Polscy politycy w strukturach UE

Przeczytaj także: Zarobki europosła wystarczą na kilka mieszkań w Warszawie

Z 14 wiceprzewodniczących PE, tylko Rumunia ma dwóch wiceprzewodniczących. Ponadto wśród 5 kwestorów mamy 2 z Polski: Karola Karskiego i Bogusława Liberadzkiego. Kwestorzy odpowiadają za sprawy administracyjne i finansowe Parlamentu. Przewodniczący, wiceprzewodniczący i kwestorzy tworzą Prezydium PE.

Przewodniczący Komisji Europejskiej

Najważniejsze stanowisko do obsadzenia w instytucjach unijnych to przewodniczący Komisji Europejskiej, czyli „szef rządu UE”. Na szczycie europejskim 26-27 czerwca, kraje członkowskie nominowały Jean-Claude’a Junckera z Luksemburga na to stanowisko, po ustępującym Jose Manuelu Barroso z Portugalii. Po raz pierwszy w historii nie była to jednomyślna decyzja przywódców państw członkowskich, ale podjęta w głosowaniu (zgodnie z traktatem lizbońskim), w którym przeciwko tej kandydaturze opowiedzieli się premier Wielkiej Brytanii David Cameron i premier Węgier Viktor Orban. Premier David Cameron już od dawna prowadził ostrą kampanię przeciwko objęciu tego stanowiska przez Junckera, zarzucając mu silne dążenia federalistyczne w polityce europejskiej. Jean-Claude Juncker był oficjalnym kandydatem na to stanowisko z ramienia Europejskiej Partii Ludowej, która wygrała wybory do Parlamentu Europejskiego. Tym samym przywódcy unijni, wprawdzie w głosowaniu, ale uszanowali wynik wyborów parlamentarnych, co wzmacnia rolę Parlamentu Europejskiego, ale też nadaje bardziej demokratyczny charakter wyborowi przewodniczącego KE. Głosowanie formalne nad kandydaturą Jean-Claude’a Junckera ma się odbyć we wtorek, 15 lipca, w Parlamencie Europejskim. Juncker jest bardzo sprawnym politykiem, silnie popierającym integrację europejską.

Po czasach Jacques’a Delorsa z Francji, który był silnym przewodniczącym KE, rządził Komisją przez 10 lat, do stycznia 1985 roku (wtedy Polska negocjowała ze Wspólnotami układ stowarzyszeniowy, a następnie go wdrażała) i wywarł bardzo duży wpływ na kształt i funkcjonowanie Unii Europejskiej, na przewodniczącego Komisji i na inne wysokie stanowiska w strukturach unijnych szefowie krajów członkowskich starali się wybierać niezbyt mocnych polityków, chociaż często z niezłą historią rządową w swoich krajach. I faktycznie im się to udawało. Wybierani byli politycy często bez głębszej wizji, nierzadko ze słabymi zdolnościami zarządczymi, którzy będą podporządkowani Radzie, czyli szefom rządów. Wybór był dokonywany wyłącznie przez szefów krajów członkowskich, którzy chcieli utrzymywać silną dominację Rady Europejskiej i szefów rządów wobec pozostałych instytucji w strukturach unijnych.

I tak Komisja Jacquesa Santera z Luksemburga w latach 90-tych była Komisją bardzo słabą i musiała przedwcześnie zakończyć swój żywot w 1999 roku ze względu aferę z komisarz Edith Cresson z Francji (wcześniej była pierwszą kobietą we Francji na stanowisku Premiera) oskarżoną o korupcję, oszustwa i nepotyzm, w tym o zatrudnienie swojego stomatologa na stanowisku doradcy. W 1999 roku przez parę miesięcy Komisją rządził Manuel Marin z Hiszpanii, który z racji przejściowego charakteru Komisji nie mógł wywrzeć znaczącego wpływu. Za czasów Romano Prodiego z Włoch negocjowaliśmy członkostwo Polski w UE i w 2004 roku staliśmy się członkiem UE. Nasze negocjacje przebiegały przy silnym poparciu Niemiec. Jose Manuel Barroso z Portugalii, jako kolejny szef KE, przez dwie kolejne kadencje, na pewno bardzo się starał, szczególnie przygotowując nową perspektywę finansową 2014-20, ale jego czas rządzenia przypadł na okres kryzysu gospodarczego, kiedy wyraźnie dominowały duże, silne kraje starej Unii, w tym szczególnie Niemcy.