Świat: wydarzenia tygodnia 23/2014

Przeczytaj także: Świat: wydarzenia tygodnia 22/2014

• Transatlantycka umowa o wolnym handlu przechodzi "chrzest bojowy" w sporze francusko - amerykańskim. Amerykanie chcą nałożyć karę na francuski bank BNP Paribas w wysokości 10 mld USD za "złamanie amerykańskich sankcji przeciw Iranowi, Sudanowi i Kubie w latach 2002-2009". Francja nie kwestionuje zarzutu, ale żąda zmniejszenia tej kwoty i twierdzi, że kara na tym poziomie zdestabilizowałaby system finansowy i utrudniłaby odbudowę gospodarki po kryzysie. Tak wysoka kara może negatywne wpłynąć na przebieg negocjacji w sprawie umowy o wolnym handlu USA - Unia Europejska.
• Głównym tematem obrad grupy G7 było bezpieczeństwo energetyczne (Europy) oraz działania, które umożliwią Ukrainie i państwom Europy Środkowo-Wschodniej wzmocnić to bezpieczeństwo. Rozmawiano też nad działaniami na rzecz walki ze zmianami klimatu. Szczyt G7 zatwierdził zasady i inicjatywy uzgodnione w maju w Rzymie, które uzgodnili odpowiedzialni za sprawy energetyki ministrowie państw G7 przyjmując 13-punktowy plan zmniejszenia zależności swych krajów od importu gazu z Rosji.
• Według Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (Food and Agriculture Organization of the United Nations, FAO) indeks cen żywności na świecie w maju spadł o 3 proc. r/r, a w ujęciu miesięcznym spadł o 1 proc. m/m. Indeks cen żywności na świecie w maju wyniósł 207,8 pkt., wobec 210,3 pkt. w poprzednim miesiącu.
• Indeks PMI wyliczany przez HSBC Holdings i Markit Economics, a określający koniunkturę w sektorze usług Chin wyniósł w maju 55,5 pkt. wobec 54,8 pkt. na koniec poprzedniego miesiąca, a w sektorze przemysłowym Chin wyniósł w maju 49,4 pkt. wobec 48,1 pkt. na koniec poprzedniego miesiąca. Wartość wskaźnika PMI powyżej 50 punktów oznacza ożywienie w sektorze.
• Według amerykańskiego Departamentu Pracy stopa bezrobocia w USA w maju wyniosła 6,3 proc. wobec 6,3 proc. w kwietniu.
• Pod koniec kwietnia agencja ratingowa Standard and Poor's obniżyła, po raz pierwszy od ponad pięciu lat rating Rosji z poziomu BBB do BBB minus. Agencja tłumaczy to "rosnącym napięciem w stosunkach rosyjsko-ukraińskich". Zaniepokojeni zagraniczni inwestorzy wycofali w pierwszym kwartale 2014 roku z Rosji około 70 mld USD. Według Banku Światowego w całym 2014 roku inwestorzy mogą wycofać z Rosji łącznie nawet 150 mld USD. Według Standard and Poor's gospodarka rosyjska w 2013 roku wzrosła o 1,3 proc. r/r, a MFW prognozuje, że w tym roku wzrost ten wyniesie 0,2 proc.
• Obecnie Chiny i USA emitują najwięcej gazów cieplarnianych. Amerykańska Agencja Ochrony Środowiska (EPA) przedstawiła plan administracji Białego Domu z którego wynika, że USA zamierzają zredukować do 2030 r. emisję CO2 o 30 proc. w stosunku do poziomu z 2005 r. Pekin też zamierza ograniczyć emisję CO2 i innych gazów cieplarnianych "tak szybko, jak to możliwe" (w nowej 5-latce rozpoczynającej się od 2016 roku). Na międzynarodowej konferencji klimatycznej w Paryżu w 2015 roku ma być przyjęte nowe globalne porozumienie klimatyczne, które zastąpi protokół z Kioto z 1997 roku. Warto jednak zaznaczyć że tego protokołu nie ratyfikowały USA.
• Rosja i Chiny zdecydowały wspólnie stworzyć agencję ratingowej, która rozpocznie działalność od oceny rosyjsko-chińskich projektów inwestycyjnych. Agencja powstanie na bazie istniejących już instytucji. To kolejny (po umowie na dostawy gazu) w ostatnim czasie przykład wzmacniania współpracy między Moskwą a Pekinem. Jak wiadomo w maju podpisano 30-letni kontrakt na dostawy gazu o wartości ok. 400 mld USD.
• GlaxoSmithKline to największy brytyjski producent leków. Ostatnio wpadł w kłopoty i zapłaci 105 mln USD w ramach ugody z Kalifornią, Nowym Jorkiem i ponad 40 innymi stanami skarżącymi firmę za niezgodne z prawem reklamowanie leków na astmę i antydepresantów. Koncern nie będzie mógł także wypłacać premii motywacyjnych swoim sprzedawcom zachęcającym do korzystania z leków poza ich zarejestrowanymi wskazaniami. Nie będzie też mógł płacić lekarzom za promowanie swoich produktów.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

O CZYM MÓWILI PRZYWÓDCY W TRAKCIE OSTATNIEGO SPOTKANIA G7

Przywódcy omówili najważniejsze dziś problemy współczesnego świata. Głównym tematem był problem bezpieczeństwa energetycznego. Poruszono też sprawy zagrożenia klimatycznego i przygotowań do podpisania nowego porozumienia , które zastąpi protokół z Kioto i ma być przyjęte w 2015 roku w Paryżu...

1. Głównym tematem obrad grupy G7 było bezpieczeństwo energetyczne (Europy) i w tym kontekście omówiono też działania które umożliwią Ukrainie i państwom Europy Środkowo-Wschodniej wzmocnić to bezpieczeństwo. Szczyt G7 zatwierdził zasady i inicjatywy uzgodnione w maju w Rzymie, które uzgodnili odpowiedzialni za sprawy energetyki ministrowie państw G7. Wówczas wypracowali oni 13-punktowy plan zmniejszenia zależności swych krajów od importu gazu z Rosji.

Przywódcy uznali, że w perspektywie średnioterminowej podstawą działań sprzyjających temu bezpieczeństwu będzie dywersyfikacja źródeł i dróg dostaw, a w wyniku kraje powinny całkowicie uniezależnić się od dostawcy paliw.

Ważnym elementem w decyzjach G7 jest działalność na rzecz tworzenia zintegrowanego rynku gazu LNG, poszukiwania nowych źródeł jego dostaw, rozwoju infrastruktury, w tym terminali i magazynów.

2. Osobnym problemem była dyskusja nt. możliwości dostaw gazu LNG ze Stanów Zjednoczonych. Przebieg rozmów przywódców, kontekst obietnicy prezydenta B. Obamy w tej sprawie i komentarze amerykańskich analityków wskazują, że może to to być swego rodzaju element nacisku USA przy negocjowaniu warunków w umowie o wolnym handlu z USA (TTIP - Transatlantic Trade and Investments Partnership), która jest obecnie negocjowana.

Warto tu dodać, że możliwość rozpoczęcia eksportu amerykańskiego LNG na rynki światowe była już dyskutowana kilka miesięcy temu (podczas ostatniego szczytu UE-USA). Jednak trudno dziś przesądzić, czy amerykański LNG będzie dostarczany na europejskie rynki. Jest to bowiem biznes, a najwyższe ceny są w kontraktach do azjatyckich krajów i należy przypuszczać, że to właśnie tam w pierwszej kolejności może popłynąć amerykański gaz łupkowy. Europa może na tym skorzystać pośrednio, bo większa podaż gazu na rynki światowe na pewno wpłynie na obniżkę jego ceny...

3. Komisja Europejska uzupełniła dyskusję przywódców G7 nt. bezpieczeństwa energetycznego informacją o planach budowy inerkonektorów gazowych i tworzenia technicznych warunków umożliwiających zwrotny przepływ gazu i ukończenia budowy wspólnego rynku energii, co byłoby odpowiedzią na krótkotrwałe sytuacje kryzysowe.

Omawiając problem bezpieczeństwa energetycznego przywódcy G7 kolejny raz (tym razem zespołowo) uzgodnili sposoby "udzielenia pomocy Ukrainie w zredukowaniu przez nią ryzyka w dziedzinie energii". Padło także stwierdzenie, że przywódcy mają zamiar pomóc państwom Europy Środkowo-Wschodniej wzmocnić także ich bezpieczeństwo energetyczne. Obie deklaracje są słuszne w kontekście obecnej sytuacji politycznej, jednak wątpliwości są uzasadnione, bo nie tylko w gronie krajów G7, ale także wśród krajów unijnych istnieją duże różnice interesów.

4. Z decyzji konkretnych warto wyróżnić zapowiedź przeprowadzenia energetycznych stress testów. Ta działalność ma pomóc w ocenie stanu systemów energetycznych, ich słabych punktów i potencjalnych zagrożeń.

5. Przywódcy G7 uzgodnili też skoordynowane podejście do problemu zagrożenia klimatu i zaangażowanie się w przygotowanie do kolejnej, międzynarodowej konferencji klimatycznej w Paryżu w 2015 roku, gdzie ma być przyjęte nowe globalne porozumienie klimatyczne, które zastąpi protokół z Kioto z 1997 roku.

Warto tu dodać, że obecnie Chiny i USA emitują najwięcej gazów cieplarnianych. Amerykańska Agencja Ochrony Środowiska (EPA) przedstawiła plan z którego wynika, że USA zamierzają zredukować do 2030 r. emisję CO2 o 30 proc. w stosunku do poziomu z 2005 r. Pekin też poinformował, że zamierza ograniczyć emisję CO2 i innych gazów cieplarnianych "tak szybko, jak to możliwe" (w nowej 5-latce rozpoczynającej się od 2016 roku).Na międzynarodowej konferencji klimatycznej w Paryżu w 2015 roku ma być przyjęte nowe globalne porozumienie klimatyczne, które zastąpi protokół z Kioto z 1997 roku. Warto jednak zaznaczyć że tego protokołu nie ratyfikowały USA.

Henryk S. TUSZYŃSKI, Grupa Doradcza CGKL sp. z o.o.