Koniunktura gospodarcza w Polsce II kw. 2014

Przeczytaj także: Koniunktura gospodarcza w Polsce I kw. 2014

Głównym czynnikiem wzrostu gospodarczego w drugim kwartale, podobnie jak w pierwszym, był popyt krajowy. Tempo wzrostu popytu krajowego w drugim kwartale Instytut szacuje na 3,8 proc. Był to już czwarty z kolei kwartalny wzrost tej wielkości. Spośród składników popytu krajowego, najwyższą dynamiką w drugim kwartale odznaczały się nakłady brutto na środki trwałe, czyli wydatki inwestycyjne. W okresie od kwietnia do czerwca wzrosły one o 9,3 proc. Jest to wynik nieznacznie słabszy od osiągniętego w pierwszym kwartale, ale pamiętać należy, ze wówczas wpływały na niego w dużej mierze warunki meteorologiczne – łagodna zima oraz wczesne nadejście wiosny, co pozwalało na podejmowanie znacznie większego zakresu prac budowlanych niż w analogicznym okresie po-przedniego roku. Stosunkowo wysokie tempo przyrostu nakładów inwestycyjnych w pierwszej połowie roku jest wyraźną oznaką obserwowanej poprawy koniunktury makroekonomicznej oraz optymistycznym prognostykiem dynamiki wzrostu gospodarczego w nadchodzących kwartałach. Nieco szybciej niż w pierwszym kwartale wzrastało spożycie ogółem oraz jego największa składowa – spożycie indywidualne, czyli konsumpcja. Tempo wzrostu tych agregatów w drugim kwartale Instytut szacuje odpowiednio na 2,7 oraz 3,0 proc.

W ujęciu sektorowym najszybciej rozwijającą się częścią gospodarki było w drugim kwartale, podobnie jak trzy miesiące wcześniej, budownictwo. Tempo wzrostu wartości dodanej w budownictwie wyniosło 8,3 proc., a produkcji sprzedanej budownictwa 10,1 proc. Notowane drugi kwartał z rzędu wysokie przyrosty świadczą o przełamaniu obserwowanego wcześniej kryzysu, kiedy to przez siedem kolejnych kwartałów wartość dodana obniżała się. Nieco wolniej niż w budownictwie wzrastała wartość dodana w przemyśle. Tempo jej wzrostu w drugim kwartale Instytut szacuje na 3,9 proc., podczas gdy produkcja sprzedana przemysłu wzrosła o 3,7 proc. Również w tempie 3,9 proc. wzrosła wartość dodana w usługach rynkowych. Zarówno zatem w przemyśle, jak i w usługach rynkowych dynamiki wzrostu były zbliżone do odnotowanych trzy miesiące wcześniej.

Tempo wzrostu eksportu (w ujęciu rachunków narodowych) było w pierwszych trzech miesiącach roku nieco niższe niż tempo wzrostu importu. W ocenie Instytutu, eksport wzrósł w tym czasie o 5,2 proc., a import o 6,0 proc. Sytuacja, w której dynamika importu jest wyższa od dynamiki eksportu, jest typowa dla gospodarki rosnącej w wyższym tempie, niż gospodarki partnerów handlowych. Mimo to, w 2014 roku utrzymuje się dodatnie saldo obrotów towarowych z zagranicą. Obrotom handlowym kraju sprzyjała względna stabilizacja kursu złotego względem euro i dolara amerykańskiego. Średni kurs euro do złotego w drugim kwartale spadł o 0,4 proc. w porównaniu z pierwszym kwartałem, a średni kurs dolara obniżył się o 0,5 proc.

Stopa bezrobocia na koniec pierwszego półrocza wyniosła 12,0 proc. Oznacza to jej spadek o 1,5 punktu procentowego w porównaniu z końcem pierwszego kwartału oraz o 1,2 punktu procentowego w porównaniu z sytuacją sprzed roku. Spadek stopy bezrobocia w stosunku do końca marca po części stanowi zjawisko sezonowe, jednak w głównym stopniu jest skutkiem obserwowanego ożywienia gospodarczego, co potwierdza również spadek stopy bezrobocia w stosunku do czerwca 2013 roku. Spadkowi stopy bezrobocia towarzyszył wzrost liczby zatrudnionych w gospodarce. Według szacunków IBnGR przeciętne zatrudnienie w gospodarce narodowej wzrosło w drugim kwartale o 0,4 proc.

Korzystną charakterystyką rynku pracy w drugim kwartale był również wzrost dynamiki przeciętnego realnego wynagrodzenia brutto. Tempo wzrostu wynagrodzeń w tym okresie Instytut szacuje na 4,0 proc., co oznacza jego wzrost w porównaniu z tempem obserwowanym w pierwszym kwartale.

Średnie tempo wzrostu cen dóbr i usług konsumpcyjnych, czyli inflacja, wyniosło w okresie od kwietnia do czerwca 0,3 proc., przy czym na koniec czerwca wyniosło ono również 0,3 proc. (w skali roku). Podkreślić należy, że przeciętny kwartalny poziom inflacji był na poziomie najniższym od początku funkcjonowania w Polsce gospodarki rynkowej. W pierwszym półroczu 2014 roku, w porównaniu do sytuacji sprzed roku, najbardziej wzrosły ceny napojów alkoholowych i wyrobów tytoniowych (o 3,8 proc.) oraz wydatków związanych z użytkowaniem mieszkania lub domu i nośników energii (o 2,1 proc.). W największym stopniu zmniejszyły się ceny wydatków edukacyjnych (o 6,2 proc.) oraz odzieży i obuwia (o 4,6 proc.).

Prognoza na lata 2014 – 2015

Prezentowana prognoza została opracowana przy następujących założeniach:

• w latach 2014-2015 możliwe jest nieznaczne zaostrzenie polityki monetarnej w Polsce
• tempo wzrostu gospodarczego w Unii Europejskiej w latach 2014-2015 mieścić się będzie w przedziale od 1,5 do 2,5 procent.

Tempo wzrostu produktu krajowego brutto w 2014 roku wyniesie w Polsce 3,5 proc., co oznacza, że będzie ono wyraźnie wyższe niż w roku ubiegłym. Według prognozy IBnGR, w trzecim i czwartym kwartale bieżącego roku wzrost gospodarczy będzie przyspieszał, ale różnice między kwartałami będą niewielkie – w trzecim kwartale PKB wzrośnie o 3,5 proc., a w czwartym wzrośnie o 3,6 proc. W roku 2015 prognozowane jest dalsze przyspieszenie wzrostu gospodarczego, który wynieść może 3,8 proc.

W 2014 roku wartość dodana w przemyśle wzrośnie, według prognozy IBnGR, o 4,1 proc. Tempo wzrostu w przemyśle powinno być w drugiej połowie roku względnie stabilne i wynosić średnio około 4,3 proc. Według prognozy Instytutu, poprawi się wyraźnie koniunktura w budownictwie, w którym wartość dodana wzrośnie o 6,1 proc, po spadku w roku ubiegłym o 9,0 proc. Wyraźnej poprawy oczekiwać należy również w sektorze usług rynkowych, gdzie prognozowany przyrost wartości dodanej w tym roku wynosi 3,7 proc. W 2015 roku nadal poprawiać się będzie sytuacja w przemyśle, w którym, według prognozy IBnGR, wartość dodana wzrośnie o 5,6 proc. W budownictwie koniunktura będzie się nadal poprawiać –wartość dodana wzrośnie o 8,5 proc. W 2015 roku na koniunkturę w tym sektorze coraz wyraźniej oddziaływać będą pozytywnie inwestycje infrastrukturalne finansowane w ramach nowej perspektywy budżetowej UE.