballmera. W konsekwencji koncern może zerwać z kilkudziesięcioletnią tradycją zaangażowania firmy w produkcję popularnych programów, takich jak Word, Exel i PowerPoint, dostępnych na różne smartfony i tablety, również te produkowane przez Apple i Google. Pod kierownictwem Ballmera i współzałożyciela Billa Gatesa firma Microsoft stała się największym na świecie dostawcą oprogramowania, ponieważ to oni spowodowali, że działające na pecetach w systemie Windows aplikacje Office stały się w branży standardem.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

O SZCZYCIE KLIMATYCZNYM W WARSZAWIE NIECO INACZEJ...

W dniach 11-22 listopada 2013 roku w Warszawie na Stadionie Narodowym odbywa się szczyt klimatyczny COP19. To najważniejsze w tym roku, globalne forum poświęcone światowej polityce klimatycznej. Jest to także największe wydarzenie międzynarodowe tej rangi w Polsce. Przez jedenaście dni stolica Polski będzie gościć około 12 tysięcy osób; wśród nich czołowych polityków, przedstawicieli organizacji międzynarodowych, reprezentantów biznesu oraz nauki. Organizatorzy informują, że konferencji towarzyszyć będzie kilkadziesiąt imprez naukowych i kulturalnych. Przede wszystkim będą to związane z tematem konferencji spotkania, seminaria oraz warsztaty dotyczące tematyki zmian klimatu i możliwości ograniczania ich skutków. Proponuję spojrzeć na to przedsięwzięcie z kilku nietypowych punktów widzenia.

Już trwa szczyt klimatyczny, ale nikt nie ma zbytnich nadziei na postęp negocjacji w sprawie globalnego porozumienia klimatycznego. W programie obrad nie planuje się też podejmowania przełomowych decyzji, chociaż od dłuższego czasu nadrzędnym celem wszystkich działań w tym zakresie jest uzgodnienie założeń do nowego, globalnego porozumienia klimatycznego, które ma zostać podpisane w 2015 r. w Paryżu. według analityków nie należy też spodziewać się żadnych konkretnych uzgodnień czy decyzji, w trakcie przygotowań u uczestników nie zauważono przekonania o potrzebie podjęcia pilnych, natychmiastowych działań w zakresie ochrony klimatu.

Od wielu lat nad dyskusjami związanymi z ochrona klimatu wisi pytanie: kto jest odpowiedzialny za zmiany klimatyczne i jak zapobiec dalszemu pogorszeniu się sytuacji. Kraje zaliczone do biednych tego świata oskarżają kraje rozwinięte o doprowadzenie zmian klimatycznych do obecnego stanu. One też przeciwstawiają się koncepcji narzucenia wszystkim jednakowych ograniczeń, bo to odbiera im szansę rozwoju gospodarczego. Historycznie kraje biedne mają rację i zaakceptowanie teraz jednakowych norm i ograniczeń stawia biedne kraje w trudnej sytuacji, bo "czyste technologie" są bardzo kosztowne.

Jednak nowe światło w tej dziedzinie rzuca przedstawiony w trakcie towarzyszącej COP19 konferencji Power Ring doroczny raport Agencji - World Energy Outlook (WEO) 2013. W trakcie dyskusji panelowej zaprezentowano też analizy i prognozy MAE. Wynika z nich, że już dziś emisje z krajów OECD są porównywalne do emisji pozostałych krajów. Natomiast w 2035 r. emisje OECD nieco obniżą się, a w pozostałych krajach dwukrotnie wzrosną. Z prognoz Agencji wynika też, iż w 2035 r. skumulowana suma historycznych emisji krajów OECD i spoza OECD w praktyce się wyrówna. Inaczej mówiąc obie grupy krajów będą wówczas miały porównywalny wkład w zmiany klimatu.

Według WEO światowe emisje CO2 będą wzrastać, by w 2035 r. sięgnąć niemal 800 mld ton ekwiwalentu CO2 (Gt CO2e) rocznie (dziś to 600 Gt). Ten wzrost emisji następuje mimo dużego wzrostu efektywności energetycznej. Głównym źródłem i przyczyną wzrostu emisji są technologie korzystające z paliw kopalnych, które często są subsydiowane, co nie sprzyja oszczędnościom, a nawet przyczynia się do marnotrawstwa.

Według MAE nadchodzi etap, kiedy nastąpi w UE i w Japonii znaczący spadek udziału w PKB przemysłu energochłonnego, a przyczyną będą wysokie ceny energii. MAE nie prognozuje podobnego rozwoju sytuacji w USA, bo tam zapotrzebowanie na energię nieco wzrośnie z powodu stosunkowo niskich cen energii. To skutek przestawienia energetyki na tani gaz łupkowy. Warto tu dodać, że niskie ceny gazu łupkowego w USA nie będą miały wpływu na europejskie ceny energii, bo eksport gazu z USA wymaga doliczenia do ceny zakupu gazu kosztów jego skroplenia i transportu, więc końcowa cena nie będzie zbytnio różnić się od obecnej ceny na rynkach światowych.

Dziś przyczynę zmian klimatycznych upatruje się w pozyskiwaniu energii z surowców kopalnych, głównie z węgla. Sugeruje się ograniczenia w zużyciu węgla, tymczasem z raportu "Banking on coal" w ostatnich 7,5 latach aż 89 banków zainwestowało w wydobycie węgla 118 mld euro. Aż 71 proc. tych inwestycji należy zaledwie do 20 banków.

Od 2000 roku produkcja węgla wzrosła globalnie niemal o 70 proc. Trzy banki, które w największym stopniu uczestniczą kapitałowo w wydobyciu węgla, to Citi (finansujące wydobycie na poziomie 7,29 mld euro), Morgan Stanley (7,23 mld euro) I Bank of America (6,65 mld euro). W czołówce znajdują się również banki szwajcarskie, niemieckie, chińskie, brytyjskie, francuskie i japońskie.

Dziś wydobycie węgla na świecie sięga 7,9 mld ton rocznie, a przemysł wydobywczy wciąż się rozwija. Europa Środkowa to region geologiczny, w którym wydobywa się więcej niż gdziekolwiek węgla brunatnego, a co czwarta tona tego węgla, sprzedawana na świecie pochodzi z Niemiec, Polski i Czech...

Henryk S. Kolka-Tuszyński - Grupa Doradcza CGKL sp. z o.o.