Europa: wydarzenia tygodnia 30/2014

Przeczytaj także: Europa: wydarzenia tygodnia 29/2014

• Rosja posiada szóste pod względem wielkości rezerwy złota na świecie, wyprzedziła Chiny i Szwajcarię. W ocenie ekspertów złoto może stanowić znaczące narzędzie w wojnie walutowej przeciw amerykańskiej walucie. Centralny Bank Rosji systematycznie kupuje złoto i od 2008 r. rezerwy rosyjskiego złota wzrosły trzykrotnie. W ciągu dwóch ostatnich lat Rosja była krajem, który kupił najwięcej tego kruszca na świecie. Tylko w 2013 r. powiększono zapasy o 77,5 ton, a w okresie czterech miesięcy bieżącego roku – o 33,2 tony. Obecnie Rosja posiada 1 068,4 ton złota, co stanowi 9,4 proc. rezerw walutowych kraju.
• MFW przewiduje dla strefy euro tegoroczny wzrost gospodarczy na poziomie 1 proc. i w wysokości 1,5 proc. w 2015. MFW zwraca też uwagę na zagrożenia, m.in. deflację.
• Według ekspertów MFW niemiecka gospodarka będzie wzrastać w tempie 1,9 proc. w 2014 i 1,7 proc. w 2015 r. Gospodarka francuska w tym roku wzrośnie o 0,7 proc. i o 1,4 proc. w przyszłym roku.
• Produkt Krajowy Brutto Wielkiej Brytanii wzrósł w II kwartale 2014 r. o 0,8 proc. kw/kw i o 3,1 proc. r/r. W I kwartale 2014 PKB wzrósł k/k o 0,8 proc., a r/r o 3,0 proc. Motorem wzrostu był popyt krajowy.
• Rozszerza się współpraca Portugalii z Chinami głównie w handlu, energetyce oraz gospodarce morskiej. Chiny zgodziły się na wejście 31 portugalskich firm sektora mlecznego na chiński rynek. Portugalski eksport do Chin zdecydowanie wzrośnie. Na podkreślenie zasługują chińskie inwestycje w portugalską energetykę, które przekraczają już łącznie kwotę 15 mld euro.
• Eksperci MFW obniżyli prognozę wzrostu gospodarczego dla Rosji. W tym roku wyniesie on 0,2 proc. , a w 2015 wzrośnie do 1 proc. Uważają oni, że będzie to skutkiem napięć geopolitycznych związanych z Ukrainą. Fundusz przewiduje poza mniejszym popytem również słabsze (i to na dłużej) inwestycje.
• Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju (EBOiR) potwierdził, że zamrozi swoje nowe programy inwestycyjne w Rosji w ramach nowych europejskich sankcji. Decyzję w tej sprawie zatwierdziła większość członków rady dyrektorów banku, w tym wszyscy przedstawiciele krajów UE, a także niektórzy reprezentanci państw, które nie są członkami Unii. EBOiR poinformował, że "będzie nadal zarządzał portfelem istniejących projektów w Rosji" i utrzyma stosunki z klientami w tym kraju. Bank "nadal będzie fizycznie obecny" w Rosji.
• Indeks PMI, określający koniunkturę w sektorze przemysłowym strefy euro, przygotowywany przez Markit Economics, wyniósł w lipcu 51,9 pkt wobec 51,8 pkt na koniec poprzedniego miesiąca. Indeks PMI, określający koniunkturę w sektorze usług strefy euro wyniósł w lipcu 54,4 pkt wobec 52,8 pkt w poprzednim miesiącu. Wartość wskaźnika PMI powyżej 50 punktów oznacza ożywienie w sektorze.
• Rada UE ostatecznie zatwierdziła plany Litwy dotyczące wprowadzenia 1 stycznia 2015 roku euro.
• Hakerzy włamali się do jednej z baz danych Europejskiego Banku Centralnego (EBC). Bank informuje, że żadne istotne informacje rynkowe nie zostały przechwycone....
• Rosyjski Bank Centralny podniósł w piątek nieoczekiwanie stopy proc. To już trzecia podwyżka stóp proc. w Rosji w tym roku, po tym jak kryzys na Ukrainie doprowadził do odpływów zagranicznych aktywów z Rosji i spadku kursu rubla. Główna stopa procentowa w Rosji została podwyższona o 50 pkt. bazowych do 8,0 proc.
• Ukraiński minister energetyki Jurij Prodan poinformował, że tzw. zwrotny przepływ rosyjskiego gazu z Unii Europejskiej na Ukrainę zmniejszył się pod wpływem gróźb rosyjskiego koncernu Gazprom. Gazprom poinformował europejskie firmy energetyczne, że uważa "rewers" za nielegalny. Zwrotne dostawy gazu spadły do 7 mln metrów sześciennych wobec możliwości przepustowych wynoszących 18 mln metrów sześciennych. Jak wiadomo wobec nieuregulowanej zapłaty za dotychczasowe dostawy Gazprom wprowadził dla Ukrainy system opłat z góry za gaz, czego Ukraina nie akceptuje i dlatego nie otrzymuje gazy z Rosji.
• Wśród 30 najbardziej emisyjnych elektrowni w Unii Europejskiej po dziewięć znajduje się w Niemczech i Wielkiej Brytanii. Na czele listy znalazła się elektrownia w Bełchatowie. Wśród 30 największych emitentów CO2 w Unii Europejskiej znalazły się także cztery elektrownie w Polsce, po dwie w Grecji i we Włoszech, oraz po jednej w Estonii, Hiszpanii, Portugalii i Holandii. Po Bełchatowie kolejne cztery miejsca na liście zajmują elektrownie niemieckie. Największa brytyjska elektrownia Drax znalazła się na szóstej lokacie. Bełchatów jest także największym producentem energii spośród elektrowni znajdujących się na liście.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

O ZADŁUŻENIU EUROPEJSKICH KRAJÓW. SYNTETYCZNIE...

Przed ostatnim kryzysem nie można było powiedzieć, że gospodarki unijnych krajów są kwitnące. Po kryzysie (jeśli uznać go za zakończony, co nie jest takie pewne) gospodarki Starego Kontynentu są obolałe, a głównym wskaźnikiem tego osłabienia jest poziom zadłużenia. Dług ten jest prawdziwą "kulą u nogi" gospodarek, ogranicza pole manewru ekip rządowych chcących nadać im silniejszy impuls prorozwojowy. Uznałam, że nasi czytelnicy zainteresują się stanem zadłużenia unijnych krajów i jak na tym tle wygląda nasz kraj...

Stary Kontynent jest ambitny. Jednym z najambitniejszych przedsięwzięć przywódców unijnych w ostatnich dwóch dekadach było przyjęcie Strategii Lizbońskiej. Był to plan rozwoju ostatecznie przyjęty dla Unii Europejskiej przez Radę Europejską na posiedzeniu w Lizbonie w roku 2000. Celem tego planu, przyjętego na okres 10 lat, było uczynienie Europy najbardziej dynamicznym i konkurencyjnym regionem gospodarczym na świecie! Europa miała stać się centrum gospodarki światowej, które rozwija się nawet szybciej niż Stany Zjednoczone!

Przyjęta strategia miała doprowadzić do przekształcenia gospodarki w gospodarkę opartą na wiedzy (GOW). Głównym efektem tych przemian miało stać się takie ukształtowanie rozwoju, aby UE nabyła cech zwanych skrótowo "dynamizmem innowacyjnym". Ta innowacyjność w produktach i w technologii ich wytwarzania miała być oparta na inwestycjach w szeroko zakrojone programy badawcze i na maksymalnym wykorzystaniu efektów tych badań. W tym programie ważną rolę miało odegrać duże zaangażowanie posiadanych środków (finansowych, materialnych i ludzkich) zwłaszcza w nowoczesne dziedziny wiedzy, co miało się stać głównym motorem rozwoju. W szczegółach zdefiniowano następujące cele do 2010 roku:

- inwestycje na badania i rozwój (R&D) wzrosną do 3% PKB,
- zredukowana zostaną biurokracja i utrudnienia dla przedsiębiorczości,
- nastąpi wzrost zatrudnienia do 70% dla mężczyzn i 60% dla kobiet.

W 2010 roku realizacja Strategii została oceniana negatywnie. W końcowym komunikacie stwierdzono wprost, że: "przyjęta w 2000 roku strategia lizbońska, która zakładała, że Europa przegoni technologicznie USA, zakończyła się spektakularną porażką"...

W pierwszej dekadzie XXI wieku nie tylko krajom Unii Europejskiej nie udała się realizacja Traktatu Lizbońskiego. Dużym uderzeniem w gospodarkę unijną był ogólnoświatowy kryzys na światowych zapoczątkowany zapaścią na rynku pożyczek hipotecznych wysokiego ryzyka w Stanach Zjednoczonych w 2007 roku. Ten kryzys wkrótce ogarnął światowe rynki finansowe i w światowym system bankowy. Skutkiem tego kryzysu jest dziś duże obciążenie finansów publicznych kosztami obsługi wysokiego i nieustannie rosnącego zadłużenia.

Eurostat przedstawił zadłużenie sektora "general government" dla całej Unii Europejskiej. Wynika z niego, że wzrosło ono z 87,2 % w I kwartale do 88,0% PKB w II kwartale br. Zanim jednak przedstawię zestawienie prezentujące to zadłużenie dla europejskich państw, warto spojrzeć na te dane dot. Polski. Według unijnego urzędu statystycznego Eurostat, zadłużenie sektora rządowego i samorządowego Polski spadło z 57,% w I kwartale do 49,5% PKB w II kw. 2014 r. wobec 57,1% PKB kwartał wcześniej. W ujęciu nominalnym zadłużenie tego sektora w Polsce spadło do 818,98 mld zł z 934,61 mld zł kwartał wcześniej. By jednak powyższe liczby nie były zbyt "optymistyczne" trzeba przypomnieć, że jest to skutkiem zrealizowanego w lutym br. przekazania części aktywów OFE do ZUS (wraz z umorzeniem przekazanych obligacji skarbowych) oraz pozostałych elementów zmian w systemie emerytalnym (w tym mechanizmu dobrowolności oraz "suwaka bezpieczeństwa").

Poniżej prezentuję za Eurostat-em zestawienie poziomów długu publicznego/PKB w państwach UE wraz ze zmianą roczną i kwartalną w punktach proc.

	I kw. 2013	IV kw. 2013	I kw. 2014	zmiana r/r	zmiana k/k
Belgia	105,9	101,2	105,1	-0,9	3,9
Bułgaria	18,0	18,9	20,3	2,3	1,4
Czechy	47,8	46,0	45,6	-2,2	-0,4
Dania	44,4	44,6	44,3	-0,1	-0,3
Niemcy	80,5	78,4	77,3	-3,2	-1,1
Estonia	9,7	10,0	10,0	0,3	0,0
Irlandia
Grecja	160,6	175,1	174,1	13,5	-1,0
Hiszp.	90,0	93,9	96,8	6,7	2,9
Francja	93,4	94,7	96,6	3,2	1,9
Chorw.	58,2	67,4	68,0	9,9	0,6
Włochy	130,2	132,6	135,6	5,4	3,0
Cypr	87,6	111,7	112,2	24,6	0,5
Łotwa	39,6	38,1	38,2	-1,4	0,2
Litwa	40,7	39,4	40,3	-0,4	0,9
Luksemburg	23,3	23,1	22,8	-0,5	-0,3
Węgry	82,8	79,3	84,3	1,5	5,0
Malta	74,4	72,6	75,3	0,9	2,7
Holandia
Austria	75,5	74,5	75,1	0,4	0,6
Polska	57,2	57,1	49,5	-7,7	-7,6
Portugal.	127,4	128,9	132,9	5,4	3,9
Rumunia	38,7	38,4	39,0	0,3	0,6
Słowenia	54,8	71,7	78,7	23,9	7,0
Słowacja	55,4	55,4	58,4	3,0	3,0
Finlandia	54,9	57,0	58,6	3,6	1,6
Szwecja	40,5	40,3	40,4	-0,1	0,1
Wlk. Bryt.	88,6	90,6	91,1	2,5	0,5