Przetargi - raport 2014

Przeczytaj także: Przetargi - raport XI 2014

W 2014 roku weszły w życie dwie nowelizacje Prawa zamówień publicznych. Pierwsza z nich, wiosenna, podwyższyła z równowartości 14 tys. euro do 30 tys. euro wartość zamówień w których należy obowiązkowo stosować pełne procedury PZP, a także wyjęła spod standardowych rygorów PZP niektóre zamówienia z zakresu prac badawczych, eksperymentalnych, naukowych lub rozwojowych oraz z zakresu działalności kulturalnej. Nowelizacja ta „usunęła” z Biuletynu Zamówień Publicznych znaczną część publikowanych tam wcześniej przetargów o wartości z przedziału 14 – 30 tysięcy euro oraz przetargów realizowanych przez instytucje naukowe czy kulturalne. Proste porównanie liczby postępowań publikowanych w BZP w roku 2014 z latami wcześniejszymi nie jest więc możliwe.

Kolejna nowelizacja PZP w roku 2014 była już głębsza. Weszła życie jesienią i poważnie ograniczyła znaczenie kryterium najniższej ceny w rozstrzyganiu zamówień publicznych. Określiła ona, że cena nie będzie już podstawowym kryterium rozstrzygania przetargów, a przyjęcie ceny jako wyłącznego kryterium wyboru wymaga już uzasadnienia. Kryterium najniższej ceny można stosować w przypadku zamawiania przedmiotów i usług powszechnie dostępnych, o ustalonych standardach jakościowych. Jak wskazywała praktyka, powszechne stosowanie kryterium najniższej ceny doprowadziło do licznych patologii, szczególnie w zakresie zamówień na prace budowlano-remontowe. Stosowanie kryterium najniższej ceny jako głównego przy rozstrzyganiu przetargów okazało się dewastujące zarówno dla wykonawców, doprowadzało bowiem do dumpingu, oraz dla zlecających – bowiem najniższa cena oznaczała również gorszą jakość.

Z danych zebranych i opracowanych przez serwis www.Przetargi.eGospodarka.pl wynika, że w całym roku 2014 w Biuletynie Zamówień Publicznych pojawiło się 151 tys. 542 ogłoszenia o wszczęciu postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, o 33 tys. 285 mniej niż rok wcześniej.

W roku 2014 spadek liczby publikowanych w BZP ogłoszeń o postępowaniu o udzielenie ZP względem roku poprzedniego zanotowano we wszystkich trzech notowanych kategoriach: w zamówieniach na dostawy usług, zamówieniach na dostawy towarów oraz w zamówieniach na prace remontowo-budowlane.

Spadek liczby postępowań wynika jednak głównie ze wspomnianych wcześniej zmian w regulacjach prawnych określających ramy dokonywania zamówień publicznych.

Liczba przetargów na prace budowlano-remontowe w roku 2014 była nieznacznie (o 2,3 proc.) mniejsza niż rok wcześniej, w roku 2013. Zamówienia z zakresu budownictwa zanotowały, pomimo zmian w prawie, niewielki spadek. Wynika to z jednej strony z tego, że zamówienia te i tak na ogół mają wartość powyżej 30 tysięcy euro, z drugiej zaś, nawet jeśli mają niższą wartość, to zamawiający i tak wybierają w tych przypadkach pełny tryb określony Prawem zamówień publicznych. W ten sposób można najlepiej pozyskać optymalnego oferenta.

Znaczny spadek (w relacji rocznej) ogłoszeń na dostawy towarów oraz dostawy usług ma już charakter trwały i będzie występował w kolejnych latach. Spadek ten wynika właśnie ze zmian w prawie, ma charakter jednorazowy i utrudnia porównanie roku 2014 z 2013.

Podmioty organizujące w 2014 roku zamówienia publiczne, o których informowały w BZP, najczęściej wybierały formę przetargu nieograniczonego. Na taką formę zdecydowano się w 144 tys. 46 postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego, czyli 95,19 proc. wszystkich postępowań. Forma ta jest najbardziej przejrzystym sposobem organizowania zamówienia publicznego. Jest to również najbardziej bezpieczna forma, pozwala bowiem na uniknięcie zarzutów korupcji czy niegospodarności. Jest to również dość szybki tryb, bowiem postępowanie jest jednoetapowe.

Na zamówienie w trybie przetargu ograniczonego zdecydowano się w przypadku 678 postępowań, czyli w 0,45 procent wszystkich zamówień. Negocjacje z ogłoszeniem wybrano w 68 organizowanych w 2014 postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego.

Pozostałe formy – czyli dialog konkurencyjny, negocjacje bez ogłoszenia, zamówienie z wolnej ręki czy zapytanie o cenę – zastosowano w 4,32 proc. organizowanych w 2014 roku postępowań o udzielenie zamówienia publicznego, co przekłada się na 6 tys. 533 postępowania.