Rosja - Zachód czyli nieidealna love story

Przeczytaj także: Wojenna gospodarka Rosji

Pośredni efekt nr 1 - Banki

I. Francuskie banki posiadają największą pulę wierzytelności względem rosyjskich firm - 47 mld USD oraz około 11 mld USD dodatkowych środków obarczonych ryzykiem (np. gwarancje i zobowiązania kredytowe) wg. stanu z I kwartału 2014r. Odpowiada to mniej niż 1% wszystkich francuskich aktywów bankowych ale, biorąc pod uwagę aktualną presję na poprawę struktury aktywów i głównych wskaźników, jest to wielkość znacząca.

II. W UK bezpośrednie roszczenia względem rosyjskich pożyczkobiorców wynoszą tylko 16 mld USD plus dodatkowe 34,5 mld USD obarczonych ryzykiem aktywów, z czego 31,5bln to udzielone gwarancje. Prawdopodobnie są to umowy z zakresu swapów ryzyka kredytowego podpisane przez międzynarodowe banki na rosyjskie aktywa, które z założenia są w mniejszym stopniu narażone na działania odwetowe. Dodatkowo, Londyn jest głównym centrum dla rosyjskich fuzji i akwizycji, które mogą okazać się gorzką pigułką w świetle obecnych wydarzeń.

Pośredni efekt nr 2 - Ceny energii i surowców energetycznych: obecnie jesteśmy świadkami odwrotnej sytuacji - spadku cen ropy, ale w wypadku potencjalnego 10-20% wzrostu ich cen (jako efekt eskalacji konfliktu - zamierzonych lub nie ograniczeń dostaw) obniżyłoby to roczny wzrost PKB UE nawet o -0,4pp.

I. Najbardziej uzależnione od importu energii z Rosji są kraje środkowej i wschodniej Europy (m.in. kraje nadbałtyckie, Słowacja, Węgry, Bułgaria, Czechy) i niektóre kraje Europy Zachodniej takie jak Finlandia, Niemcy i Belgia (zob. wykresy 4 i 5).

II. Ryzyko związane z zaangażowaniem się Rosji w eksport ropy i gazu poza Europę (co zdywersyfikuje jej eksport - częściowo uniezależni od europejskich odbiorców) wzrośnie ze względu na nowe umowy podpisane z Chinami. Jednakże wartość eksportu z tego tytułu powinna pozostać na dość niskim poziomie w ciągu kolejnych pięciu lat, jako że infrastruktura jest wciąż niewystarczająco rozwinięta dla transportu gazu pomiędzy Rosją i Chinami. Co więcej, rosyjski gaz prawdopodobnie będzie sprzedawany Chinom z 5-10% dyskontem.

Pośredni efekt nr 3 - Rosyjskie sankcje wykraczające na inne surowce strategiczne niż ropa i gaz

I. Rosja jest drugim w kolejności największym odbiorcą produktów spożywczych z UE. Żywność i surowce stanowią 10% całego eksportu UE do Rosji (i 56% całkowitego importu produktów spożywczych Rosji). Zakaz nałożony na import produktów spożywczych z UE dotyka więc wymiany handlowej na kwotę 5mld EUR, z czego 90% tej kwoty dotyczy 10 krajów UE: Litwy, Polski, Niemiec, Holandii, Danii, Hiszpanii, Belgii, Finlandii, Francji i Włoch. Duża, negatywna skala problemu dotyczy tylko trzech z nich: Litwy (920 mln EUR), Finlandii (270 mln EUR) oraz Polski (840 mln EUR), dla których zakaz wynosi odpowiednio: 20%, 8% i 5%, ich całościowego eksportu produktów spożywczych (zob. wykres 6).

II. Rosja jest głównym światowym producentem palladu (40% globalnej produkcji), metalu wykorzystywanego do produkcji katalizatorów w przemyśle samochodowym. Afryka Południowa jest jego drugim na świecie producentem (36% globalnej produkcji), jednak częste tam strajki w tym sektorze wpłynęły na produkcję na początku tego roku. Gwałtowne przerwanie dostaw z Rosji (chociaż to niewielkie prawdopodobieństwo) przyniosłaby dramatyczny wpływ na światową produkcję przemysłu samochodowego. Rosja jest również głównym producentem niklu metalicznego (jest drugim na świecie producentem - 15% globalnej produkcji, za Chinami z 32% udziałem) oraz minerału niklu (trzeci na świecie producent - 10% globalnej produkcji, przed Australią, jednak za Indonezją i Filipinami: obydwa po 18% światowej produkcji).