Ulice handlowe w Polsce - alternatywa z potencjałem

Przeczytaj także: Najdroższe ulice handlowe świata 2013

Możliwości wykorzystania potencjału ulic handlowych w Polsce

Kluczową sprawą jest współpraca, i to współpraca wielu podmiotów na wielu płaszczyznach, co jak wiadomo nie jest proste. Podobnie jak w innych przypadkach zagospodarowania dzielnic, kwartałów, czy też pojedynczych nieruchomości, głównymi interesariuszami są mieszkańcy, władze miasta, właściciele nieruchomości oraz najemcy. W przypadku ulic handlowych, znajdujących się przede wszystkim w centrach miast, grupa ta jest szersza. Użytkownikami tych powierzchni i przestrzeni są także pracownicy okolicznych biur, studenci, a także turyści. Jak wiadomo wiele z tych grup ma swoje, niekoniecznie zbieżne interesy, co może spowodować impas w osiągnięciu porozumienia. Jednak w przypadku wspólnej wizji i woli współpracy, porozumienie jest możliwe do osiągnięcia. Partycypacja społeczna to instrument niedoceniany, często lekceważony, niejednokrotnie wykorzystywany w nieumiejętny sposób. A jest to najlepsza droga do wypracowania kompromisu, która powoduje wzrost zaangażowania i łatwiejszą akceptację różnego rodzaju pomysłów i projektów.

Doskonałym przykładem, jak grupy te mogą współdziałać są tzw. Business Improvement Districts (tłum. Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Dzielnicy), które z powodzeniem funkcjonują w Niemczech (ok.30), Wielkiej Brytanii (ponad 100), Irlandii (ponad 50) czy Stanach Zjednoczonych (ponad 1,200). Są to organizacje non-profit, posiadające osobowość prawną. Nadrzędnymi celami są: opracowanie i wdrażanie planów zagospodarowania zarówno przestrzeni publicznej, budynków komercyjnych, jak i użyteczności publicznej, strategii doboru najemców, promocja i marketing obszaru oraz administrowanie terenem BID (sprzątanie, wywóz śmieci, bezpieczeństwo i ochrona, itp.). Obszary wchodzące w skład BID są bardzo zróżnicowane pod względem wielkości oraz lokalizacji w mieście, jednak w Europie przede wszystkim dotyczą centrów miast w tym ulic handlowych.

W zależności od państwa, funkcjonują różne modele, np. w Niemczech są to właściciele nieruchomości i władze miasta; w Wielkiej Brytanii, Irlandii oraz Stanach Zjednoczonych również najemcy i mieszkańcy. Projekty realizowane przez BID-y finansowane są na wiele sposobów np. ze środków pozyskanych z określonego procenta od podatku gruntowego, ze składek członkowskiech, częściowo z budżetu miasta, kredytów, itp.). Każde Stowarzyszenie musi przedstawić 4-letni biznes plan, który zatwierdzany jest większością 2/3. Po upływie tego okresu, władze BID mogą przedłużyć okres funkcjonowania o kolejne 4 lata i tak do momentu, aż nie osiągnie się wymaganego poziomu głosów. Do tej pory niemal wszystkie organizacje BID funkcjonują nieprzerwanie (w Kanadzie od 1970 r.)

Zasada „nic o nas, bez nas”

Zasada ta sprawdza się w stowarzyszeniach, ponieważ to użytkownicy danej przestrzeni określają w demokratyczny sposób, jak będzie ona wyglądać. Dzięki partycypacji wszystkich zainteresowanych, przekonanie co do słuszności projektów oraz determinacja w ich realizacji jest większa niż w przypadku odgórnie narzuconych ustaleń, dotyczących dopuszczalnych funkcji, wielkości lokali handlowo-usługowych, koncepcji zagospodarowania przestrzeni publicznych, czy też sposobu promocji miejsca.

Ulice handlowe powinny być komplementarne w stosunku do centrów handlowych, czy handlu w sieci. Miejsca te powinny wyróżniać się unikalną ofertą handlową i usługową, przyjaznym dla ludzi i środowiska sposobem zagospodarowania oraz ładem przestrzennym. Dzięki tym cechom możliwa będzie stopniowa zmiana percepcji i funkcji tych obszarów, które obok zwykłych ciągów pieszych, bądź pieszo-jezdnych, staną się miejscami, w których czuć puls miasta, w których organizowane są różnego rodzaju wydarzenia kulturalne, czy sportowe, w których ludzie lubią przebywać. Integracyjna i miastotwórcza funkcja ulic handlowych jest niedoprzecenienia, a kluczem do osiągnięcia takiego poziomu jest wspomniana współpraca wszystkich użytkowników oraz włodarzy tego obszaru przestrzeni miejskiej.