System Kanban w branży motoryzacyjnej

Przeczytaj także: Zarządzanie zapasami: typy i optymalizacja kosztów

Karty Kanban

W przedsiębiorstwie produkcyjnym Kongsberg mają zastosowanie karty Kanban przepływu (wykorzystywane są jako zlecenia wydań magazynowych) oraz pojemniki Kanban z etykietą karty Kanban, opisującą zawartość pojemników. Karty Kanban przepływu i pojemniki Kanban wystawiane są dla określonego detalu używanego w zaznaczonym obszarze produkcyjnym i używane są w zamkniętym obiegu pomiędzy magazynem jako dostawcą detalu a jego technologicznym odbiorcą – obszarem produkcyjnym.

Przeważającą większość stanowią dedykowane konkretnym komponentom pojemniki Kanban. Karty Kanban przepływu stosowane są dla bardzo dużych materiałów lub komponentów, których użycie wymaga specjalnego środowiska pracy ESD. Mogą również dotyczyć obszarów, których powierzchnia jest ograniczona, a w procesie produkcyjnym używane są komponenty wolnorotujące. Karty Kanban przepływu stanowią zlecenie wydań magazynowych i upoważniają do pobrania i transferu jednego standardowego opakowania określonych części z magazynu dostaw do stanowiska, gdzie powinny zostać te części zużyte. Pojemniki Kanban upoważniają do pobrania z magazynu określonej ilości komponentów i dostarczenia ich w pojemniku na wyznaczony obszar produkcyjny.

Zarówno na karcie Kanban przepływu, jak i na etykiecie Kanban z pojemnika zapisane są informacje zawierające szczegółowy opis komponentu, zdjęcie detalu, miejsce składowania, numer materiału, miejsce dostawy oraz ilość (w zależności od komponentu podawana w sztukach lub opakowaniach). Ponadto zapisana jest informacja na temat ilości sztuk kart/pojemników Kanban w obiegu. W szczególnych przypadkach karta Kanban może zawierać informację zawierającą uwagi o sposobie przemieszczania części. Karta Kanban z wyraźnie zaznaczoną ilością upoważnia do pobrania z magazynu dokładnie takiej liczby części, która widnieje na etykiecie. Przykładową kartę Kanban przedstawia Rys. 1.

Proces dostawy komponentów i obieg kart Kanban

W obiegu znajdują się dwie karty Kanban przepływu lub dwa pojemniki Kanban dedykowane dla jednego materiału i jednej lokalizacji. Cykl uzupełniania zapasu rozpoczyna się w chwili wystąpienia potrzeby odnowienia zapasu, a kończy w chwili, gdy dostawa jest gotowa do wykorzystania na linii produkcyjnej.

Podczas gdy jeden pojemnik znajduje się na stanowisku roboczym i pobierane są z niego części, drugi pozostaje zwolniony w polu odkładczym, które stanowi miejsce tymczasowego przechowywania pustych pojemników, w celu jego uzupełnienia. Proces dostarczania komponentów na linie produkcyjne rozpoczyna się więc w momencie zużycia materiału na stanowisku roboczym i odłożenia pojemnika w pole odkładcze, dedykowane pustym pojemnikom, znajdujące się na regale Kanban. Zgłoszenie zapotrzebowania za pomocą kart Kanban przepływu odbywa się poprzez odłożenie karty w wyznaczonym miejscu w odpowiednio oznaczoną skrzynkę dedykowaną dla zamówień (Rys. 2.).

Kolejny etap procesu stanowi obsługa systemu Kanban realizowana przez magazynierów. W przedsiębiorstwie zatrudnionych jest sześć osób dedykowanych do zaopatrywania linii Kanban, co w trzymianowym systemie pracy oznacza, że system Kanban obsługiwany jest przez dwie osoby na zmianę. Przejazd wózka widłowego i zbiórka kart Kanban przepływu i pojemników Kanban odbywa się po odpowiednio wyznaczonej przez Dział Lean trasie przejazdu – tak zwanej „Pętli Kanban” (Rys. 3.). Magazynier co godzinę organizuje przejazd po Pętli, zbierając po kolei pojemniki i karty będące zgłoszeniem zapotrzebowania na komponenty. Wszystkie zlecenia są następnie sortowane według zapisanej na karcie lub pojemniku lokalizacji magazynowej, aby optymalnie skrócić czas kompletacji wszystkich zamówień.

Po pobraniu z magazynu wskazanych przez karty ilości wszystkich części, materiały są pakowane na wózek widłowy, który, przemierzając wyznaczoną trasę, dostarcza komponenty do dedykowanych pól odkładczych zlokalizowanych na odpowiednio oznaczonych półkach regałów Kanban (Rys. 4.). Oznaczeniem lokalizacji pola odkładczego przynależnego do konkretnego numeru na regale Kanban jest numer materiału zapisany na żółtym polu. Niedopuszczalne jest składowanie innych komponentów na wyznaczonych dla systemu Kanban miejscach. Ten etap może być przeprowadzany szybko i sprawnie, dzięki zapisanym na kartach informacjom o miejscu dostawy. W przypadku Kanban przepływu wraz z dostarczeniem części na stanowiska pracy, karty są zwracane do skrzynek z wolnymi kartami.

Aby obieg materiałów przebiegał w sposób niezakłócony, regały Kanban zostały rozlokowane możliwie najbliżej stanowisk roboczych. W niektórych przypadkach regały wbudowane są w stanowiska pracy, tak aby pobieranie części odbywało się bezpośrednio z pojemników na regale. Jest to możliwe dzięki zastosowaniu modułowych systemów do budowy regałów przepływowych i stanowisk montażowych firmy Trilogiq. Systemy Trilogiq umożliwiają budowanie dowolnych konstrukcji dostosowanych do potrzeb stanowisk roboczych (Rys. 5).

Dział Lean prowadzi ewidencję kart Kanban przepływu i pojemników Kanban oraz monitoruje poprawność i zasadność ich wykorzystania. Aktualnie jedna dostawa pokrywa zapotrzebowanie linii na dwie godziny robocze, podczas gdy magazynier organizuje przejazd po „Pętli Kanban” co godzinę. Zapas godzinowy z dostawy stanowi swego rodzaju bufor bezpieczeństwa przed sytuacją, w której w wyniku nieoczekiwanych zdarzeń losowych „Kanbanista” nie pojawiłby się w ciągu godziny z dostawą. Ma to na celu całkowitą eliminację przestojów linii produkcyjnych oraz marnotrawstwa czasu pracy i możliwości technologicznych maszyn. Docelowo, zgodnie z ideą systemu zakładającą ciągłe doskonalenie, ilość komponentów w jednej dostawie będzie pokrywała godzinne zapotrzebowanie produkcyjne.