NBP: rynek pracy w Polsce w IV kw. 2013

Przeczytaj także: NBP: rynek pracy w Polsce w I kw. 2011

W IV kw. 2013r. miary stopy bezrobocia obniżyły się zasadniczo, po raz pierwszy od 2009 r. Stopa bezrobocia BAEL, po wyeliminowaniu sezonowości wyniosła 10,1% (sa). Także stopa bezrobocia rejestrowanego spadła do 13,2% (sa). Dane te zdają się sugerować początek tendencji spadkowych w bezrobociu.
Liczba osób bezrobotnych spadła w ujęciu rocznym o ok. 57 tys. osób co jest zmianą znaczącą (ok. 3% populacji osób bezrobotnych wg BAEL) i potwierdza tezę o wygasaniu tendencji wzrostowej obserwowanej przez osiem kolejnych kwartałów. Choć na przeciwną tendencję wskazują dane z rejestrów urzędów pracy (przyrost liczby osób bezrobotnych r/r o ok. 19 tys., tj. 0,9%), to jest skutkiem relatywnie wysokiej bazy z pierwszej połowy 2013 r. W ujęciu kwartalnym liczba zarejestrowanych osób bezrobotnych obniżyła się aż o 37 tys. (1,7% kw/kw sa) przy spadku o „zaledwie” 21 tys. osób bezrobotnych wg definicji BAEL.

Ponieważ zmiany w populacji oraz w aktywności zawodowej pozostają niewielkie na przestrzeni ostatnich kilku kwartałów, największą rolę w zmianach stopy bezrobocia odgrywa zmiana liczebności osób pracujących. W ujęciu rocznym liczba osób pracujących wzrosła o ok. 77 tys. (tj. 0,5% r/r), co przyczyniło się do obniżenia stopy bezrobocia. Odzwierciedla to dekompozycja zmian w stopie bezrobocia na czynniki demograficzne, aktywność i zatrudnienie.
Pomimo tych pozytywnych sygnałów dotyczących bezrobocia, wciąż dynamiczny pozostaje przyrost liczby osób bezrobotnych bez prawa do zasiłku. Wskaźnik ten oznacza, że znaczny odsetek osób, które utraciły pracę i zarejestrowały się w urzędzie pracy około 12 miesięcy wcześniej nie była w stanie znaleźć zatrudnienia. Choć wskaźnik ten spadł o ok. 7 tys. osób kw/kw sa, przyrost w ujęciu rocznym wynosi aż 75 tys. osób. Obecnie grupa ta stanowi ponad 87% ogółu osób bezrobotnych.

Dane z urzędów pracy wskazują, że w przeciwieństwie do poprzednich okresów, w IV kw. 2013 r, wzrosła liczba osób wyrejestrowanych z powodu podjęcia zatrudnienia (ok. 3 tys. w ujęciu kw/kw sa, tj. 3,0%) a spadła liczba osób nowo zarejestrowanych w urzędach pracy (ok. 8,5 tys. osób kw/kw sa, tj. 3,9%). Wzrost liczby wyrejestrowań z powodu podjęcia zatrudnienia, choć silnie sezonowy, wydaje się być trwałą tendencją ze średnią na poziomie ok. 1,3% r/r w okresie IV kw 2012 r. – IV kw 2013 r. Danym tym towarzyszy rosnąca liczba tzw. „rynkowych” ofert pracy. Pomimo dodatniej dynamiki, liczba ofert wciąż kształtuje się na poziomie znacznie niższym niż w okresie 2006-2008.

Wynagrodzenia

Roczna dynamika wynagrodzeń w całej gospodarce zmniejszyła się w IV kw. 2013 r. wskazując, że ożywienie nie skutkuje na razie wyraźnym wzrostem płac, ale obserwowane są wahania związane z jednorazowymi zwiększonymi wypłatami. Jednocześnie, przy stosunkowo szybszym wzroście dynamiki wydajności pracy, dynamika ULC w ostatnim kwartale wyraźnie obniżyła się.

W IV kw. 2013 r. dynamika wynagrodzeń w gospodarce obniżyła się i wyniosła 3,6% r/r (wobec 4,0% r/r w III kw. 2013r.). Jednocześnie dynamika wynagrodzeń w SP w IV kw. 2013 r. ustabilizowała się na poziomie 3,3% r/r (głównie na skutek spadku dynamiki wynagrodzeń w przemyśle oraz wzrostu tej dynamiki w budownictwie i handlu).

Do czasu publikacji danych dotyczących wynagrodzeń w pozostałych sekcjach gospodarki, nie jest możliwe dokonanie całościowej oceny zmian, które miały miejsce w IV kw. 2013 r. Zgodnie z wynikami Szybkiego Monitoringu NBP w IV kw. 2013 r. należy spodziewać się jednak zbliżonego w stosunku do poprzedniego kwartału tempa wzrostu wynagrodzeń.

W IV kw. 2013 r. pomimo spadku inflacji mierzonej CPI (do 0,7% r/r z 1,1% r/r w III kw. 2013 r.) dynamika przeciętnych wynagrodzeń w gospodarce w ujęciu realnym nie zmieniła się i wyniosła 2,8% r/r.

W stosunku do IV kw. 2013 r. plany podniesienia wynagrodzeń na I kw. 2014 r. zadeklarowało więcej przedsiębiorców ankietowanych w ramach SM NBP (15,7% po korekcie sezonowej, tj. o 3,6 pp. więcej niż w poprzednim kwartale).