Lewiatan ocenił projekt budżetu państwa na 2015 r.

Przeczytaj także: Lewiatan a ustawa budżetowa na 2015 r.

b) Wzrost spożycia prywatnego: prognoza wzrostu - 3 proc.

Poziom i dynamika spożycia prywatnego są kluczowe dla wzrostu gospodarczego, bowiem spożycie indywidulane to 60 proc. PKB.

Rząd założył wzrost zatrudnienia w gospodarce narodowej w 2015 r. o 0,7 proc. i realny wzrost wynagrodzeń brutto w gospodarce narodowej o 2,3 proc., co oznacza że fundusz płac wzrośnie realnie o nieco ponad 3 proc.

Przyjęcie założenia, że spożycie prywatne wzrośnie w tempie odpowiadającym wzrostowi funduszu płac w gospodarce narodowej wskazuje, że rząd zakłada, iż cały przyrost funduszu płac zasili konsumpcję i gospodarstwa domowe de facto z tego przyrostu nie przeznaczą środków na oszczędności, co nie jest założeniem uprawnionym. Rząd co prawda pisze w Założeniach, że „w okresie prognozy wsparciem dla dochodów do dyspozycji gospodarstw domowych będzie oczekiwany relatywnie szybki wzrost nadwyżki operacyjnej w tym sektorze, czyli dochód osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, którego zmiany w większym stopniu powinny być powiązane z dynamiką sektora rynkowego niż całego PKB." Dlatego, wg rządu realny wzrost spożycia prywatnego wyniesie w 2015 r. 3 proc., "...pomimo spodziewanego wzrostu dobrowolnej stopy oszczędności". Oznacza to, że wzrost dochodów osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą „pokryje" oszczędności od dochodów osób fizycznych działalności gospodarczej nie prowadzących. Założenie to jest bardzo karkołomne, jaki bowiem wzrost dochodów musiałyby osiągnąć osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, których jest ok. 800 tys., aby takie „pokrycie" mogło się dokonać.

Ponadto dane po 6. miesiącach 2014 r. (m.in. realny wzrost funduszy płac vs wzrost spożycia indywidualnego w 1. kwartale oraz słabnąca dynamika sprzedaży detalicznej w 2. kwartale) wskazują, że skłonność gospodarstw domowych do konsumpcji nie rośnie w tempie wyznaczanym przez wzrost dochodów do dyspozycji.

Nie ma także podstaw do zakładania, że inne elementy dochodu rozporządzalnego gospodarstw domowych, m.in. dochody z tytułu umów cywilno-prawnych, dochody kapitałowe, wzrosną w stopniu pozwalającym na założenie wzrostu spożycia indywidualnego na poziomie 3 proc., tym bardziej, że zmieni się prawdopodobnie system oskładkowania dochodów z umów cywilno-prawnych w sposób zwiększający obciążenia.
Prognozowany wzrost spożycia prywatnego w 2015 r. budzi zastrzeżenia Konfederacji Lewiatan i wskazuje na konieczność ostrożnego szacowania wzrostu wpływów do budżetu z tytułu podatków bezpośrednich od osób fizycznych i podatków pośrednich.

c) Wzrost nakładów brutto na środki trwałe (inwestycje): prognoza wzrostu - 7,2 proc.

W 1. kwartale br. nakłady brutto na środki trwałe wzrosły o 10,7 proc. W 2. kwartale prawdopodobnie ten wzrost będzie także wysoki (ciągłość inwestycji, ale także ciągle niska baza z 2013 r.). Przedsiębiorstwa co prawda informują o relatywnie wysokim poziomie wykorzystania mocy wytwórczych, ale jednocześnie sygnalizują osłabienie nastrojów, a to będzie miało wpływ na ich dalsze decyzje inwestycyjne. Należy jednak pamiętać, że w 2015 r. powinno ruszyć w pełni wykorzystywanie środków europejskich (w 2014 r. powinny zakończyć się negocjacje z KE dotyczące nowych programów operacyjnych, w tym programu dysponującego środkami na inwestycje infrastrukturalne - POIŚ) i w sposób istotny wpłynąć na dynamikę inwestycji w gospodarce. Powinno także wpłynąć na decyzje inwestycyjne przynajmniej tych firm, które realizowały inwestycje finansowane ze środków europejskich.

Barierą dla wzrostu inwestycji nie jest i nie powinien być w 2015 r. dostęp do zewnętrznego finansowania. Z analiz NBP wynika (maj 2014 r.), że banki obniżyły marże, wydłużyły okres kredytowania i zwiększyły maksymalne kwoty kredytu. Jednocześnie świetnie działa system gwarancji de minimis uruchomiony w 2013 r. przez rząd poprzez BGK, skierowany do firm z sektora MSP. Na koniec czerwca 2014 r. wartość udzielonych gwarancji w ramach tego systemu to prawie 12 mld zł, a skorzystało z tych gwarancji ponad 74 tys. firm, wśród nich prawie 80 proc. to mikroprzedsiębiorstwa. Dało to możliwość uruchomienia kredytów na wartość ponad 30 mld zł.