Europejczycy a nauka i innowacje

Przeczytaj także: Badania naukowe: jak i na jaką skalę je finansujemy?

Komisarz do spraw badań, innowacji i nauki, Máire Geoghegan-Quinn, stwierdziła: „Wyniki tego badania pokazują, że Europejczycy pozytywnie postrzegają rolę, jaką nauka i technologia odgrywają dla społeczeństwa, ale jednocześnie oczekują, że ich systemy wartości i obawy będą brane pod uwagę przez naukowców i polityków. Głównym celem kolejnego unijnego programu badań i innowacji „Horyzont 2020” jest osiągnięcie równowagi właśnie w tej sferze. Obecnie musimy zwiększyć wysiłki, aby nawiązać ze społeczeństwem dialog na temat nauki i zainteresować większą liczbę młodych ludzi zawodami związanymi z nauką i innowacjami.”

66 proc. respondentów sondażu uważa, że najlepsze kwalifikacje do wyjaśniania wpływu rozwoju nauki i technologii na społeczeństwo mają naukowcy pracujący na uniwersytetach lub w laboratoriach rządowych; grupę tę najczęściej wymieniano też jako tę, która próbuje zachowywać się odpowiedzialnie wobec społeczeństwa (82 proc.).

Większość Europejczyków czerpie informacje na temat rozwoju w tej dziedzinie z telewizji (65 proc.), a w dalszej kolejności z gazet (33 proc.), stron internetowych (32 proc.) i czasopism (26 proc.). Nieco mniej niż połowa respondentów (47 proc.) uczyła się nauk ścisłych lub technologii w szkole, na uniwersytecie, w szkole pomaturalnej lub w innej placówce. Równocześnie Europejczycy pozytywnie postrzegają wpływ kształcenia w zakresie nauk ścisłych na młodych ludzi, a większość respondentów (65 proc.) uważa, że rządy ich krajów nie robią wystarczająco dużo, aby stymulować zainteresowanie młodych ludzi tymi dziedzinami nauki.

Kontekst

Badanie Eurobarometru oceniające stosunek obywateli UE do nauki i innowacji zostało przeprowadzone w państwach członkowskich Unii Europejskiej w formie wywiadów bezpośrednich. Wywiady przeprowadzono z 27 563 respondentami z różnych grup społecznych i demograficznych w okresie od 26 kwietnia do 14 maja 2013 r. Przedstawione w badaniu wartości średnie dotyczą UE-27, ponieważ w momencie przeprowadzania wywiadów Chorwacja nie była jeszcze państwem członkowskim UE.

„Horyzont 2020”, kolejny unijny program badań i innowacji, będzie realizowany w latach 2014-2020. Jest on wyraźnie ukierunkowany na rozwiązywanie problemów społecznych, które mają bezpośredni wpływ na życie obywateli, takich jak lepsza opieka zdrowotna, bardziej ekologiczny transport czy bezpieczeństwo żywnościowe i energetyczne.

W programie „Horyzont 2020” przewidziano specjalny budżet na realizację celu „Nauka z udziałem społeczeństwa i dla społeczeństwa” i ma on zostać wykorzystany na integrowanie przedsięwzięć naukowych i technologicznych przez europejskie społeczeństwo. Ponadto będzie go można wykorzystać do zwiększania atrakcyjności karier w sektorze nauk ścisłych i technologii, w szczególności dla ludzi młodych, a także do łagodzenia istniejących w tych dziedzinach nierówności płci.

Przykładem bezpośrednio zaangażowania obywateli w aktualnie prowadzone prace jest projekt VOICES (poglądy, opinie i pomysły obywateli Europy w dziedzinie nauk ścisłych http://www.voicesforinnovation.eu/). Są to roczne ogólnoeuropejskie konsultacje dotyczące koncepcji odpadów jako zasobu. Wyniki są wykorzystywane do kształtowania priorytetów badawczych programu „Horyzont 2020” w odniesieniu do gospodarowania odpadami komunalnymi.