Świat: wydarzenia tygodnia 29/2014

Przeczytaj także: Świat: wydarzenia tygodnia 28/2014

• Kongresowe Biuro Budżetowe (Congressional Budget Office – CBO) przedstawiło prognozę rozwoju sytuacji budżetowej w USA. Według niej: deficyt budżetowy zmniejszy się w tym roku do 492 mld USD – do najniższego poziomu od 2008 roku i będzie o ponad 60 proc. niższy od rekordowych 1,4 bln USD w 2009 roku. Zwiększone wydatki na programy Medicare i Medicaid spowodują, że w 2016 roku deficyt będzie wzrastać (z 2,8 proc w 2014 r. do 3,7 proc. w 2024 r. i do 6,4 proc. w 2039 r. Dług publiczny w 2039 roku wyniesie 106 proc. PKB.
• Produkt Krajowy Brutto Chin wzrósł w drugim kwartale 2014 r. o 7,5 proc. r/r, po wzroście w pierwszym kw. o 7,4 proc. W ujęciu k/k chiński PKB wzrósł w drugim kwartale 2014 r. o 2,0 proc. po wzroście w pierwszym kw. o 1,5 proc. Od początku 2014 r. chińska gospodarka urosła o 7,4 proc. r/r.
• Ministrowie finansów i szefowie banków rozwojowych państw BRICS (Brazylia, Rosja, Indie, Chiny i RPA) podpisali w brazylijskiej Fortalezie porozumienia w sprawie utworzenia wspólnego banku rozwoju i funduszu rezerwowego. Kapitał założycielski banku BRICS ma wynieść 100 mld USD i złożą się na niego po równo państwa członkowskie. Bank ten będzie miał siedzibę w Szanghaju, a pierwszym prezesem banku BRICS ma być reprezentant Indii.
• Produkcja przemysłowa Chin wzrosła w czerwcu o 9,2 proc. licząc r/r. (w poprzednim miesiącu wzrost wyniósł 8,8 proc.).
• W ubiegłym tygodniu zakończyła się w Brukseli szósta runda negocjacyjna w sprawie TTIP umowy negocjowanej w imieniu UE przez KE, która obejmowała wiele dziedzin, m.in. samochody, kosmetyki, wyroby farmaceutyczne, czy aparatura medyczna, a także energia (w tym temacie ujawniły się różnice stanowisk). Stronie unijnej zależy na osobnym rozdziale dotyczącym energii czy surowców, na co nie zgadza się główny negocjator amerykański. Dla UE jest to ważne politycznie, bo ma ona złe doświadczenia wynikające z kryzysu na Ukrainie i napiętych stosunków z Rosją. UE chce być tak samo traktowana jak inni partnerzy handlowi, z którymi USA podpisały umowy handlowe. Amerykańska ustawa wymaga od firm uzyskania licencji na import lub eksport gazu. UE chce zniesienia wszelkich restrykcji.
• Według informacji Fed produkcja przemysłowa w USA w czerwcu 2014 r. wzrosła o 0,2 proc. m/m, w maju wskaźnik wzrósł o 0,5 proc. Wykorzystanie mocy produkcyjnych amerykańskich firm wyniosło w czerwcu 79,1 proc., wobec również 79,1 proc. w maju.
• Susza w Kalifornii. Brak wody spowoduje spadek zbiorów i zmniejszenie pogłowia bydła. Straty są szacowane na 2,2 mld USD.
• Według "Financial Times" japoński nadzór jądrowy wydał zgodę na wznowienie działalności jednej z elektrowni atomowych na południu tego kraju. Po katastrofie w elektrowni w Fukushimie w 2011 wstrzymano eksploatację wszystkich bloków w elektrowniach atomowych.
• Koncern Microsoft zapowiedział, że do połowy przyszłego roku zwolni 18 tys. pracowników (to ok. 14 proc. obecnej liczby zatrudnionych w firmie). To część "planu restrukturyzacyjnego. Ma on uproszczenie struktury organizacji i dostosowanie struktury organizacyjnej do modelu działania firmy po przejęciu Nokii. Przejęcie Nokii zwiększyło liczbę pracowników z 99 do 127 tys. Proces zwolnień będzie przebiegał w dwóch etapach – pierwszy zakończy się 31 grudnia br., a drugi w połowie 2015 roku. Koszt tej operacji szacowany jest na 1,1 - 1,6 mld USD.
• Boeing i Qatar Airways ogłosiły finalizację zamówienia na 50 samolotów 777-9X o wartości szacowanej na 18,9 mld USD.Przewoźnik poinformował również o opcjach zakupu kolejnych 50 maszyn 777-9X. Jeśli z nich skorzysta, linia lotnicza zamówi łącznie 100 samolotów wartych 37,7 mld USD. Qatar Airways złożył wstępne zamówienie na cztery samoloty 777 Freighter z prawem do zakupu następnych czterech. Łączna wartość zamówienia to 2,4 mld USD.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

CHIŃSKA WALUTA PRZEJMUJE ROLĘ WALUTY ŚWIATOWEJ

Maleje rola amerykańskiej waluty w międzynarodowym handlu na rzecz chińskiego juana (RMB). Trzeba pamiętać, że wartość pieniądza opiera się na zaufaniu...

Obserwując zmiany na mapie światowej gospodarki miałem wrażenie, że wielu nie tylko europejskich polityków zapatrzonych w swoje narodowe interesy zaskoczyło to, że w ciągu trzech ostatnich dekad Chiny stały się drugą gospodarką świata. Dziś jest już przesądzone, że w perspektywie najbliższych kilkunastu lat kraj ten będzie liderem pod względem wysokości PKB. Dzisiejsze Chiny są też największym rynkiem pracy, największym eksporterem, największym rynkiem motoryzacyjnym oraz posiadają największe rezerwy walutowe, podczas gdy czołowe kraje rozwinięte borykają się z dużym deficytem i z poważnym zadłużeniem.

Chiny nie są już tylko światową fabryką masowej produkcji tanich i mało zaawansowanych technologiczne wyrobów, których symbolicznym reprezentantem są bawełniane koszulki i tenisówki. To już przeszłość. W Chinach produkowane są komputery, profesjonalna aparatura elektroniczna i urządzenia telekomunikacyjne, samochody i centra obróbcze, statki i samoloty, a także statki kosmiczne. W chinach funkcjonują wyższe uczelnie oraz instytuty badawcze, Chińczycy rejestrują też coraz więcej oryginalnych patentów.

Chiny odgrywają coraz większą rolę w światowej gospodarce (należą do Grupy krajów BRICS), dominują w gospodarce azjatyckiej i są silnie powiązane współpracą z krajami tego regionu (czego przykładem jest Szanghajska Organizacja Współpracy, do której należą kraje bogate w strategiczne surowce Rosja, Kazachstan, Kirgistan i Tadżykistan).

Chińska aktywność w światowej gospodarce realizowana jest na kilku frontach. Jednym z nich są światowe finanse. Jak dotąd głównym osiągnięciem w tym zakresie były największe w świecie rezerwy walutowe. Powstała też sytuacja, w której Stany Zjednoczone, czyli kraj o jeszcze dziś największej gospodarce mają jednocześnie najbardziej zadłużoną gospodarkę i są najbardziej zadłużone w...Chinach.

Chiny grają główną rolę w Grupie krajów BRICS, którą tworzy Brazylia, Rosja, Indie, Chiny i RPA. Dziś reprezentują one 21 proc. światowego PKB. Biorąc pod uwagę dynamikę rozwojową Chin oraz Indii należy liczyć się z szybkim wzrostem udziału PKB tej grupy krajów w globalnym PKB. Grupa BRICS to także duży potencjalny rynek pracy oraz duży potencjalny rynek konsumpcyjny. Obecnie ludność tych krajów stanowi 42 proc. ludności globu. Procesy demograficzne w tych krajach rozwijają się na tyle dynamicznie, że będą tworzyły jeszcze bardziej korzystnie warunki dla przyszłości tej grupy krajów.

W trakcie ostatniego szczytu przywódców Grupy Brics postanowiono założenie banku rozwoju, którego kapitał założycielski ma wynieść 100 mld USD, a na ten kapitał złożą się po równo państwa członkowskie. Bank ten będzie miał siedzibę w Szanghaju, a jego pierwszym prezesem będzie reprezentant Indii. Nie ulega wątpliwości, że tak utworzenie banku jak i funduszu rezerwowego BRICS to znaczący krok w kierunku zmiany "globalnej architektury finansowej, to poważna konkurencja dla Banku Światowego...

Niezależnie od wyżej zaprezentowanych przedsięwzięć, Chiny od dekady aktywnie działają na rzecz przekształcenia swojej waluty - jeszcze kiedyś niszowej, do roli pieniądza światowego. Już dziś chiński juan (oficjalnie RENMINBI - RMB) jest jedną z najczęściej wykorzystywanych walut w rozliczeniach handlowych na rynku międzynarodowym. Z opublikowanych wyników badań wynika, że "przedsiębiorstwa korzystające z tej waluty, osiągają znaczne korzyści finansowe i umacniają relacje z chińskimi partnerami" (HSBC).

Dotyczy to także polskich firm, bo Chiny zaliczają się do najważniejszych partnerów importowych Polski i w 2013 roku 10 procent produktów zakupionych za granicą pochodziło z Chin. Przez wiele lat handel z Dalekim Wschodem opierał się na amerykańskiej walucie generując niebezpieczeństwo biznesowe wynikające z ryzyka kursowego tak przy transakcjach zakupowych, jak i sprzedażowych. Badania wykonane na zlecenie HSBC przez Nielsena mówią, że ponad 20 proc. respondentów korzysta z chińskiej waluty w kontraktach z chińskimi firmami. Nie ulega wątpliwości, że taki tryb realizacji operacji handlowych dodatkowo buduje i umacnia dobre relacje z chińskimi partnerami.

Chiny są obecnie największym eksporterem w świecie. Niewiele mniejszy jest chiński import, chociaż ciągle saldo obrotów handlowych Chin jest dodatnie. Jeśli dodać, że w 2013 roku 18 proc. transakcji w chińskim handlu zagranicznym zostało zrealizowanych za pośrednictwem RMB, to widać jaką drogę przeszła chińska waluta. Postęp tej jest widoczny jeśli zdamy sobie sprawę z tego, że 3 lata temu transakcje tego typu stanowiły tylko 3 proc. chińskich transakcji! Wyniki badań rynku mówią, że prawie dwie trzecie firm prowadzących już rozliczenia w chińskiej walucie planuje zwiększyć wykorzystywanie RMB w transakcjach międzynarodowych, a jedna trzecia z nich przyznała, że planują rozpocząć prowadzenie rozliczeń w juanie. Pozytywnie mówią o takiej zmianie przedsiębiorstwa nie korzystające z RMB. Jedna trzecia z nich oświadcza, że także one planują rozpocząć prowadzenie rozliczeń w juanie. Analitycy HSBC uważają, że do 2015 roku odsetek firm stosujących RMB może wzrosnąć do 30 proc.

Prognozy dla chińskiej waluty są jeszcze bardziej optymistyczne. Analitycy prognozują w bliskiej perspektywie wzrost roli RMB nie tylko w rozliczeniach pomiędzy chińskimi firmami, a ich zagranicznymi partnerami. Ich zdaniem RMB będzie walutą międzynarodową i będzie ona wykorzystywana w transakcjach, w których nie będzie brał udziału chiński partner. Chińska waluta RMB będzie więc grała podobna rolę, jaka odgrywa dziś USD i euro. Już dziś takie operacje prowadzą przedsiębiorcy z Hongkongu, Tajwanu, z Francji i Niemiec.

Omawiając rosnącą rolę RMB w światowym handlu nie można też pominąć faktu, że sami Amerykanie robią wiele, by psuć zaufanie do swojej waluty. Nie jest żadną tajemnicą, że na osłabienie światowej pozycji USD wpływa systematyczny dodruk i wprowadzanie na rynek dolarów...

Będziemy z uwagą obserwowali rozwój tego procesu, a proponujemy to także naszym czytelnikom...