Europa: wydarzenia tygodnia 47/2013

Przeczytaj także: Europa: wydarzenia tygodnia 46/2013

• Parlament Europejski przyjął nowy wieloletni budżet UE na okres 2014-2020. Przewiduje wydatki w wysokości 960 mld euro, a w zobowiązaniach oraz ponad 908 mld euro w rzeczywistych płatnościach. Po raz pierwszy wieloletnie ramy finansowe dla Unii będą realnie mniejsze niż poprzednie i jest to konsekwencja kryzysu gospodarczego i przyjętej przez przywódców polityki zaciskania pasa.
• W ramach pokryzysowych, unijnych działań unijnych profilaktycznych EBC ma objąć nadzorem ok. 130 największych banków strefy euro i działając w tym zakresie rozpoczął ocenę ich kondycji. Wyniki zostaną ogłoszone za rok. Od wyników tych ocen, oraz działań pokontrolnych zależeć będzie bezpieczeństwo gospodarki unijnej i jej zdolność do przeciwstawienia się procesom kryzysowym.
• W najbliższych siedmiu latach Unia Europejska przeznaczy na badania naukowe i innowacje ponad 70 mld euro. Taką sumę przeznaczył Parlament Europejski na realizację program Horyzont 2000, a te środki będą przeznaczone na realizację innowacyjnych projektów uczelni i przemysłu. Nie ulega wątpliwości, że jest to szansa dla tysięcy naukowców na finansowanie prowadzonych przez nich badań powiązanych z gospodarką.
• Z rocznego sprawozdania Europejskiego Trybunału Obrachunkowego (ETO) badającego prawidłowość wydawania pieniędzy z unijnego budżetu wynika, że w 2012 r. nieprawidłowości dotyczyły 4,8 proc. płatności dla budżetu Unii jako całości (w ubiegłym roku wydatki z niego wyniosły 138,6 mld euro). W 2011 było dotyczyło to 3,9 proc., w 2010 - 3,7 proc., a w 2009 - 3,3 proc.).
• Indeks PMI, określający koniunkturę w sektorze przemysłowym strefy euro według Markit Economics, wyniósł w listopadzie 2013 roku 51,5 pkt. wobec 51,3 pkt. na koniec poprzedniego miesiąca.
• PE poparł działania zmierzające do poprawy równowagi płci wśród dyrektorów niewykonawczych dużych spółek giełdowych w UE. Europosłowie przyjęli projekt dyrektywy zakładający wprowadzenie 40-procentowej kwoty dla kobiet w radach nadzorczych tych firm do 2020 r. Według danych KE udział kobiet w radach nadzorczych dużych spółek wzrósł z 15,8 proc. w październiku 2012 do 16,6 proc. w kwietniu 2013 r. W kilku krajach między innymi w Polsce, Rumunii, na Litwie, Malcie, w Grecji, Portugalii i Wielkiej Brytanii udział ten się zmniejszył. W Polsce wyniósł on 10,3 proc. członków rad nadzorczych i jest to spadek o 1,4 punktu procentowego w stosunku do października 2012 r.
• Według Federalnego Urzędu Statystycznego w Wiesbaden niemiecki PKB wzrósł w III kwartale 2013 r. o 0,3 proc. kw/kw, po wzroście w II kw. o 0,7 proc. kw/kw. W ujęciu r/r PKB Niemiec wzrósł w III kw. o 0,6 proc. r/r (W II kw. wzrost wyniósł 0,5 proc.r/r). PMI dla Francji w listopadzie wyniósł w listopadzie 2013 roku 48,8 pkt. wobec 50,9 pkt. na koniec poprzedniego miesiąca.
• Gospodarka Szwecji weszła w stan recesji. Przez dwa kolejne kwartały zanotowano ujemny poziom szwedzkiego PKB. Analitycy przewidują, że wyniki kolejnego, trzeciego kwartału pokażą kolejny spadek nawet o 1,3 procenta. Ostatni raz zjawisko recesji dotknęło w Szwecję w 2009 roku.
• Konsorcjum Nord Stream zawiesiło plan budowy kolejnych nitek Gazociągu Północnego. Powodem są obecnie niskie ceny energii. Gazociąg ma długość 1224 kilometry, a morski odcinek magistrali zaczyna się od tłoczni Portowaja koło Wyborga, a kończy się w okolicach Greifswaldu. Pierwsza nitka Gazociągu Północnego została uruchomiona w listopadzie 2011 roku, a druga - jesienią ub. roku. Pozwalają one na transport ponad 55 mld metrów sześc. gazu w skali roku.
• Szkocki rząd autonomiczny poinformował, że wartość eksportu ropy i gazu przekroczyła 30 mld funtów.
• Ukraiński rząd premiera Azarowa poinformował o wstrzymaniu prac zmierzających do podpisania z UE umowy stowarzyszeniowej. Podpisanie tej umowy było planowane na przyszły tydzień, w czasie spotkania przedstawicieli krajów uczestniczących w tzw. Partnerstwie Wschodnim.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

W JAKIEJ KONDYCJI JEST EUROPEJSKI SYSTEM BANKOWY

W ramach pokryzysowych, unijnych działań profilaktycznych Europejski Bank Centralny ma objąć nadzorem ok. 130 największych banków strefy euro i działając w tym zakresie już rozpoczyna przygotowania do oceny ich kondycji. Wyniki tych działań zostaną ogłoszone za rok. Od tych ocen, oraz działań pokontrolnych zależeć będzie bezpieczeństwo gospodarki unijnej i jej zdolność do przeciwstawienia się przyszłym procesom kryzysowym.

Politycy Starego Kontynentu mają świadomość, że na razie nie ma jednoznacznej odpowiedzi na tylko z pozoru prosta pytanie: czy obecny zestaw banków funkcjonujących w Europie to banki bezpieczne lub przynajmniej zdolne do osiągnięcia takiego stanu w najbliższym okresie...

Pośrednio odpowiedź na to pytanie dał ostatnio szef Europejskiego Nadzoru Bankowego (EBA) Andrea Enria. Przedstawił on swój pogląd, że "niewystarczająca liczba europejskich banków zniknęła z rynku w wyniku kryzysu". To ostra ocena! W swoim wywiadzie dla "Frankfurter Allgemeine Zeitung" ("FAZ") taki stan w europejskiej bankowości tłumaczy postawą rządów poszczególnych krajów, które starają się utrzymywać, a nawet podtrzymywać swoje banki działające na krajowym rynku, czego skutkiem jest do dziś w większości przypadków spowalnianie procesów naprawczych. Uznał on też za poważną słabość to, że brak jest wspólnego, europejskiego funduszu dla banków, które są zagrożone. W ocenie analityków, jeśli Andrea Enria dotrzyma słowa, to te 130 europejskich banków będzie sprawdzonych znacznie dokładniej, niż to było robione dotąd.

Europejski Nadzór Bankowy (EBA) i jego szef Andrea Enria nie mają wątpliwości, że dziś nie wszystkie europejskie banki są na tyle mocne, aby przetrwać w najbliższych latach. Rynki finansowe, w tym wiodący bankierzy i przedstawiciele instytucji nadzoru finansowego liczą na to, że planowane badania banków (stress testy) doprowadzą do rzetelnej oceny tych instytucji, a nawet do ich selekcji. Spodziewane jest, że słabsze banki zostaną przejęte, a konsolidacja umocni je. Należy mieć nadzieję, że banki pozostałe na rynku przyczynią się do znaczącego wzrostu zaufanie do systemu finansowego.

W europejskim światku finansowym coraz wyższą ocenę ma koncepcja przyjęta kilka lat temu w USA, w najbardziej gorących dniach ostatniego kryzysu. Jak wiadomo wówczas znikło z rynku ok. 500 banków i nie spowodowało to znaczącego zagrożenia dla systemu finansowego. Yves Mersch, dyrektor odpowiedzialny za utworzenie nadzoru bankowego w EBC mając podobny punkt widzenia liczy na podobny skutek i w wyniku na wzmocnienie europejskiego systemu finansowego.

Henryk S. Kolka-Tuszyński, Grupa Doradcza CGKL