Centra handlowe w Europie w I poł. 2013

Przeczytaj także: Powierzchnie handlowe w rozkwicie

Ze względu na opóźnienia w realizacji szeregu inwestycji w pierwszym półroczu zasoby powierzchni w centrach handlowych Europy wzrosły o 1,8 mln mkw., czyli znacznie mniej niż w poprzednich sześciu miesiącach, gdy oddano do użytku 3,4 mln mkw. Jednak do końca bieżącego roku może powstać 4,9 mln mkw. powierzchni, przy czym 70% łącznej planowanej podaży przypadnie na Europę Środkowo-Wschodnią oraz Turcję.

W Rosji do końca 2014 r. ma powstać łącznie 3,2 mln mkw. powierzchni, dzięki czemu zostanie ona drugim największym rynkiem centrów handlowych w Europie wyprzedzając pod tym względem Wielką Brytanię. W Turcji, która zajęła drugie miejsce pod względem nowej podaży, w pierwszej połowie 2013 r. oddano do użytku 422 500 mkw. powierzchni najmu brutto (GLA), w tym w największym nowo otwartym parku tematycznym Vialand obejmującym 110 000 mkw. powierzchni handlowej.

Na trzecim miejscu uplasowała się Wielka Brytania ze 182 600 mkw., a na czwartej i piątej pozycji znalazły się Polska i Niemcy, na które przypadło łącznie 214 200 mkw. GLA. Powyższe dane świadczą o ożywieniu aktywności deweloperskiej w Wielkiej Brytanii w pierwszej połowie 2013 r. w porównaniu z rekordowo niską podażą w 2012 r., gdy powstało niecałe 37 000 mkw. powierzchni – najmniej od ponad 52 lat. W ramach zrealizowanych projektów ukończono siedem nowych obiektów i cztery niewielkie rozbudowy istniejących centrów handlowych.

Zasoby powierzchni handlowej w Polsce powiększyły się o ok. 126 100 mkw. oddanych do użytku w siedmiu nowych obiektach i w ramach jednej rozbudowy, co stanowi prawie 10% łącznej podaży w Europie. Największymi centrami handlowymi wybudowanymi w pierwszej połowie bieżącego roku były Galeria Solna w Inowrocławiu (30 000 mkw.) i Europa Centralna (27 000 mkw.) w Gliwicach.

Katarzyna Michnikowska, Starszy konsultant z Działu Wycen i Doradztwa, Cushman & Wakefield, powiedziała: „Rynek centrów handlowych w Polsce nadal rozwija się dynamicznie. Z uwagi na istniejącą strukturę popytu największy rozwój prognozowany jest w sektorze kameralnych inwestycji w miastach o populacji 30.000-50.000 mieszkańców i pełnowymiarowych centrów handlowych w miastach dużych. W pierwszym przypadku deweloperzy eksplorują rynki, gdzie dotychczas nie powstał jeszcze żaden obiekt handlowy, starając się być pierwszymi na danym rynku. W drugim natomiast zakładają, że potencjał wzrostu siły nabywczej w dużych miastach pozwoli na sprawną absorpcję nowej powierzchni. Rok 2014 przyniesie poziom podaży podobny do roku bieżącego, oddane do użytku zostaną między innymi Atrium Felicity w Lublinie, Sukcesja w Łodzi i Galeria Warmińska w Olsztynie”.

Maxim Karbasnikoff, dyrektor działu powierzchni handlowych w firmie Cushman & Wakefield w Rosji, powiedział: „Rosja rozwija się w sposób trwały i mimo iż co roku powstaje 1,5 mln mkw. powierzchni popyt na wysokiej jakości centra handlowe przekracza podaż. Niektóre duże miasta takie jak Perm, w których praktycznie brakuje tego typu obiektów handlowych, oferują duże możliwości inwestycyjne. Moskwa nadal wykazuje potencjał nowych inwestycji mimo że w budowie znajduje się obecnie 1,4 mln mkw.”.

W 2014 r. otwartych zostanie w Europie 171 nowych centrów handlowych i 65 obiektów rozbudowywanych, które dostarczą na rynek ok. 6,2 mln mkw. powierzchni GLA. Wśród krajów Europy Zachodniej najszybciej będzie się rozwijać sektor centrów handlowych w Finlandii, której łączne zasoby powierzchni handlowej powiększą się do końca przyszłego roku o 13,7%. Pomimo niewielkiej aktywności deweloperskiej w pierwszej połowie 2013 r. i braku nowej podaży w Norwegii, zasoby tego kraju mogą jeszcze znacząco wzrosnąć, zwłaszcza w drugim półroczu bieżącego roku.

Martin Mahmuti, starszy analityk w firmie Cushman & Wakefield, powiedział: „Działalność deweloperska w zakresie centrów handlowych będzie nadal koncentrować się wokół rynków wschodzących Europy Środkowej i Wschodniej. Powstało już kilka nowych obiektów, a kolejne są w trakcie realizacji, ale wskaźnik nasycenia powierzchnią centrów handlowych w krajach takich jak Rosja i Turcja będzie nadal niewystarczający, a na niektórych rynkach będzie brakować powierzchni wysokiej jakości. Wskazuje to na potencjał dalszego rozwoju sektora centrów handlowych w krótkiej, a tym bardziej w długiej perspektywie”.

Tymczasem rynek inwestycyjny ponownie zaczyna zwracać większą uwagę na potencjał inwestycyjny rynków wschodzących w dłuższej perspektywie. Popyt na nieruchomości handlowe stopniowo wzrasta w całej Europie, a centrami handlowymi interesują się głównie większe fundusze. Jednak ze względu na silny popyt na nieliczne nowoczesne obiekty wysokiej jakości inwestorzy zostali zmuszeni do zmiany geograficznego obszaru poszukiwań i zaakceptowania większego ryzyka, co spowodowało wzrost zainteresowania rynkami, których wcześniej unikali, takimi jak Europa Południowa oraz Środkowo-Wschodnia.

Mike Rodda, dyrektor działu ds. inwestycji transgranicznych w nieruchomości handlowe w firmie Cushman & Wakefield, powiedział: „Popyt na nieruchomości handlowe wyraźnie wzrasta w odpowiedzi na coraz lepsze dane napływające ze strefy euro i poprawę przepływów finansowych na niektórych rynkach. Obserwujemy także wzrost liczby obiektów w przygotowaniu wchodzących na rynek, a inwestorzy poszerzają swoje horyzonty zainteresowań, wskutek czego w najbliższych miesiącach znacząco może wzrosnąć aktywność na rynkach inwestycyjnych. Ponadto ze względu na większą tolerancję ryzyka inwestorzy prawdopodobnie również wezmą pod uwagę większą liczbę projektów spekulacyjnych. To z kolei wpłynie na poprawę stosunku do inwestycji na niektórych rynkach”.