Badania i rozwój 2014 - światowy system zachęt

Przeczytaj także: Badania i rozwój: potrzebne większe zachęty

Przepisy włoskiego systemu fiskalnego zakładają, że w latach 2014-2016 będzie obowiązywała ulga podatkowa dla przedsiębiorców prowadzących działalność B+R we wszystkich branżach. Od podstawy opodatkowania będą oni mogli odliczyć do 50 proc. kosztów związanych z prowadzeniem działalności B+R we Włoszech. Włoski rząd przeznaczył na ten cel w każdym z omawianych lat 200 mln euro. W ciągu roku każdy beneficjent będzie mógł skorzystać z ulgi nie większej niż 2,5 mln euro i to pod warunkiem, że zainwestuje w badania i rozwój, co najmniej 50 tys. euro rocznie. „Podobne rozwiązania funkcjonują już w około 30 gospodarkach na świecie. Coraz więcej krajów dostrzega, że zaprojektowanie i wdrożenie mieszanego systemu zachęt jest niezbędne, by stwarzać przedsiębiorcom warunki do długoterminowego planowania wydatków na działalność badawczo-rozwojową. Takiego komfortu nie dają dotacje UE, które są przyznawane w trybie konkursów, a środki finansowe są ograniczane kolejnymi okresami budżetowymi UE. Tymczasem w Polsce efektywna ulga podatkowa na B+R wciąż jest w fazie wstępnych projektów, a Polska jest w ogonie innowacyjnych gospodarek ” – mówi Magdalena Burnat-Mikosz, Partner, Lider działu R&D and Government Incentives w Europie Środkowej, Deloitte.

Według ostatnich zapowiedzi rządu nasz kraj ma się skupić na zwiększeniu nakładów na B+R tak, aby w 2023 roku osiągnąć poziom 2 proc. PKB . Strategia EUROPA 2020 nakazuje nam natomiast zwiększenie wydatków na działalność B+R do średniego rocznego poziomu 1,7 proc. PKB w 2020 roku. W całej Unii Europejskiej ma to być średnio 3 proc. Dla porównania w 2012 roku wydatki te stanowiły 0,9 proc. polskiego PKB.

Rząd zakłada, że za niespełna dziesięć lat połowa środków przeznaczanych na działalność B+R będzie pochodzić z budżetu państwa, a reszta od firm. Obecnie obowiązujący system zachęt sprawia, iż ponad 2/3 nakładów pochodzi z budżetu, a jedynie niespełna 1/3 ze środków własnych przedsiębiorstw. W Unii Europejskiej ta proporcja jest odwrotna – ponad 55 proc. środków przeznaczanych na badania i rozwój pochodzi od przedsiębiorców. Kraje Europy Środkowej, takie jak Czechy czy Węgry, są bliżej unijnej średniej niż Polska – z wydatkami przedsiębiorstw na B+R na poziomie odpowiednio 46,9 proc. i 47,5 proc . „Osiągnięcie takiego wyniku nie będzie niestety możliwe bez zmiany finansowania działalności badawczo-rozwojowej, które nadal promuje import innowacji i opiera się na unijnych dotacjach. Tymczasem kraje z naszego regionu , wprowadzają regulacje zachęcające do prowadzenia prac B+R w kraju, co wyraźnie sprzyja rozwojowi innowacyjnej gospodarki i promuje wzrost zatrudnienia w sektorze naukowo-badawczym. Dodatkowo, w ramach procesu wzmocnionej koordynacji polityk gospodarczych państw członkowskich UE, widzi to także Rada UE i KE, które kolejny raz wskazują w rekomendacjach dla Polski „potrzebę przedsięwzięcia dodatkowych środków w celu stworzenia otoczenia biznesu sprzyjającego innowacjom, w tym (…) poprzez (…) dalszy rozwój (…) zachęt podatkowych .”” – argumentuje Magdalena Burnat-Mikosz.

Pod tym względem Polsce ciągle daleko nawet do państw takich jak Litwa i Czechy. Litwa oferuje podmiotom prowadzącym działalność B+R ulgi specjalne, pozwalające odliczyć od podstawy opodatkowania nawet do 300 proc. wydatków kwalifikowanych, co stawia ten kraj w ścisłej czołówce państw tworzących zachęty podatkowe w tym obszarze.