Świat: wydarzenia tygodnia 39/2014

Przeczytaj także: Świat: wydarzenia tygodnia 38/2014

• Microsoft zwolnił 2,1 tys. pracowników w ramach planu ogłoszonego w lipcu. Plan ten przewiduje zlikwidowanie 18 tysięcy stanowisk. To działania mające na celu zracjonalizowanie zatrudnienia i zintegrowanie z koncernem niedawno przejętego działu telefonów komórkowych Nokii. W ostatnich dniach Microsoft ogłosił, że przymierza się do kupna Mojang, producenta gry wideo Microsoftu, za 2,5 mld USD.
• Amerykański koncern General Motors to kolejna światowa firma, która uruchomi swoja produkcję. GM otworzy w Białorusi zakłady montażu samochodów mogące produkować 20-25 tys. pojazdów rocznie. Ta inwestycja omija sankcje USA wobec Rosji, ale białoruska produkcja amerykańskiego koncernu bez problemów będzie dostarczała samochody na obszar całej Unii Celnej (Eurazjatyckiej Unii Gospodarczej), która tworzą Białoruś, Rosja i Kazachstan. Pełną produkcję zakład ma osiągnąć w połowie 2018 roku.
• Problem unikania opodatkowania jest w dalszym ciągu aktualny. Obecnie główna uwaga ekspertów jest skoncentrowana na firmach działających w sieci internetowej, a czołowym przykładem do analiz są takie giganty jak Google czy Apple. To one przodują w stosowaniu technik minimalizujących obciążenia podatkowe w krajach, w których osiągają największe dochody. Eksperci Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) analizując w ramach projektu BEPS sposoby działania tych koncernów przedstawili swoje wnioski umożliwiające skuteczną walkę z unikaniem opodatkowania w siedmiu raportach. Z tych analiz wynika konieczność wprowadzenia następujących zmian w procedurach i przepisach prawno-podatkowych: zmiana definicji stałego zakładu, opodatkowanie płatności z tytułu sprzedaży cyfrowych dóbr i usług daniną u źródła oraz wprowadzenie podatku bitowego.
• UE i Kanada wkrótce zakończą negocjacje umowy gospodarczo-handlowej CETA). Jest ona uważana za pierwowzór dla obecnie negocjowanej umowy UE ze Stanami Zjednoczonymi o wolnym Handlu (TTIP). Jednak ostatnio pojawiły się problemy, bo Niemcy chcą renegocjować sporną klauzulę o ochronie inwestorów. Minister gospodarki Niemiec Sigmar Gabriel zaproponował usunięcie z CETA zapisu o klauzulach ochronnych. Jego zdaniem stawiają one inwestorów zagranicznych w uprzywilejowanej sytuacji i ograniczają rolę krajowego parlamentu. Uważają za nie do przyjęcia powstanie sytuacji, że zagraniczne koncerny mogłyby skarżyć państwo o odszkodowanie. Powstałaby sytuacja, że firmy niemieckie miałyby gorszą pozycję prawną, niż zagraniczne koncerny.
• Katar posiada trzecie co do wielkości zasoby gazu i jest to największy na świecie producent skroplonego gazu ziemnego (LNG). W ostatnich dniach katarski minister energetyki i przemysłu stwierdził, że celem jego kraju nie jest zmniejszenie uzależnienia Europy od gazu z Rosji. To ważna wypowie w przeddzień kolejnej rundy rozmów z udziałem UE, Ukrainy i Rosji na temat gazu. Trwają one od czerwca, a UE pośredniczy w rozmowach pomiędzy Rosją i Ukrainą. Jak wiadomo Rosja przerwała dostawy gazu dla Ukrainy, bo Kijów odmówił płacenia zaproponowanych przez Rosję cen ( narzucając ceny stosowane z krajami zachodnimi. Kijów też nie spłaca zadłużenia za już dostarczony gaz, które jest szacowane na 5,3 mld USD. Ten spór grozi zakłóceniami dostaw do Europy Zachodniej. Jak wiadomo UE pokrywa 35 proc. swojego zapotrzebowania na ropę naftową i 30 proc. zapotrzebowania na gaz ziemny dostawami z Rosji.
• Japonia wprowadziła sankcje gospodarcze wobec Rosji i jest to czwarty pakiet ograniczeń we współpracy Tokio z Moskwą. Japońskie sankcje dotknęły kilku rosyjskich banków. W polityce Japonii widać próbę utrzymania dobrych kontaktów z Rosją i koniecznością realizacji umów partnerskich z krajami Zachodu. W opinii analityków japońskie sankcje są znacznie łagodniejsze od unijnych i amerykańskich. Równocześnie poinformowano, że Japonia odwołała tegoroczną wizytę w Japonii prezydenta Władimira Putina. Jednak równocześnie podano, że do spotkania przywódców obu państw ma dojść na pekińskim szczycie Wspólnoty Gospodarczej Azji i Pacyfiku.
• Rosyjski państwowy koncern Rosatom podpisał dwie umowy - z RPA i Jordanią. To kolejny krok do zbudowania w tych krajach elektrowni jądrowych w oparciu o rosyjską technologię. Wartość kontraktu z RPA szacuje się na 50 mld USD. Umowę podpisano w Wiedniu w trakcie dorocznego posiedzenia Konferencji Generalnej Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej (MAEA). Oba kraje podpisały umowę o strategicznym partnerstwie w dziedzinie energii jądrowej i przemysłu. W ramach tej umowy przewiduje się zbudowanie w RPA elektrowni jądrowych (8 reaktorów WWER-1200) o łącznej zainstalowanej mocy 9 600 MW.Umowa przewiduje też m.in. budowę w RPA reaktora badawczego, pomoc w rozwijaniu zaplecza dla energii jądrowej w RPA, szkolenie specjalistów w Rosji itp. Rosja i RPA ściśle współpracują z sobą w ramach Grupy BRICS.
• Także w Wiedniu w czasie Konferencji Generalnej Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej (MAEA) rosyjski koncern Rosatom podpisał umowę o rozpoczęciu fazy projektowej kontraktu na budowę elektrowni jądrowej w Jordanii. Przewiduje się zbudowanie dwóch bloków siłowni o mocy 2000 MW. Oprócz fazy projektowej i budowy Rosja oferuje dostęp do kredytów z rosyjskich banków i agencji kredytów eksportowych.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

ŚWIATOWA EKSPANSJA ROSYJSKIEJ TECHNOLOGII ATOMOWEJ

W Europie i w świecie niezbyt dobrym standardem jest niedocenianie rywali. Przy każdej okazji przypominam, że taka postawa to błąd, a za lekceważenie konkurenta tak w biznesie jak i w polityce ponosi się kosztowne porażki. Ta uwaga szczególnie dotyczy stosunku świata zachodniego do technologii rodem z Rosji oraz do szerzej rozumianych możliwości tego kraju. Spójrzmy z tego punktu widzenia na pozycję rynkową i wyniki handlowe Rosatomu - czołowego rosyjskiego koncernu sprzedającego do różnych krajów urządzenia i systemy wykorzystujące zaawansowane technologie nuklearne...

Już w końcu ubiegłego roku można było zauważyć w mediach częste próby lekceważenia zdolności naszego wschodniego sąsiada do skutecznych działań polityczno-wojskowych. Życie pokazało, że popełniono spore błędy tak w ocenach, jak i prognozach.

Zawężając ten komentarz do techniki i technologii uważam, że są dziedziny, w których pozycji rynkowej i osiągnięć naszego wschodniego nie można lekceważyć. Przykładem są chociażby takie elitarne dziedziny jak lotnictwo wojskowe czy technologie kosmiczne. Świadczą one o wysokim poziomie badań naukowych i zaawansowaniu technologicznym.

Warto też nie lekceważyć technologii związanych z energetyką nuklearną. Sukcesy w tej dziedzinie świadczą o wysokim poziomie badań podstawowych w fizyce, chemii, inżynierii materiałowej, w systemach przemysłowych pomiarów i automatyki, co pozwala na budowę urządzeń o tak wymagających własnościach funkcjonalnych i niezawodnościowych. Przyjrzyjmy się faktom.

Proponuję zwrócić uwagę na rosyjski koncern Rosatom.

W trakcie dorocznego posiedzenia Konferencji Generalnej Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej (MAEA) w Wiedniu ta firma podpisała dwie umowy: z RPA i Jordanią. Dotyczy ona zbudowania w tych krajach elektrowni jądrowych w oparciu o rosyjską technologię. I tak:

• Wartość kontraktu z RPA szacuje się na 50 mld USD. Oba kraje podpisały umowę o strategicznym partnerstwie w dziedzinie rozwoju energii jądrowej i przemysłu nuklearnego. W ramach tej umowy przewiduje się zbudowanie w RPA elektrowni jądrowych (8 reaktorów WWER-1200) o łącznej zainstalowanej mocy 9 600 MW. Umowa przewiduje też m.in. budowę w RPA reaktora badawczego, pomoc w rozwijaniu zaplecza dla energii jądrowej w RPA, szkolenie specjalistów w Rosji itp. Nie można nie zauważyć tego, że Rosja i RPA ściśle współpracują z sobą w ramach Grupy BRICS...
• W Jordanii przewiduje się zbudowanie dwóch bloków siłowni o mocy 2000 MW. Oprócz fazy projektowej i budowy Rosja oferuje dostęp do kredytów z rosyjskich banków i agencji kredytów eksportowych.

Te dwa wydarzenia nie są odosobnione, bo towarzyszy im kilka innych dużych kontraktów, już obecnie realizowanych. I tak aktualnie Rosatom:

• rozbudowuje W Chinach elektrownię Tianwan, która jest jedyną elektrownią w tym kraju zrealizowaną w oparciu o rosyjską technologię WWER
• w połowie 2014 r. rosyjski koncern oddał do eksploatacji W Indiach reaktor w Kudankulam, natomiast drugi ma zostać uruchomiony w ciągu najbliższych kilku miesięcy
• rozpoczął już prace nad budową pierwszej elektrowni jądrowej w Wietnamie
• rozpoczyna budowę dużej siłowni atomowej Akkuyu w Turcji
• kończą się przygotowania do budowy elektrowni Ruppur w Bangladeszu

Podpisano też kontrakty na rozbudowę (o dwa reaktory) węgierskiej elektrowni Paks. Rosatom będzie też budował nowy reaktor w Finlandii.

Henryk S. TUSZYŃSKI, Grupa Doradcza CGKL sp. z o.o.