Budżet przychodów i kosztów

Przeczytaj także: Budżet środków pieniężnych

Różne formy działalności gospodarczej

Budżet przychodów i kosztów różni się nieco pod względem zawartości w zależności od formy działalności gospodarczej.

W przypadku osób fizycznych i osób prawnych różnie wykazuje się wynagrodzenia właścicieli. W spółce z ograniczoną odpowiedzialnością wynagrodzenia wypłacane udziałowcom spółki księgowane są jako koszt uzyskania przychodu, podobnie jak składki ubezpieczeniowe oraz zaliczki na podatek dochodowy, które odprowadza się od tych wynagrodzeń. W przypadku indywidualnej działalności gospodarczej oraz w spółce cywilnej dochód (czyli przychody pomniejszone o koszty uzyskania przychodu) zawiera wynagrodzenia właścicieli firmy oraz zaliczki na podatek dochodowy.

Również forma płacenia podatku jest różna w przypadku różnych form działalności. Spółki z o.o. to osoby prawne, co oznacza, że to firma płaci podatek od osiągniętego zysku. Jest to podatek od osób prawnych (19%). W przypadku indywidualnej działalności gospodarczej oraz w spółce cywilnej to właściciele płacą zaliczkę na podatek dochodowy od przypadającego im dochodu (podatek od osób fizycznych według skali podatkowej 18 i 32% lub podatek liniowy 19%). Podatek nie stanowi w tym przypadku kosztu uzyskania przychodu firmy.

Najtrudniejsze przychody

Najczęściej dużo łatwiej jest zabudżetować koszty niż przychody. Koszty to z reguły czysta matematyka, podczas gdy przychody to w dużej części zgadywanie w zależności od tego, jak wygląda rynek.

Budżetując wielkość sprzedaży, należy wziąć pod uwagę to:

• jakie będą ceny produktów oraz jakie ilości poszczególnych towarów lub usług firma zamierza sprzedać
• jaki asortyment firma będzie oferować
• kim będą klienci docelowi firmy
• na jakie rynki pod względem geograficznym firma będzie kierować swoje produkty
• jakie działania marketingowe firma planuje w ciągu roku.
  Istnieją dwie metody szacowania zmian w wielkości sprzedaży i wielkości kosztów, jakie nastąpią w kolejnym okresie, w porównaniu z wynikami za poprzedni okres:
• Metoda tendencji: Ta metoda zakłada, że tendencja rozwojowa, jaką firma zanotowała poprzednio, będzie się utrzymywać.
• Metoda analogii: Jeśli firma wchodzi na nowy rynek, można oprzeć się na tym, jaka była wielkość sprzedaży na innych, podobnych rynkach. Jeśli firma wprowadza do sprzedaży nowe produkty, można oszacować sprzedaż na podstawie sprzedaży innych, podobnych produktów.

W rozbiciu na miesiące

W budżecie przychodów i kosztów należy określić wielkość szacowanych przychodów i kosztów w rozbiciu na miesiące. Dotyczy to zwłaszcza przychodów oraz tych kosztów, które są bezpośrednio związane z tymi przychodami, jak np. koszty materiałów itp.

Oszacowanie łącznych przychodów i kosztów za cały rok, a następnie podzielenie ich przez 12, nie da raczej rzetelnego obrazu. Opcją dla takiego rozwiązania jest podzielenie ogólnej kwoty przychodów i kosztów według szablonu podziału sporządzonego na podstawie danych za poszczególne miesiące w poprzednich latach. O szablonie podziału piszemy poniżej. Za pomocą takiego szablonu można osiągnąć akceptowalny poziom dokładności.

W firmach, w których sprzedaż charakteryzuje się dużymi wahaniami sezonowymi, sporządza się budżety na każdy miesiąc, a nie tylko na każdy kolejny rok.

Konta wynikowe planu kont

Ważne jest, aby nie pominąć żadnej pozycji związanej z przychodami i kosztami. Dobrze jest wykorzystać konta wynikowe (czyli te, których salda są przenoszone do rachunku zysków i strat) firmowego planu kont jako listę kontrolną.

Szablony podziału

Zwłaszcza po stronie kosztów istnieje wiele kont, których saldo nie jest zależne od zmian sezonowych, lub wpływ zmian sezonowych jest nieznaczny. Ręczne rozbijanie wszystkich kont na miesiące może być bardzo czasochłonne.

Większość programów komputerowych, które oferują funkcję budżetowania, posiada narzędzie zwane szablonami podziału, szablonami budżetowymi lub kluczami budżetowymi. Narzędzie to umożliwia stworzenie szablonów uwzględniających zmiany sezonowe występujące w firmie w rozbiciu na miesiące, a podział jest realizowany za pomocą wielkości procentowych. Na przykład całkowicie równy podział na miesiące da nam 8,33% wielkości sprzedaży w każdym z dwunastu miesięcy. Potem musisz już tylko oszacować łączną wielkość przychodów lub kosztów w budżetowanym roku, a program automatycznie rozbije te wartości zgodnie z wielkościami procentowymi przypisanymi do poszczególnych miesięcy.