Biotechnologia w Polsce w 2012 r.

Przeczytaj także: Czerwona biotechnologia w 2009r.

Sprzedaż produktów biotechnologicznych w przedsiębiorstwach

Wartość sprzedaży produktów (wyrobów i usług) biotechnologicznych w 2012 r. wynosiła 1521,7 mln zł, z czego 94,9 % zrealizowano na rynku krajowym, a 5,1 % – na rynku zagranicznym. W stosunku do 2011 r. sprzedaż produktów biotechnologicznych była niższa o 30,4 %. Głębszy spadek odnotowano w sprzedaży na rynek zagraniczny niż na rynek krajowy.

W 2012 r. największy udział w sprzedaży produktów biotechnologicznych posiadały przedsiębiorstwa duże – 83,3 %, udział przedsiębiorstw małych i średnich był podobny i wynosił odpowiednio 8,5 % i 8,2 %. Rok wcześniej sprzedaż produktów biotechnologicznych charakteryzowała mniejsza koncentracja – sprzedaż produktów biotechnologicznych przedsiębiorstw małych, średnich i dużych stanowiła odpowiednio 37,3 %, 22,3 % i 40,1 % sprzedaży biotechnologicznej ogółem.

Ta zmiana struktury sprzedaży, według klasy wielkości przedsiębiorstwa, wynikała z bardzo wysokiego spadku sprzedaży w małych i średnich firmach (odpowiednio o 95,2 % i 72,9 %) oraz wzrostu sprzedaży w przedsiębiorstwach dużych (o 54,2 %). Zwiększenie sprzedaży (o 21,9 %) w porównaniu do 2011 r. odnotowały również przedsiębiorstwa prowadzące działalność badawczą i rozwojową.

Sprzedaż wyrobów biotechnologicznych w 2012 r. stanowiła 25,7 % ogólnej sprzedaży badanych przedsiębiorstw, tj. o 5,5 p. proc. mniej niż przed rokiem.

Wykorzystywanie technik biotechnologicznych wpływa korzystnie na rentowność w przedsiębiorstwach. Ze sprzedaży produktów biotechnologicznych przedsiębiorstwa uzyskały trzykrotnie więcej środków pieniężnych niż wynosiły nakłady wewnętrzne na działalność biotechnologiczną. Wskaźnik wartości sprzedaży do wartości nakładów – dla działalności biotechnologicznej wynosił 3,127 w 2012 r. i 2,829 – w 2011 r., zaś dla produkcji ogółem – był nieznacznie wyższy od jedności (odpowiednio 1,036 i 1,025).

Nakłady zewnętrzne na działalność badawczą i rozwojową

Nakłady zewnętrzne to środki wypłacane innym podmiotom za zakup prac B+R lub finansowanie grantów/dotacji na działalność badawczą i rozwojową w dziedzinie biotechnologii. Nakłady takie w 2012 r. wykazało 17 przedsiębiorstw (przed rokiem – 15) na łączną kwotę 9,4 mln zł, tj. o 68,9 % niższą niż przed rokiem. W 2011 r. przedsiębiorstwa przeznaczyły prawie całość nakładów zewnętrznych (96,8 %) na wypłaty jednostkom sektora rządowego, natomiast w 2012 r. nakłady zewnętrzne na działalność B+R kierowane były do podmiotów ze wszystkich sektorów wykonawczych, w tym najwięcej do sektora przedsiębiorstw (50,0 % nakładów zewnętrznych).

Współpraca partnerska w działalności badawczej i rozwojowej w dziedzinie biotechnologii

W 2012 r. współpracę w działalności badawczej i rozwojowej wykazało 39 przedsiębiorstw, co stanowiło 43,3 % ogólnej liczby badanych przedsiębiorstw. Wyższą aktywnością we współpracy charakteryzowały się przedsiębiorstwa wyspecjalizowane biotechnologicznie (DBF), a najwyższą – przedsiębiorstwa prowadzące działalność B+R (BRDF) – współpracę deklarowało odpowiednio 48,1 % i 64,8 % ogólnej liczby przedsiębiorstw danej kategorii.

Przedsiębiorstwa podejmowały współpracę głównie w obszarze ochrony zdrowia i w przetwarzaniu
przemysłowym (odpowiednio 38,9 % i 16,7 % ogólnej liczby nawiązanych kontaktów). Partnerami do współpracy były najczęściej szkoły wyższe i inne przedsiębiorstwa (odpowiednio 44,6 % i 25,7 % ogólnej liczby nawiązanych kontaktów).

Bariery w działalności badawczej i rozwojowej w dziedzinie biotechnologii

W 2012 r. 40,0 % ogólnej liczby badanych przedsiębiorstw nie wskazało barier do prowadzenia działalności B+R, a 55,6 % – do komercjalizacji wyników prac B+R. Pozostałe przedsiębiorstwa, z wymienionych dziesięciu barier w działalności B+R w dziedzinie biotechnologii, wskazywały najczęściej na 2-3 bariery. Najczęściej była to bariera finansowa – koszty innowacji i uzyskanie funduszy, ale również bariera formalna – regulacje prawne.

W 2012 r. przedsiębiorstwa częściej niż przed rokiem wskazywały na brak rynku zbytu, reakcje klientów na nowe produkty, uzyskanie funduszy i regulacje prawne i podatkowe, a rzadziej – na dostępność do informacji i dostępność wykwalifikowanego personelu.