Kultura w Polsce w 2013 r.

Przeczytaj także: Kultura w Polsce w 2012 r.

W 2013 r. biblioteki publiczne otworzyły 90 nowych oddziałów dla dzieci. W sumie działało ich 858.

W miejscowościach, w których nie ma bibliotek, funkcjonują punkty biblioteczne, dysponujące zbiorami pochodzącymi z bibliotek macierzystych lub ich filii. W 2013 r. działało 1271 punktów, tj. o 0,7% mniej w porównaniu z poprzednim rokiem.

W ramach placówek informacyjno-bibliotecznych w 2013 r. działało: 1086 bibliotek naukowych, 343 fachowe, 297 pedagogicznych (z filiami), 60 fachowo-beletrystycznych, 23 ośrodki informacji naukowej, technicznej i ekonomicznej oraz 13 bibliotek towarzystw naukowych. W porównaniu z 2012 r. nastąpił spadek liczby placówek w każdej z tych grup.

W 2013 r. liczba czytelników w placówkach informacyjno-bibliotecznych spadła, w porównaniu z 2012 r., o 6,4% i wyniosła 2,0 mln osób. Najwięcej czytelników korzystało z bibliotek naukowych (80,1%) oraz pedagogicznych (17,1%). W placówkach informacyjno-bibliotecznych wypożyczono na zewnątrz 19,3 mln woluminów, na miejscu udostępniono 25,7 mln, tj. mniej odpowiednio o 4,4% i 9,4% w porównaniu z 2012 r.

Biblioteki publiczne oraz placówki informacyjno-biblioteczne, poza swoją podstawową działalnością, organizowały różnego rodzaju imprezy (m.in. wystawy, zajęcia literackie, zajęcia edukacyjne). W 2013 r. zorganizowano łącznie 449,3 tys. imprez, w których wzięło udział 7,9 mln uczestników. Najczęściej wybierane były zajęcia edukacyjne (225,4 tys. zajęć dla 3,8 mln uczestników) oraz literackie (97,8 tys. zajęć dla 2,3 mln uczestników).

Domy i ośrodki kultury, kluby i świetlice

W 2013 r. w Polsce funkcjonowało 3901 domów i ośrodków kultury, klubów oraz świetlic, tj. o 0,8% więcej w porównaniu z poprzednim rokiem. Największą zbiorowość stanowiły ośrodki kultury i świetlice (73,2% wszystkich instytucji). Na wsi działało 62,0% ogółu instytucji, przy czym dominowały tam świetlice (92,0% ogółu tego typu instytucji) oraz ośrodki kultury (58,1%). Natomiast w miastach przeważały kluby i domy kultury – odpowiednio 79,9% i 60,1%.

Na 1 instytucję przypadało prawie 10,0 tys. ludności. Wyróżniającymi się województwami, w których na 1 instytucję przypadało najmniej mieszkańców były: opolskie (4,6 tys.), zachodniopomorskie (5,4 tys.) i podkarpackie (6,3 tys.). Najwyższy wskaźnik odnotowano w województwach: mazowieckim (19,5 tys.), lubuskim (14,2 tys.) i łódzkim (12,9 tys.).

Jednostki sektora publicznego były organizatorem dla 93,1% domów i ośrodków kultury, klubów i świetlic, przy czym samorząd gminny pełnił w tym zakresie rolę dominującą (organizował działalność 90,3% ogółu publicznych placówek). W sektorze prywatnym organizatorem najczęściej były jednostki spółdzielcze, które prowadziły przede wszystkim kluby – spółdzielcze kluby stanowiły 57,2% wszystkich prywatnych placówek oraz 48,7% ogółu klubów w Polsce.

W 2013 r. 59,8% wszystkich domów i ośrodków kultury, klubów i świetlic użytkowało odrębny budynek. Ponad połowa (52,5%) ogółu obiektów użytkowanych przez instytucje była przystosowana dla osób niepełnosprawnych, przy czym 98,1% ogółu przystosowanych obiektów miało udogodnienia przy wejściu do budynku. Adaptacjami wewnątrz budynku dysponowało 60,8% obiektów.

Salę widowiskową, wyposażoną przeciętnie w 176 miejsc na widowni, posiadało 50,4% wszystkich instytucji. Biblioteki prowadziło 15,6% placówek.

W 2013 r. w domach i ośrodkach kultury, klubach i świetlicach funkcjonowało 6,5 tys. pracowni specjalistycznych, wśród których najliczniejsze były pracownie plastyczne (22,8%), muzyczne (20,8%) oraz sale baletowe/taneczne (18,2%).

Domy i ośrodki kultury, kluby i świetlice zorganizowały łącznie 206,1 tys. imprez, które zgromadziły 38,1 mln uczestników. Najczęściej organizowane były: prelekcje, spotkania, wykłady (19,3% ogółu imprez), występy zespołów amatorskich (17,5%) oraz imprezy turystyczne i sportowo-rekreacyjne (10,7%). Największą liczbę widzów przypadających na 1 imprezę zgromadziły festiwale (987 osób), imprezy plenerowe (724) oraz występy artystów i zespołów zawodowych (359).