Firmy rodzinne: sukcesja czy sprzedaż?

Przeczytaj także: Firmy rodzinne to głównie firmy mikro

Własność po sukcesji

Prawie 54% przebadanych respondentów z firm rodzinnych uważa jednak, że ich rodzice będą chcieli zachować udziały we własności przedsiębiorstwa po przeprowadzeniu procesu sukcesji. To dość typowe dla procesów sukcesyjnych - ważne jednak, aby docelowo, wraz z przejęciem przez dzieci odpowiedzialności, nastąpił transfer części udziałów uprawniających do samodzielnej decyzyjności. Przy założeniu, że rodzice byliby w stanie sprzedać firmę zewnętrznemu inwestorowi za równowartość 100 jednostek, to młody sukcesor, aby uzyskać firmę rodzinną na własność, musiałby według ankietowanych zapłacić ok. 60% tej kwoty. Te preferencyjne warunki dla dzieci są zrozumiałe, bo w Polsce i tak rzadko w praktyce spotykany jest popularny jak np. w Stanach Zjednoczonych model wykupywania udziałów od rodziców. Wyniki międzynarodowe wskazują, że cena, jaką miałyby zapłacić dzieci za udziały, wynosiłaby 80% wartości.

- Wyniki badań firm rodzinnych zarówno w Polsce jak i zagranicą pokazują, że problem sukcesji jest złożony i obarczony wieloma ryzykami. Szczególnie wymowne jest to, jak mały odsetek dzieci z firm rodzinnych widzi siebie, jako kontynuatorów przedsiębiorstw będących dziś własnością ich rodziców. W związku z tym w przypadku wielu firm pokoleniowa „zmiana warty” będzie wiązać się raczej ze sprzedażą biznesu do zewnętrznego inwestora. – mówi Piotr Grauer, Dyrektor w Dziale Corporate Finance w KPMG w Polsce i dodaje: Znalezienie odpowiedniego inwestora dla firmy jest procesem długotrwałym i skomplikowanym, dlatego warto do niego dobrze się przygotować i zawczasu go zaplanować. Istotnymi elementami takiego planowania będzie zarówno stworzenie optymalnej struktury prawnej funkcjonowania przedsiębiorstwa, jak i odpowiednie przygotowanie kadr zarządzających firmą. Równie ważne jest takie zaplanowanie działalności i finansów firmy na najbliższe lata, aby moment sprzedaży udziałów pozwolić zmaksymalizować ich wartość. W wyniku takiego świadomego przygotowania firmy do zmiany właścicielskiej można mieć czas na znalezienie dla firmy właściciela, który będzie dbać o jej dalszą pomyślność oraz uniknąć wielu perturbacji w trakcie samego procesu sprzedaży.

Informacje o badaniu
„Barometr sukcesyjny i prognozowane ścieżki kariery dzieci z firm rodzinnych” to I polska edycja badania stanowiąca część międzynarodowego projektu badawczego Global University Entrepreneurial Spirit Students' Survey (GUESSS), przeprowadzona w Polsce przez Instytut Biznesu Rodzinnego i firmę audytorsko-doradczą KPMG w Polsce. Celem badania było m.in. przeanalizowanie potencjału sukcesyjnego w polskich firmach rodzinnych. W badaniu ankietowym w formie on-line, w okresie październik 2013 – styczeń 2014, wzięło w udział 36 renomowanych publicznych i prywatnych uczelni wyższych, łącznie 11 860 studentów, z czego 33,2% stanowiły kobiety, a 66,8% mężczyźni. To 10,9% ogólnoświatowego badania, w którym przebadano 109 026 studentów na 759 uczelniach. Dodatkowo, w polskiej edycji, po badaniu kwestionariuszowym w okresie marzec-kwiecień 2014, przeprowadzone zostały badania fokusowe, zorganizowane w siedmiu 5-osobowych grupach.