Tydzień 46/2005 (14-20.11.2005)

Przeczytaj także: Tydzień 44/2005 (31.10-06.11.2005)

• Nowa koncepcja japońskiej gospodarki w obliczu chińskiego giganta jest prosta: w Państwie Środka -tania i prosta produkcja masowa i montaż, w Japonii -know-how oraz zaawansowane i wysokie technologie. To sposób na współpracę i zmniejszenie przewagi chińskiego giganta, u którego zarobki robotników są niemal 30 razy niższe niż w Japonii.
• Odbyło się kolejne Forum Współpracy Azji i Pacyfiku APEC. Uczestniczyło w nim 21 krajów. W wyniku dyskusji zwiększono presję na kraje bogate, by otworzyły one swoje rynki na towary z krajów rozwijających się.
• Według OPEC tegoroczny popyt na ropę wzrośnie o 1,4% r/r, a w roku przyszłym o 1,8% r/r.
• Bilans przepływów kapitałowych w USA zanotował we wrześniu nadwyżkę ok. 102 mld USD (w sierpniu było to 89 mld USD). Zagraniczni inwestorzy kupili we wrześniu amerykańskie papiery wartościowe za ponad 118 mld USD.
• W ciągu trzech kwartałów Japonia miała wzrost gospodarczy na poziomie 1,7% r/r (przy wcześniejszych prognozach 1,2%). Poprzedni kwartał był czwartym z kolei, kiedy Japończycy zanotowali wzrost gospodarczy. Głównym czynnikiem wzrostu jest konsumpcja i wzrost eksportu.
• Według ocen rządowych w 2006 roku Chiny będą miały wzrost gospodarczy na poziomie 8,3-9,3%. Nadwyżka w handlu zagranicznym wzrośnie z tegorocznych 100mld USD do 117 mld USD. Wymiana handlowa z zagranicą wzrośnie o 20% (przekraczając poziom 1,4 bln USD). Rezerwy walutowe przekroczą 950 mld USD. Inflacja będzie utrzymana w przedziale 1,5%-3,2%.
• Rosną naciski na OECD, by do tej organizacji przyjąć Indie, Chiny, Brazylię i Rosję. Obecnie OECD skupia 30 najbardziej rozwiniętych krajów świata.
• Akcje amerykańskiego koncernu samochodowego GM spadły do najniższego poziomu od ponad 20 lat. To skutek obawy przed bankructwem.
• Dziś na świecie jest ok. 940 mln użytkowników internetu. ICAAN to prywatna, kalifornijska agencja zależna od amerykańskiego Departamentu Handlu, która od lat przyznaje nazwy i adresy witryn internetowych, zapewnia sprawne działanie i rozwój światowej sieci internetowej. Nie ulega wątpliwości, że ta przewaga USA nie jest w smak innym krajom. Od dwóch lat trwa spór, w którym inne kraje chcą odebrać Amerykanom uprzywilejowaną pozycję. Podczas Światowego Szczytu Społeczeństwa Informacyjnego ONZ w Tunisie prawie sto krajów zostało jednak pokonanych przez USA. Wszystko pozostało bez zmian, bo Amerykanie postawili ultimatum: sprawy pozostają bez zmian, albo nastąpi całkowity rozpad sieci. Przeciwnicy dominacji USA zagrozili, że jeśli USA nie oddadzą DNS, to światowa sieć może podzielić się.
• Boeing postanowił wejść w konkurencję z Airbusem 380. Samolot pasażerski tej klasy powstanie w wyniku modernizacji modelu 747-8. Powstaną dwie wersje: pasażerska i cargo.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

CIEMNE CHMURY NAD AMERYKAŃSKĄ GOSPODARKĄ ?

Gospodarka amerykańska nie poddaje się jednoznacznie systemowi ocen, jakie stosuje się wobec gospodarek innych krajów. Opinię tę zilustrujemy na dwóch przykładach.

Informacje ze światowych rynków finansowych pokazują, że kurs dolara oscyluje wokół najwyższego poziomu od 2000 roku. Wobec euro waluta amerykańska jest najdroższa od 2 lat, a wobec japońskiego jena najdroższa nawet od 3 lat. Nie jest to zaskoczeniem, bo stopy procentowe w USA rosną z niespotykaną dotąd częstotliwością, bo dwunasty raz z kolei (po 25 punktów procentowych za każdym razem). Zmiany te wywindowały je z najniższego od 40 lat poziomu 1% do dzisiejszych 4%, a wszyscy przewidują w najbliższych miesiącach kolejne podwyżki.

Przyczyną takich zmian w poziomie stóp procentowych jest niepokojący wzrost inflacji. We wrześniu inflacja wyniosła 1,2% m/m (największa zmiana od 25 lat) i 4,7% r/r (to najgorszy wynik od 14 lat). Byłoby bardzo dużym uproszczeniem przypisywanie winy za tak wysoka inflację we wrześniu sytuacji na światowych rynkach surowców energetycznych. Przyczyna jest głębsza i należy się jej doszukiwać w pierwszej kolejności w wysokim poziomie deficytu budżetowego i handlowego, a także w konsekwencjach przesuwaniu się środka ciężkości światowej gospodarki w kierunku Azji. Na te zagrożenia zwracają uwagę liczni eksperci, a także tak wpływowe instytucje jak BŚ i MFW.

Ważne jest co będzie w najbliższym czasie. Eksperci spodziewają się teraz odpływu kapitału do USA (w tym także z Europy) i rosnącego popytu na amerykańskie obligacje skarbowe (10-letnie). Skutki tego są już dziś widoczne w bilansach przepływów kapitałowych w USA. We wrześniu zanotowano nadwyżkę w wysokości ok. 102 mld USD (w sierpniu było 89 mld USD). Zagraniczni inwestorzy kupili amerykańskie papiery wartościowe za ponad 118 mld USD.

Dalszy wzrost stóp to będzie główny czynnik wzmacniający wartość USD. Jednak wzrost wartości USD to także niebezpieczeństwo zdławienia dziś wysokiego tempa rozwoju amerykańskiej gospodarki. Spowoduje on też dalsze pogorszenie się bilansu wymiany handlowej z zagranicą (dziś łączny deficyt handlowy po 3 kwartałach wyniósł już ok. 555 mld USD).

GM to od lat światowy lider w produkcji samochodów osobowych i jeden z największych światowych gigantów przemysłowych. Ostatnio renomowana agencja ratingowa obniżyła ocenę obligacji tej firmy do poziomu „śmieciowego”. Kurs akcji spadł do poziomu najniższego od 13 lat. Dla nikogo nie jest tajemnicą, że łączne zobowiązania koncernu wynoszą 445 mld USD, przy kapitałach własnych na poziomie 22,4 mld USD... Lecz nie na tym koniec. SEC-amerykańska Komisja Papierów Wartościowych i Giełd na poważnie zainteresowała się finansami GM. Bada ona raporty finansowe dotyczące wydatków na emerytury i świadczenia socjalne dla pracowników, sposoby rozliczania umów z kooperantami. Interesuje się też problematyką ubezpieczeń. Koncernowi ostatnio źle się wiedzie także na światowych rynkach, bo coraz bardziej depcze mu po piętach japońska Toyota. Spada jego udział w sprzedaży samochodów na rynku amerykańskim, a w pierwszych trzech kwartałach straty koncernu wyniosły 3,8 mld USD. Koncern ma również duże długi i wysokie zobowiązania socjalne wobec pracowników i emerytów. W ocenie analityków ryzyko ogłoszenia upadłości koncernu w ciągu najbliższych dwóch lat wynosi ok. 40%.