Tydzień 41/2005 (10-16.10.2005)

Przeczytaj także: Tydzień 40/2005 (03-09.10.2005)

• Przeciągają się negocjacje w ramach katarskiej rundy WTO dotyczące liberalizacji światowego handlu, przed grudniowym szczytem w Hongkongu. Ostatnio USA zaproponowały innym krajom (w tym Unii i Japonii) duże cięcia w subsydiach rolnych. Komentatorzy zauważają jednak, że „USA obiecują, że nie wydadzą pieniędzy, których i tak nie wydają, bo ich propozycja polega tylko na obniżeniu pułapów pomocy dopuszczonych przez WTO, a nie realnej wielkości tej pomocy”. Unia zaś zaproponowała zmniejszenie z 2000 do ok. 160 liczby tzw. wrażliwych płodów rolnych, które zostałyby objęte większą ochroną na granicach. Niezależnie od tych propozycji niewielu ekspertów ma nadzieję, że szczyt w Hongkongu zakończy się sukcesem.
• Rezerwy dewizowe Chin w końcu września wyniosły 769 mld USD i w ciągu 9 miesięcy 2005 roku wzrosły o 159 mld USD.
• W roku podatkowym 2005 deficyt budżetowy USA wyniósł 318,6 mld USD (stanowi to 2,6% PKB). W 2004 roku deficyt ten wyniósł 377,6 mld USD, a w 2003 roku był na poziomie 412,8 mld USD. Tegoroczny wynik to skutek poprawy ściągalności podatków. W tym roku przychody wyniosły 2,15 bln USD, podczas gdy w 2004 roku były na poziomie 1,88 bln USD.
• W roku ubiegłym Chiny importowały 123 mln ton ropy i było to ok. 35% rocznej konsumpcji. W 2020 roku będą konsumowały ok. 500 mln ton ropy rocznie, a 60% chińskiego zapotrzebowania na ropę będzie pochodzić z importu.
• Według Białego Domu wrześniowe ceny konsumpcyjne (CPI) w USA wzrosły o 1,2 % m/m, po wzroście w sierpniu o 0,5% m/m. To największy wzrost cen w ciągu ostatniego ćwierćwiecza. Spada kurs amerykańskiej waluty wobec euro.
• Obecnie Irak produkuje 1,9 mln baryłek dziennie. Przed wojną z USA w 2003 roku produkował on 2,6 mln baryłek dziennie, a w 2004 roku średnia dzienna produkcja ropy wynosiła 2,07 mln baryłek. Spada produkcja ropy mimo, że USA zainwestowały 1,7 mld USD w iracki przemysł naftowy, w tym 420 mln USD na naprawę infrastruktury w tym sektorze. W tym roku, do sierpnia, Irak produkował dziennie średnio 1,864 mln baryłek, z czego 0,5 mln baryłek zużywają Irakijczycy, a 1,4 mln baryłek jest przeznaczone na eksport. Optymiści liczą na to, że do końca przyszłego roku produkcja ropy w Iraku wzrośnie do 3 mln baryłek dziennie.
• Japonia zaczyna reformować swoją gospodarkę. Ważnym elementem reformy jest sprywatyzowanie japońskiej poczty. Planowane to jest na lata 2007 - 2017. Poczta japońska to jedna z największych instytucji finansowych na świecie. W niej pracuje 260 tys. osób i ma ona 25 tys. placówek. Poczta zarządza 25% wszystkich japońskich aktywów osobistych. Złożone w niej depozyty bankowe wynoszą 1,75 bln USD. Poczta w Japonii to także największy japoński ubezpieczyciel.
• W sierpniu deficyt handlowy USA wyniósł 59 mld USD (w lipcu był na poziomie 58 mld USD). Tak wysoki poziom tego deficytu jest wynikiem wysokich cen ropy i rosnącego importu. Amerykański eksport zwiększył się o 1,8 mld USD, do 108 mld dolarów, ale import wzrósł o 2,9 mld USD, do 167 mld USD. Po 8 pierwszych miesiącach roku deficyt wynosi już 463 mld USD (w analogicznym okresie roku ubiegłego wyniósł on ok. 396 mld USD). Deficyt wymiany handlowej z Chinami osiągnął w sierpniu rekordową wysokość 18,5 mld USD i wzrósł do 126,2 mld USD licząc od początku roku.
• Kilkuletni spór (od 2001 roku) pomiędzy USA i Kanadą o amerykańskie cło antydumpingowe na kanadyjskie drewno ma się ku końcowi. USA nałożyły na drewno cło w wysokości 21%. Kanada uznała to za nieuzasadnione i żąda zwrotu 4 mld USD. Wartość kanadyjskiego drewna eksportowanego do USA wynosi ok. 6 mld USD.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

STANY ZJEDNOCZONE I CHINY, DZISIEJSZY I PRZYSZŁY LIDER ŚWIATOWEJ GOSPODARKI

Chiny pracują nad nowym, 5-letnim planem gospodarczym. W pekińskim kierownictwie już od dłuższego czasu mówiło się o potrzebie schłodzenia gospodarki. Utrzymujące się od 1978 roku wysokie tempo rozwoju gospodarczego - średnio na poziomie 9,4% (po wprowadzeniu reform gospodarczych przez Deng Xiaopinga) nie może być utrzymane dalej, bez wzrostu niebezpieczeństwa załamania się chińskiej gospodarki. Dlatego po nieudanych próbach zmniejszenia tempa jej wzrostu w ostatnich dwóch latach, teraz, rządzący proponują zahamowanie inwestycji w takich dziedzinach, jak produkcja cementu, aluminium i stali, oraz na rynku nieruchomości. Proponują skoncentrować uwagę na rozwoju rolnictwa, oświaty, transportu i energetyki. Nacisk ma też pójść na stworzenie warunków sprzyjających wytwarzaniu usług i produktów rynkowych dla ludzi o niskich i średnich dochodach. Mówi się też o konieczności wprowadzenia reform na rynku kapitałowym.

Stany Zjednoczone to nie tylko polityczny gigant światowy, to potęga gospodarcza i militarna. Od lat jest to kraj, w którym dynamicznie rozwijają się badania naukowe. Ostatnie analizy wykonane w USA wskazują, że w tym ostatnim obszarze powstają niebezpieczne przemiany dla przyszłości gospodarczej USA. W opublikowanym raporcie mówi się, że zagrożona jest przewaga USA nad resztą świata szczególnie w naukach ścisłych. Zwraca się uwagę na to, że w zapleczu naukowym amerykańskich firm coraz więcej jest przedstawicieli innych krajów. W ubiegłym roku USA wykształciły 70 tys. inżynierów, podczas gdy w Chinach ponad 600 tys., a w Indiach - 350 tys. Alarm wywołała informacja, że amerykańscy uczniowie ostatnich klas szkół średnich uzyskali wyniki poniżej średniej z matematyki i nauk ścisłych w rankingu 21 krajów! By zahamować te alarmujące informacje proponuje się m.in. stypendia dla 10 tys. najlepszych uczniów, którzy będą uczyć w szkołach matematyki i nauk ścisłych, oraz 30 tys. stypendiów dla studentów tych nauk. Zamierza się zwiększyć o 10% nakłady na badania podstawowe i na powszechną, a przy tym tanią dostępność szybkich połączeń internetowych.