Polska: wydarzenia tygodnia 28/2014

Przeczytaj także: Polska: wydarzenia tygodnia 27/2014

• Według NBP oficjalne aktywa rezerwowe wyniosły w czerwcu br. 74,67 mld euro. Oznacza to, że obniżyły się o 1,1% m/m. oraz spadły o 8,9% r/r. Liczone w złotych, aktywa rezerwowe wyniosły w czerwcu br. 310,68 mld zł, tj. spadły o 0,6% m/m i zmniejszyły się o 12,4% w ujęciu rocznym. NBP inwestuje rezerwy w typowe instrumenty stosowane przez banki centralne. Dominującą część naszych rezerw jest lokowanych w rządowych papierach wartościowych, w papierach emitowanych przez instytucje międzynarodowe oraz agencje rządowe. Pewna część rezerw jest utrzymywana w formie lokat w bankach za granicą o wysokiej ocenie wiarygodności oraz w złocie.
• Według Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości mikro i małe firmy otrzymały dotąd prawie 27 mln zł z Funduszu Pożyczkowego Wspierania Innowacji. Fundusz na pożyczki ma w sumie ok. 100 mln zł. Przedsiębiorca może się ubiegać o udzielenie pożyczki w kwocie nie niższej niż 200 tys. zł, oraz nie większej niż 2 mln zł, jednak wysokość pożyczki nie może przewyższać dwukrotności środków pozyskanych od inwestora w drodze emisji udziałów. Pożyczka jest oprocentowana stałą stopą w wysokości 6,5 proc. rocznie i jest udzielana na dwa cele: na uruchomienie działalności gospodarczej lub na wzrost i rozszerzenie działalności gospodarczej.
• Zdaniem ekspertów Deloitte, wciąż są duże szanse na sukces w wydobyciu gazu łupkowego w Polsce, Rumunii, Wielkiej Brytanii czy na Ukrainie, co pozwoliłoby stopniowo uniezależnić się tym krajom od dostaw gazu ziemnego z Rosji. Uważają oni, że motywacja tych krajów jest na tyle silna, że pokładane nadzieje mają się jeszcze szansę spełnić, mimo mało zachęcającego pierwszego etapu działań w tym zakresie.
• Komisja Europejska poinformowała, że pozywa Polskę do Trybunału Sprawiedliwości UE. Powodem jest niewdrożenie dyrektywy dotyczącej charakterystyki energetycznej budynków. Grozi nam za to kara finansowa w wys. 96,72 tys. euro za każdy dzień uchybienia.
• Przez sześć miesięcy tego roku spółki zarządzające specjalnymi strefami ekonomicznymi (SSE) wydały 438 zezwoleń, czyli o 70 proc. więcej niż w całym 2013 roku. Wartość zobowiązań inwestycyjnych to 21,5 mld zł, a więc o trzy razy więcej niż w całym 2013 r. Inwestorzy planują utworzenie ponad 20 tys. miejsc pracy. To także skutek nowych unijnych przepisów o pomocy publicznej.
• Według prognoz NBP wzrost PKB w 2014 r. wyniesie 3,3% oraz 3,6% w 2015 r. i 2016 r., wynika z raportu NBP.
• Według GUS eksport w okresie styczeń-maj 2014 r. wzrósł o 7,0 proc. r/r do 66,75 mld euro, natomiast import zwiększył się o 4,8 proc. r/r i wzrósł do 66,69 mld euro. Dodatnie saldo wyniosło 64,7 mln euro (wobec minus 1225,2 mln euro w analogicznym okresie ubiegłego roku).
• Na koniec czerwca Polacy mający problemy ze spłatą zobowiązań byli zadłużeni łącznie na 40,89 mld zł. To najgorszy wynik w historii raportu InfoDług, przygotowywanego cyklicznie przez Biuro Informacji Gospodarczej InfoMonitor i Związek Banków Polskich.
• Komisja Europejska ponagla Polskę i 11 innych krajów UE, aby w pełni wdrożyły dyrektywę o transgranicznej opiece zdrowotnej, która umożliwia pacjentom korzystanie ze świadczeń medycznych w innym kraju Unii i otrzymanie zwrotu kosztów leczenia w ich kraju. Jeśli upomniane kraje w ciągu dwóch miesięcy nie powiadomią Komisji o działaniach, jakie podjęły, by wdrożyć dyrektywę, będą pozwane przed Trybunał Sprawiedliwości UE w Luksemburgu.
• Fabryka Pesa Bydgoszcz SA i koncern Uralwagonzawod podpisały list intencyjny w sprawie powołania w Rosji spółki. Porozumienie zakłada uruchomienie centrów montażowych i serwisowych na terytorium Federacji Rosyjskiej. Wspólne przedsiębiorstwo będzie produkowało tramwaje, lokomotywy, wagony i inne pojazdy elektryczne.
• Sejm uchwalił zmiany w ustawie o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego w latach 2008-2015 r. Przyjęto, że Kompania Węglowa przez półtora roku nie będzie musiała spłacać zaległych zobowiązań wobec ZUS. Natomiast od stycznia 2016 r. do końca 2017 r. Kompania Węglowa rozpocznie spłatę tych zobowiązań w równych miesięcznych ratach.
• Projekt zmiany Konstytucji przewidujący zakaz prywatyzacji Lasów Państwowych jest omawiany w Sejmie. Według niego lasy są dobrem wspólnym i podlegają szczególnej ochronie.
• Polską armię ubiorą Chińczycy. Resort obrony rozstrzygnął przetarg na dostawę mundurów. Wygrała go co prawda europejska firma, ale wiele wskazuje na to, że będą one produkowane w Chinach.
• Według Agencji Rynku Rolnego (ARR) polski eksport żywca, mięsa, tłuszczów i przetworów wieprzowych spadł o 6% r/r w okresie styczeń-kwiecień 2014 r., natomiast import wzrósł o 11% r/r. Eksport polskich zbóż wzrósł o 29% r/r w okresie od lipca 2013 r. do marca 2014 r. Import w tym okresie wzrósł o 81% r/r.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

INSTYTUT SOBIESKIEGO: PROBLEMY PGNIG TO EFEKT DZIAŁAŃ ADMINISTRACJI PAŃSTWOWEJ

Problemy PGNiG wynikają z połowicznej liberalizacji rynku gazu: z jednej strony spółka musi sprzedawać część gazu przez giełdę, co jest prorynkowe, a z drugiej taryfy dla gospodarstw domowych wciąż są regulowane przez URE – ocenia Robert Zajdler, ekspert Instytutu Sobieskiego. Dodatkowym problemem są również plany wprowadzenia podatków od wydobycia węglowodorów, co może ograniczyć możliwości inwestycyjne spółki w tym zakresie.

Szczególnie trudne jest połączenie konieczności utrzymania cen dla odbiorców indywidualnych z obowiązkiem sprzedaży gazu poprzez giełdę. Ten ostatni obowiązek pośrednio wynika z przepisów unijnych. Komisja Europejska dała państwom członkowskim i podmiotom działającym na rynku gazu pięć lat na dostosowanie się do nowych regulacji, ale w Polsce zbyt późno rozpoczęło się wdrażanie zmian.

– Ewolucję zastąpiliśmy rewolucją – mówi Robert Zajdler, ekspert Instytutu Sobieskiego. – Przez pierwsze lata niewiele się działo w kwestii wdrażania tych przepisów i tworzenia nowego modelu rynku, po czym we wrześniu 2013 roku wprowadzono dość istotne obowiązki w zakresie sprzedaży gazu na rynku hurtowym, nakładając na PGNiG obowiązek sprzedaży surowca za pośrednictwem giełdy – w tym roku 40 proc., w przyszłym roku 55 proc.

Spółka miała więc za mało czasu na dostosowanie się do nowego modelu. Do tego liberalizacja rynku jest połowiczna – uwolnienie sprzedaży na rynku hurtowym nie idzie w parze z uwolnieniem cen dla odbiorców, w szczególności przemysłowych. Wciąż zatwierdza je Urząd Regulacji Energetyki, co oznacza, że PGNiG nie może ich kształtować zgodnie z aktualnymi warunkami prowadzenia działalności. W ten sposób spółka nie może próbować równoważyć strat wynikłych ze zbyt gwałtownego wprowadzenia obliga giełdowego na rynku sprzedaży bezpośredniej.

– Mamy do czynienia z połowiczną liberalizacją. Mamy w tym zakresie pewne doświadczenia światowe: chociażby kryzys kalifornijski z 2001 roku, który też był wynikiem połowicznej liberalizacji, spowodował dość duże problemy w zakresie bezpieczeństwa energetycznego – mówi Zajdler.

Do tego regulacje państwa mogą zablokować spółce inną możliwość zarabiania, chociażby na wydobyciu gazu łupkowego. Propozycje modelu opodatkowania wydobycia węglowodorów oznaczają, że z najbardziej rentowny na świecie sektor upstream może się okazać dla PGNiG nieopłacalny.

– Obłożenie wydobycia dodatkowymi opłatami powoduje, że tak naprawdę ogranicza się możliwość inwestowania przez firmy takie jak PGNiG w dostosowywanie się do nowego modelu rynku – ocenia ekspert Instytutu Sobieskiego.

Te sprawy leżą, zdaniem rozmówcy Newserii Biznes, u podłoża obecnych problemów spółki.

Robert Zajdler, ekspert Instytut Sobieskiego