Sytuacja finansowa sektora przedsiębiorstw III kw. 2013

Przeczytaj także: Polskie firmy nie boją się recesji

Drugi kwartał z rzędu zwiększył się również odsetek przedsiębiorstw z rentownością przekraczającą 5% - o 2,5 pp. do 33,4%. Ożywienie koniunktury nie koncentrowało się zatem w najbardziej zyskownych branżach i firmach, ale miało bardziej powszechny charakter.

Aktywność inwestycyjna

W sektorze przedsiębiorstw odnotowano przyspieszenie dynamiki wzrostu nakładów na inwestycje. Według danych w układzie kwartalnym nakłady ogółem w III kwartale wyniosły 25,6 mld zł i były o 5,2% wyższe względem wydatków z podobnego okresu poprzedniego roku. Przyspieszenie dynamiki było w części efektem niskiej bazy odniesienia (rok wcześniej inwestycje spadły o 1/10), niemniej nakłady poniesione na inwestycje (dane narastające) powoli zbliżają się do wielkości nakładów w 2008 r.

Dynamika inwestycji na poziomie populacji przyspiesza i w kolejnych grupach zaczyna powracać zainteresowanie inwestycjami. Do przedsiębiorstw zwiększających inwestycje (a w poprzednim kwartale były to głównie firmy eksportujące oraz firmy transportowe) w III kw. dołączyły m.in. przedsiębiorstwa z sektora MSP, podmioty nie eksportujące, a według rodzaju działalności firmy usługowe i handlowe. Co więcej, wzrost inwestycji w sektorze
MSP wynikał ze zwiększonych zakupów maszyn i urządzeń, a ten rodzaj zakupów relatywnie szybciej przynosi efekt produkcyjny niż inwestycje w pozostałych grupach rodzajowych. Dynamicznego przyspieszenia nie obserwujemy nadal w grupie firm dużych, a aktywność inwestycyjna największych firm 2000+ wykazuje dużą zmienność. W budownictwie oraz w sektorze publicznym z kolei utrwalają się negatywne tendencje w kształtowaniu się dynamiki inwestycji, ale poza tymi grupami nie widać innych obszarów spowolnienia inwestycyjnego.

Zapasy

Po trzech latach wydłużania się cyklu rotacji zapasów ogółem od II kwartału obserwujemy odwrotny proces i skracanie się cyklu zapasów. Przedsiębiorstwa zaczęły ostrożnie odbudowywać poziom zapasów - w III kw. zmiany poziomu zapasów jednak nie nadążały za tempem wzrostu przychodów ze sprzedaży.

Cykl rotacji zapasów najbardziej skrócił się w budownictwie (drugi kolejny kwartał poprawy) i w przemyśle (z wyjątkiem górnictwa, gdzie od połowy 2011 sytuacja w zakresie gospodarowania zapasami pogarsza się), a w mniejszym zakresie – w usługach. W grupie przedsiębiorstw usługowych wyraźne skrócenie cyklu zapasów nastąpiło w transporcie. Skrócenie cyklu zapasów w transporcie było rezultatem spadku zapasów materiałów i surowców (co jest związane również ze spadkiem cen paliw), które stanowią główną składową zapasów w tej branży przy jednoczesnym wzroście obrotów.

Powolna odbudowa poziomu zapasów w przedsiębiorstwach w III kw. była rezultatem wzrostu zapasów produktów gotowych oraz zapasów produktów w toku. Ujemnie na dynamikę zapasów w sektorze przedsiębiorstw oddziaływał natomiast dalszy (czwarty kolejny kwartał) spadek zapasów materiałów i surowców oraz pierwszy od 2010 r. spadek towarów. Ujemny wkład materiałów i surowców w dyna-mikę zapasów był słabszy niż w poprzednim kwartale.

Podobnie jak poprzednich kwartałach silny wpływ na spowolnienie tempa wzrostu zapasów materiałów i surowców miała sekcja „Wytwarzanie i przetwarzanie koksu i produktów rafinacji ropy naftowej”. Głęboki
dwucyfrowy spadek zapasów materiałów trwający już czwarty kolejny kwartał jest w tej grupie związany ze spadkiem cen na rynku paliw, ale jest także efektem statystycznym większych zakupów sprzed roku.