Przemysł hutniczy w Polsce potrzebuje zmian

Przeczytaj także: Rynek stali i półprzewodników

Aby sektor ten mógł w końcu stać się konkurencyjny, konieczne jest przygotowanie planu ochrony przemysłu hutniczego. Wprawdzie prace w tym kierunku już ruszyły, ale w porównaniu z innymi członkami Unii Europejskiej mamy jeszcze wiele do zrobienia.

Komisja Europejska przygotowała tzw. Steel Action Plan. Jest to zestaw działań ukierunkowanych na ochronę przemysłu hutniczego w Europie. Plan posłużył władzom m. in. Hiszpanii, Włoch czy Wielkiej Brytanii do przygotowania własnych, lokalnych planów ochrony miejsc pracy w hutnictwie. Wszystkie te kraje od wielu miesięcy pracują nad działaniami legislacyjnymi i organizacyjnymi, których celem ma być poprawa poziomu konkurencyjności lokalnych sektorów hutnictwa stali. W Polsce tymczasem dopiero zapadła decyzja o tym, że taki podobny plan będzie przygotowywany.

Polski przemysł stalowy z większą mocą

Realnym zagrożeniem dla polskiego przemysłu stalowego w Unii Europejskiej jest jego dalsza marginalizacja. Obecnie produkcja stali w Polsce stanowi jedynie 5% produkcji europejskiej. - Skutki upadku tej części przemysłu byłyby katastrofalne dla całej Polski, a w szczególności dla poszczególnych regionów, gdzie przyczyniłyby się do eksplozji bezrobocia strukturalnego. Co więcej, należy podkreślić, że branża ta jest silnie związana z innymi gałęziami, np. z górnictwem węgla, zarówno poprzez wykorzystanie energii elektrycznej (w Polsce co dwudziesta megawatogodzina zużywana jest bowiem w hutnictwie), jak również poprzez bezpośrednie wykorzystanie węgla do produkcji koksu niezbędnego w procesach zintegrowanych w hutnictwie stali. Koncentrując działania na tym, aby nasze hutnictwo stali przestało mieć najniższe wykorzystanie mocy produkcyjnych (63% w Polsce wobec znacznie powyżej 70% w UE), pomagamy tym samym całej polskiej gospodarce – mówi Jarosław Koziński, Partner Zarządzający Działem Doradztwa Podatkowego EY.

Zapewnienie konkurencyjności polskiej metalurgii wymaga wspólnych działań rządu i przedstawicieli biznesu. Szansę na taką platformę współpracy może stanowić zespół ds. metalurgii zaproponowany ostatnio przez ministra gospodarki. Zdaniem ekspertów firmy doradczej EY, równolegle do prac tego zespołu powinny być niezwłocznie podjęte decyzje i działania w trzech obszarach wsparcia: akcyzy na energię elektryczną, kolorowych certyfikatów oraz rekompensat związanych z carbon leakage.

Problem nr 1: Polski „wynalazek” – akcyza na energię dla metalurgii

Polski przemysł metalurgiczny – dzięki wielomiliardowym inwestycjom technologicznym zrealizowanym w ostatniej dekadzie – należy dziś do najnowocześniejszych na świecie, zarówno pod względem efektywności energetycznej, jak i wymagań środowiskowych. Dzisiejsza wysoka konkurencyjność krajowej metalurgii w ujęciu technologicznym jest jednak skutecznie niwelowana przez podatkowe i okołopodatkowe koszty produkcji. Do najistotniejszych kosztów tego typu, negatywnie wyróżniających Polskę na tle Unii Europejskiej, należy akcyza od energii elektrycznej zużywanej w procesach metalurgicznych. - Polska jest obecnie jedynym państwem członkowskim posiadającym duże zakłady metalurgiczne i tradycyjnie zorientowanym na przemysł, które utrzymuje opodatkowanie podatkiem akcyzowym energii elektrycznej zużywanej w procesie metalurgicznym. Danina ta zwiększa koszty działalności przedsiębiorstw metalurgicznych w Polsce, co przyczynia się do zintensyfikowania zjawiska tzw. „carbon leakage”, czyli przenoszenia produkcji przemysłowej poza terytorium Unii Europejskiej w wyniku wysokich kosztów związanych z polityką klimatyczną – mówi Zbigniew Liptak, Dyrektor w Dziale Doradztwa Podatkowego EY.