Rynek pracy w UE: pokryzysowe realia "straconego pokolenia"

Przeczytaj także: Rynek pracy: bezrobocie młodych ciągle dotkliwe

Pięć lat po kryzysie, kiedy politycy cytując dane urzędów statystycznych powoli zaczynają wieścić powrót prosperity, bezrobocie pozostaje jednym z najważniejszych wyzwań, przed którymi stoi współczesna Europa. Jak na razie, prognozy nie wskazują na znaczną poprawę w najbliższych latach. Oznacza to, że 20- i 30-latkowie będą musieli przystosować się do niełatwej sytuacji zawodowej i finansowej, znacznie trudniejszej niż w przypadku pokolenia ich rodziców, zauważa w raporcie „Kim jest ‘stracone pokolenie’ Europy” analityk Deutsche Bank Research Stefan Vetter.

Media mówiąc o kryzysie strefy euro wyraźnie wskazują, że „kraje peryferyjne” strefy euro ucierpiały na nim bardziej niż inne. Jednak główna linia podziału na wygranych i przegranych nie przebiega geograficznie. Wpływ recesji na życie poszczególnych osób niezależnie od miejsca zamieszkania jest w największym stopniu zdeterminowany przez wiek. Ciężar spowolnienia gospodarczego jest rozłożony nierównomiernie pomiędzy poszczególne pokolenia. Gdy jedni trzymają się swoich bezpiecznych posad, oszczędzając pieniądze i odliczając dni do emerytury, drudzy walczą o stabilność finansową, a gdy to się nie udaje, gniewnie wychodzą protestować na ulice miast.

Największe wyzwanie współczesnej Europy?

Najbardziej dotkliwie kryzys gospodarczy odczuwają młodzi dopiero rozpoczynający pracę oraz nieco starsi w wieku od 25 do 35 lat. W Hiszpanii i Grecji, gdzie bezrobocie wśród młodych przekracza 50 procent, oraz we Włoszech i Portugalii, gdzie oscyluje wokół 40 procent, głośno mówi się o „straconym pokoleniu”. Nie ma wątpliwości, że załamanie się rynku pracy to poważny problem społeczny. W krajach peryferyjnych strefy euro aż 40-60 proc. bezrobotnych w wieku od 25 do 29 lat nie ma pracy od ponad roku.

Chociaż ekonomiści spodziewają się powrotu wzrostu gospodarczego w strefie euro w 2014 roku, przewidują, że rekordowe wskaźniki bezrobocia mamy już za sobą, to kryzys związany z drastycznym spadkiem zatrudnienia wśród młodych wciąż pozostaje nierozwiązany.

Jeszcze w 2008 roku bezrobocie w strefie euro wynosiło 7,6 proc., a w żadnym z krajów posługujących się wspólną walutą nie przekraczało 9 procent. Pod koniec 2013 roku aż 12,2 proc. mieszkańców strefy euro, czyli 27 milionów osób, oficjalnie pozostawało bez pracy. W Grecji i w Hiszpanii stopa bezrobocia sięgnęła 27 procent. W najlepszej sytuacji, jeśli chodzi o rynek pracy, znajdują się Niemcy, Austriacy oraz Holendrzy. Bezrobocie wynosi tam około 5 procent. W Niemczech od 2008 roku zatrudnienie wzrosło we wszystkich grupach wiekowych, oprócz tej najmłodszej, gdzie spadek był w dużym stopniu spowodowany wzrostem liczby studiujących. Prognozy Komisji Europejskiej na najbliższe lata przewidują raczej stabilizację niż poprawę sytuacji. Stopa bezrobocia w strefie euro ma spaść do 2015 roku do 11,4 procent.

Przeciętne bezrobocie w całej Unii Europejskiej jest niższe i według prognoz oscylować będzie w przedziale od 10 do 11 proc. Polska jest jednym z nielicznych państw wspólnoty, gdzie zatrudnienie od momentu kryzysu wzrosło. Komisja Europejska przewiduje, że pozostanie stabilne. Według prognoz w ciągu najbliższych dwóch lat stopa bezrobocia spadnie do 9,5 proc. w 2015 roku. Według najnowszych danych GUS w kwietniu wynosiła ona 13 proc. Spośród krajów naszego regionu najłatwiej o pracę jest w Czechach, gdzie bezrobocie spada poniżej 7 procent.

Kredyt w czasach 60-procentowego bezrobocia
Młodzi mieszkańcy Europy muszą zmierzyć się z bardzo trudną sytuacją życiową. Według oceny Deutsche Bank Research w najtrudniejszej sytuacji znajdują się bezrobotni w wieku 25-35 lat. – W przeciwieństwie do młodszych nie mają możliwości tymczasowej ucieczki z rynku pracy w edukację czy szkolenia – zauważa autor raportu Stefan Vetter. – Co więcej wielu z nich w czasach prosperity podjęło ważne życiowe inwestycje, np. kupiło nieruchomość, która nie może być finansowana bez stałego zatrudnienia – dodaje.

Przy analizie bezrobocia w poszczególnych grupach wiekowych widać wyraźnie jego spadek wraz z wiekiem, a także wyraźną nadwyżkę pozostających bez pracy w grupie najmłodszej - od 20 do 24 lat. Widać też, że w krajach, gdzie zatrudnienie jest pełniejsze, różnice między poszczególnymi grupami wiekowymi są niewielkie.