Polska: wydarzenia tygodnia 50/2014

Przeczytaj także: Tydzień 44/2004 (25-31.10.2004)

• Wskaźnikiem poziomu życia gospodarstw domowych jest spożycie indywidualne skorygowane na mieszkańca (AIC). Dla Polski wskaźnik ten wzrósł do 75% średniej unijnej w 2013 r. z 73% rok wcześniej. Pod względem AIC, lepszy wynik niż Polska uzyskały tylko dwa kraje regionu: Litwa (78%) i Słowenia (76%). Najwyższy poziom wskaźnika spożycia indywidualnego skorygowanego na mieszkańca w Unii odnotowały: Luksemburg (136% średniej unijnej), Niemcy (122%) i Austria (120%).
• Nasz kraj utrzymał 20. pozycję w rankingu państw-marek (nation brands), który został opublikowanego przez Brand Finance plc. Wartość marki "Polska" jest szacowana na 602 mld USD (to wzrost o 21 proc. r/r). Utrzymaliśmy też rating A, przy czym pierwsze miejsce w tym rankingu mają USA – z marką wycenioną na 19.261 mld USD i ratingiem AA+. Kolejne miejsca zajęły: Chiny (6.352 mld dol., AA-) oraz Niemcy (4.357 mld dol., AA+). W gronie państw naszego regionu, najwyżej wyceniana Rosja - pozycja 12., z marką wycenioną na 1.167 mld dol. (rating: BBB).
• Cyberprzestępczość staje się coraz większym problemem w Polsce. Statystyki pokazują, że średnio 4 h zajmuje specjalistom zdobycie dostępów do komputerów firm w Polsce. Eksperci szacują, że przez te przestępstwa światowa gospodarka traci od 375 mld do aż 575 mld USD rocznie. Według szacunków firmy doradczej PwC skala kosztów w ciągu ostatniego roku wzrosła aż o 34 proc.
• Według Eurostat-u Produkt Krajowy Brutto (PKB) Polski na mieszkańca (mierzony w standardzie siły nabywczej) wzrósł w 2013 roku do 67% średniej dla całej Unii Europejskiej z 66% rok wcześniej. W gronie krajów "nowej Europy", najwyższy poziom tego wskaźnika odnotowały: Czechy (82%), Słowenia (82%), Słowacja (75%) oraz Litwa i Estonia (po 73%). Wynik gorszy niż Polska uzyskały Węgry (66%), Łotwa (64%), Chorwacja (61%), Rumunia (55%) oraz Bułgaria (45%). Wśród krajów unijnych, które w największym stopniu przekroczyły średni dla UE wskaźnik PKB per capita, to: Luksemburg (257% średniej), Holandia (131%) oraz Irlandia (130%). W przypadku strefy euro wskaźnik ten wyniósł 107% średniej dla Unii 28 państw (spadek o 1 pkt proc. r/r). PKB na mieszkańca pokazuje przede wszystkim aktywność gospodarczą.
• Polska zajęła 34. miejsce (na ogólną liczbę 86 państw) w dorocznym rankingu Web Index 2014, który wycenia wkład internetu do społecznego, ekonomicznego i politycznego rozwoju w świecie. Czołowe trzy miejsca w tym rankingu zajęły Dania, Finlandia i Norwegia. Na dalszych pozycjach znalazły się : Wielka Brytania jest na pozycji 4., USA - 6., Francja - 11., Niemcy – 14, a nas wyprzedzają nas Węgry (miejsce 26.) oraz Czechy (miejsce 28.). Z naszego regionu najwyżej uplasowała się Estonia na miejscu 11.W szczegółach zajęliśmy następujące miejsca: dostęp do sieci (lokata 28.); wolność i otwartości sieci (30. miejsce); upodmiotowienie użytkowników (lokata 38.); internetowych treści (lokata 44.).
• Komisja Europejska zaakceptowała polski Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020. Na polską wieś trafi 8,6 mld euro z kasy UE oraz 4,9 mld euro z funduszy krajowych. Jedna trzecia z tych środków została skierowana na "zwiększenie rentowności gospodarstw i konkurencyjności". Program przewiduje wsparcie inwestycji w ok. 200 tys. gospodarstw. Dzięki środkom z UE ma m.in. powstać ponad 1,8 tys. grup producentów.
• Zdaniem rzecznika Trybunału Sprawiedliwości Polska powinna być ukarana za niewdrożenie dyrektywy o odnawialnych źródłach energii (OZE). Proponuje on ukaranie nas kwotą 61 tys. euro za każdy dzień opóźnienia. Polska miała obowiązek wdrożenia dyrektywy w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych. Komisja Europejska, która pozwała Polskę już w 2013 roku, zaproponowała karę dzienną wynoszącą ponad 133 tys. euro, płatną od wyroku do wdrożenia przepisów UE. Później jednak, ponieważ Polska przyjęła część wymaganych przez nią przepisów, obniżyła żądaną karę do 61 tys. euro. Warto dodać, że dyrektywa jest elementem unijnego planu, którego celem jest osiągnięcie w UE 20-procentowego udziału energii odnawialnej do 2020 rok.
• Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju przekazało Komisji Europejskiej uzgodniony z nią program "Inteligentny Rozwój" na lata 2014-2020, z którego ok. 8,6 mld euro będzie przeznaczone m.in. na projekty badawczo-rozwojowe dla przedsiębiorstw i konsorcjów naukowo-przemysłowych. Warto wyjaśnić, że w nowej perspektywie unijnej na 2014-2020 mają być premiowane wspólne projekty biznesu i nauki, a "Inteligentny Rozwój" to następca "Innowacyjnej Gospodarki", programu na lata 2007-2013.
• Z raportu Instytutu Badań nad Gospodarką Rynkową (IBGR) wynika, że najatrakcyjniejszymi regionami dla inwestorów są województwa: śląskie, mazowieckie i dolnośląskie a za nimi plasują się małopolskie, wielkopolskie, pomorskie, zachodniopomorskie i łódzkie - wynika z raportu Instytutu Badań nad Gospodarką Rynkową (IBGR). Najmniej atrakcyjne inwestycyjnie województwa to: podkarpackie, świętokrzyskie, warmińsko-mazurskie, lubelskie oraz podlaskie.
• Kompania Węglowa wycofała się z decyzji o odebraniu tony węgla byłym pracownikom Kompanii Węglowej z deputatu za 2014 r. Spółka poinformowała m.in., że będzie preferowała realizację tego świadczenia w naturze. Chcący otrzymać ekwiwalent pieniężny dostaną go za rok. Emerytom przysługuje dożywotnio 2,5 lub 3 tony węgla rocznie. Ci, którzy nie odbierają węgla, otrzymują jego równowartość w gotówce.
• Polska Agencja Informacji i Inwestycji Zagranicznych pracuje nad 15 projektami badawczo-rozwojowymi m.in. w sektorach motoryzacyjnym, lotniczym i chemicznym, które mogą stworzyć 1800 nowych miejsc pracy. W ciągu ostatnich trzech lat PAIiIZ zakończyła z sukcesem ponad 40 projektów badawczo-rozwojowych o wartości ponad 151 mln euro. Dały one pięć tysięcy miejsc pracy m.in. w przemyśle samochodowym, chemicznym, farmaceutycznym czy w elektronice.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

POLSKIE MIASTA MAJĄ DO WYKORZYSTANIA MILIARDY ZŁOTYCH NA SIECI TRAMWAJOWE. WYZWANIEM NIE TYLKO JAKOŚĆ TABORU, LECZ TAKŻE OFERTA DLA PASAŻERA

W nowej perspektywie UE stawia na rozwój sieci tramwajowych w miastach. Polskie samorządy będą miały do wydania 13 mld zł na ten cel. Jak podkreśla Adrian Furgalski, są już plany na wydanie znacznej części tej kwoty. To m.in. modernizacja istniejących sieci, budowa nowych oraz zmiany w taborze. Największym wyzwaniem będzie jednak przygotowanie kompleksowej oferty dla pasażerów – z tym miasta mają wciąż duży problem.

Z ponad 80 mld euro, jakie Polska ma dostać w ramach polityki spójności z unijnego budżetu na lata 2014-20, część pieniędzy ma być przeznaczona na poprawę transportu publicznego.

– Samorządy już dokonały bardzo dużych inwestycji w tramwaje – mówi Adrian Furgalski, wiceprezes Zespołu Doradców Gospodarczych TOR. – Prawie 40 proc. sieci tramwajowych zostało zmodernizowane, a 40 proc. taboru wymienione. Teraz stoją niejako pod przymusem Unii Europejskiej wydatkowania co najmniej 13 mld zł wyłącznie na tramwaje. Już w tej chwili są projekty i plany na około 11 mld.

Jak podkreśla, obejmują one m.in. zakup 600 nowych tramwajów, budowę ok. 100 km nowych linii – również nowych, zupełnie od zera, np. w Jaworznie na Śląsku, oraz modernizacja 200 km już istniejących linii.

– W moim przekonaniu dwa miasta muszą nadrobić ostatni czas i to widać po projektach. To jest przede wszystkim Łódź i Górny Śląsk. Te dwa obszary odstają od takich miast, jak Warszawa, Kraków czy Poznań, które sporo zainwestowały. Jest wiele przygotowanych projektów, więc mam nadzieję, że za 5-7 lat nie będzie różnic między miastami, które dziś mają tramwaje, a tymi, które dopiero je zbudują – prognozuje ekspert z Zespołu Doradców Gospodarczych TOR.

UE stawia na tramwaje, bo są bardziej ekologiczne, pojemne i sprawniej poruszają się po mieście niż autobusy. Wprawdzie ten rodzaj transportu jest dość kosztowny w budowie, ale relatywnie tani w eksploatacji.

– W tej chwili Komisja sporo środków chce i każe przeznaczyć polskim miastom na inteligentne systemy transportowe, które będą tę komunikację uprzywilejowywać – podkreśla Adrian Furgalski. – To nie jest problem wybudować linię tramwajową. Efekt będzie jednak tylko wtedy, kiedy ten tramwaj nie utknie w korku razem z samochodami, kiedy będzie miał priorytet. W ten sposób osiągniemy zamierzony cel, a więc skłonimy ludzi do zamiany samochodu na tramwaj.

Dlatego wsparcie unijne dla nowych autobusów będzie znacznie słabsze. Jeżeli już to pieniądze znajdą się na pojazdy elektryczne.

– W większości polskich miast bardzo trudno jest wydzielić w centrach miast odrębne pasy dla autobusów, a tramwaj zazwyczaj ma wydzielone torowisko i może się przemieszczać bezkolizyjnie. Dlatego ten priorytet jest słuszny – podkreśla Furgalski.

Jak podkreśla ekspert, najważniejsza będzie jednak nie sama budowa infrastruktury i zakup taboru, lecz ich odpowiednie wykorzystanie w celu stworzenia kompleksowej oferty dla pasażerów.

– Tramwaje muszą kursować w odpowiednich przedziałach czasu z odpowiednią częstotliwością, zwłaszcza w godzinach szczytu. Trzeba też zapewnić dobrą dostępność do przystanku tramwajowego czy autobusowego. Myślę, że największym wyzwaniem jest patrzenie na transport ludzi komunikacją zbiorową jako na jedną całość, a więc połączenie komunikacji wykonywanej autobusami i tramwajami z komunikacją kolejową. To w tej chwili szwankuje – mówi wiceprezes TOR.

Jako przykład podaje funkcjonujący w stolicy Wspólny Bilet Zarządu Transportu Miejskiego, Kolei Mazowieckich i Warszawskiej Kolei Dojazdowej oraz zakrojoną na znacznie szerszą skalę inicjatywę Pomorza.

– Chodzi o stworzenie zarządu transportu już nie miejskiego, ale wojewódzkiego, który w ramach całego województwa pomorskiego – bo ono jako pierwsze zdecydowało się zacząć taką strukturę budować – będzie dogrywało komunikację publiczną w miastach z całym ruchem pociągów dowożących ludzi codziennie do pracy czy szkoły – mówi ekspert.

Adrian Furgalski, ekspert Zespołu Doradców Gospodarczych TOR