Sytuacja finansowa sektora przedsiębiorstw III kw. 2013

Przeczytaj także: Polskie firmy nie boją się recesji

Odsetki przedsiębiorstw, które w relacji rocznej odnotowały wzrost sprzedaży wskazują na ożywienie zarówno popytu krajowego, jak i zagranicznego. W przypadku sprzedaży krajowej odsetek ten wzrósł o 7 pp. kw/kw do 54,7%, natomiast w przypadku sprzedaży zagranicznej – o 4,2 pp. kw/kw do 59,2%. Otrzymane wyniki oznaczają, że problemy ze spadkiem sprzedaży koncentrują się w wąskiej grupie przedsiębiorstw – w świetle danych przekrojowych wg sekcji PKD za niską dynamikę sprzedaży krajowej odpowiada w dużej mierze budownictwo. Utrzymująca się różnica (4,5 pp.) pomiędzy odsetkami dla sprzedaży zagranicznej i krajowej wskazuje natomiast na wciąż przeciętnie lepszą sytuację eksporterów niż przedsiębiorstw skupionych wyłącznie na rynku lokalnym.

Koszty

Drugi kwartał z rzędu przedsiębiorstwom udało się utrzymać wyższą dynamikę przychodów niż kosztów – różnica wyniosła 0,6 pp. W III kw. br. Koszty z całokształtu działalności wzrosły o 1,7% po trzech kwartałach nominalnego ich spadku. Było to związane ze zwiększeniem się kosztów sprzedaży (o 2,6% r/r), przy nadal bniżających się kosztach operacji finansowych (o 38,7%) oraz malejących pozostałych kosztach operacyjnych (spadek o 7,5%).

Mimo szybszego tempa koszty sprzedaży rosły ponownie wolniej niż sprzedaż (o 0,3 pp.). Wzrost dynamiki kosztów sprzedaży dotyczył niemal wszystkich głównych ich składowych. Jedynie w przypadku towarów przeznaczonych do dalszej sprzedaży zanotowano obniżenie się tempa wzrostu – do 2,4%, co wynikało z silnego obniżenia dynamiki towarów importowanych (o czym nieco szerzej w podrozdziale „Import”).

Najsilniej wzrosła dynamika kosztów zużycia energii – z minus 4,6% w II kw. na plus 9,3%. Był to po części efekt niskiej bazy odniesienia z poprzedniego roku, jak też skutek ponad dwukrotnego wzrostu tych kosztów w branży energetycznej (chodzi o energię zużytą na własne potrzeby przez energetykę). Wyraźnie przyspieszyła również dynamika kosztów surowców i materiałów – z minus 5,2% na plus 2,5 w ujęciu rocznym. Jednak wzrost dotyczył wyłącznie surowców i materiałów zakupionych od krajowych producentów, przy malejących zakupach surowców importowanych (o czym nieco szerzej w podrozdziale „Import”). Koszty surowców krajowych zwiększyły się o 18,4%, co wynikało w części z niskiej bazy odniesienia w poprzednim roku. Przyspieszenie dynamiki wzrostu tych kosztów zanotowano przede wszystkim w przemyśle przetwórczym.

Wynik finansowy i rentowność

W III kw. 2013 r. wynik finansowy brutto wyniósł 29,5 mld PLN, i był o 15,1% (tj. o 3,9 mld) wyższy niż przed rokiem, choć jednocześnie o 6,2% niższy niż przed trzema miesiącami. Wynik finansowy netto wyniósł 24,9 mld (wzrósł o 18,2% r/r i było o 10,6% niższy kw/kw). Inaczej niż w poprzednich kwartałach na zmiany wyniku finansowego w relacji rocznej w największym stopniu złożyła się poprawa wyniku na sprzedaży (wzrost o 2,3 mld do 27,7 mld PLN), w mniejszym stopniu zaś wzrost wyniku na pozostałej działalności (o 1,1 mld) - por. Wykres 13. Spadek wyniku finansowego brutto w relacji kwartalnej był efektem obniżenia się wyniku z operacji finansowych, przy czym zjawisko to miało głównie charakter sezonowy i wynikało z mniejszych wpływów z tytułu dywidend (które zwyczajowo wypłacane są w drugim kwartale roku). Warto zauważyć, że w ostatnich latach dywidendy otrzymuje ok. 7% firm.

Wzrost wyniku na sprzedaży możliwy był zarówno dzięki przyspieszeniu dynamiki sprzedaży, jak i wolniej niż sprzedaż rosnącym kosztom. Poprawa wyniku finansowego, w tym zwłaszcza wzrost wyniku na sprzedaży pozwolił na wzrost odsetka firm rentownych – o 1,3 pp. r/r do 73,4%, co nastąpiło po czterech kwartałach spadku tej wielkości.