Europa: wydarzenia tygodnia 8/2015

Przeczytaj także: Europa: wydarzenia tygodnia 49/2014

• Trwają prace nad projektem unii energetycznej. Propozycja treści dokumentu ma być opublikowana w przyszłym tygodniu. Jeszcze nie wiadomo, czy w projekcie będzie propozycja wspólnych zakupów gazu (o co zabiega Polska).Obecnie tak negocjacje, jak i końcowa postać kontraktu są w zasadzie objęte tajemnica handlową, chociaż KE może sprawdzać podpisane kontrakty i oceniać je na zgodność z unijnym prawem. Prawdopodobnie KE zaproponuje kompromisowo, aby umowy gazowe z Rosją były pod lupą Komisji Europejskiej jeszcze przed ich podpisaniem. Natomiast wspólne zakupy mogą być realizowane na zasadzie dobrowolności. Oznacza to, że KE chce w jakiejś formie uczestniczyć w negocjacjach, które mają prowadzić do dostaw surowców energetycznych.
• Grecja i pozostałe kraje strefy euro porozumiały się i program pomocy finansowej dla Aten zostanie przedłużony o cztery miesiące. Ustalono też, że Grecja musi w trybie pilnym przedstawić listę konkretnych reform, które zostaną poddana ocenie instytucji nadzorujących wdrażanie programu (tzw. Trojki, czyli Komisji Europejskiej, Międzynarodowego Funduszu Walutowego oraz Europejskiego Banku Centralnego). Po osiągnięciu zgody w tych sprawach spowoduje wypłatę zaległej raty wsparcia z Europejskiego Funduszu Stabilności Finansowej. Grecja zobowiązała się, że nie podejmie jednostronnie decyzji, które oznaczałyby wycofanie się z uzgodnionych już reform oraz że Grecja wywiąże się ze zobowiązań finansowych wobec wszystkich wierzycieli w pełni i w terminie.
• KE opublikowała założenia ws. unii rynków kapitałowych i rozpoczęła trzymiesięczne konsultacje w sprawie tego projektu. Ma on być kolejnym unijnym przedsięwzięciem (po unii bankowej), który ma jeszcze bardziej zintegrować UE w sprawach finansowych. Celem propozycji jest zniesienie barier, które blokują ponadnarodowe inwestycje w UE i utrudniają przedsiębiorstwom dostęp do finansowania. Obecnie unijne firmy 75 proc. swojego finansowania czerpią z banków, a tylko 25 proc. z rynków.
• KE rozpoczęła prace nad przepisami, które mają zapobiegać unikaniu opodatkowania przez firmy. W marcu ma przedstawić pakiet rozwiązań na rzecz przejrzystości podatkowej, w tym projekt ws. automatycznej wymiany informacji o orzeczeniach podatkowych. Panuje opinia, że w pierwszej kolejności należy dążyć do poprawy przejrzystości opodatkowania osób prawnych, a podatki mają być płacone tam, gdzie powstają zyski.
• Gazprom eksportuje mniej gazu do Europy. W 2014 roku rosyjski koncern zmniejszył eksport gazu do krajów Unii Europejskiej o 13,8 proc., do 121,3 mld metrów sześc.. Oznacza to podobny wynik jak w 2010 roku, który był najgorszy w ostatnich 20 latach. Jest to także wynikiem decyzji samego Gazpromu, bo rosyjski koncern w IV kwartale, podjął próbę zablokowania zwrotnych dostaw gazu z Unii Europejskiej na Ukrainę, co spowodowało spadek eksportu do Czech, na Słowację, do Austrii i na Węgry o ok. 40-60 proc. Eksport do Niemiec, które są największym odbiorcą rosyjskiego gazu, zmniejszył się tylko o 3,6 proc., a do Polski - o 7 proc. W wypadku Holandii i Danii rosyjski koncern zanotował nawet wzrost. Warto dodać, że w 2014 roku tranzyt przez Ukrainę zmalał o 28 proc. - do 62 mld metrów sześc. Według prognoz w 2015 roku spadnie do 50 mld metrów sześc., a wg Gazpromu do 2020 eksport przez Ukrainę zostanie całkowicie wstrzymany.
• Indeks PMI composite w strefie euro, przygotowywany przez Markit Economics, wyniósł w lutym 53,5 pkt. wobec 52,6 pkt. na koniec poprzedniego miesiąca. Indeks PMI, określający koniunkturę w sektorze usług strefy euro, przygotowywany przez Markit Economics, wyniósł w lutym 53,9 pkt. wobec 52,7 pkt. w poprzednim miesiącu. Indeks PMI, określający koniunkturę w sektorze przemysłowym strefy euro, przygotowywany przez Markit Economics, wyniósł w lutym 51,1 pkt. wobec 51,0 pkt. na koniec poprzedniego miesiąca - podano wstępne wyliczenia. Wartość indeksu PMI powyżej 50 punktów oznacza rozwój w sektorze.
• Według Eurostat-u nadwyżka w handlu strefy euro w grudniu wyniosła 24,3 mld euro, wobec nadwyżki 21,2 mld euro w poprzednim miesiącu, po korekcie.
• Indeks PMI, określający koniunkturę w sektorze przemysłowym Francji, przygotowywany przez Markit Economics, wyniósł w lutym 47,7 pkt. wobec 49,2 pkt. na koniec poprzedniego miesiąca. Indeks PMI, określający koniunkturę w sektorze usług Francji, przygotowywany przez Markit Economics, wyniósł w lutym 53,4 pkt. wobec 49,4 pkt. na koniec poprzedniego miesiąca. Wartość indeksu PMI powyżej 50 punktów oznacza rozwój w sektorze
• Indeks PMI, określający koniunkturę w sektorze usług Niemiec, przygotowywany przez Markit Economics, wyniósł w lutym 55,5 pkt. wobec 54,0 pkt. na koniec poprzedniego miesiąca. Indeks PMI, określający koniunkturę w sektorze przemysłowym Niemiec, przygotowywany przez Markit Economics, wyniósł w lutym 50,9 pkt. wobec 50,9 pkt. na koniec poprzedniego miesiąca. Wartość indeksu PMI powyżej 50 punktów oznacza rozwój w sektorze.
• Hiszpania i Francja połączyły sieci energetyczne. Pozwoli to na podwojenie przygranicznej wymiany energii elektrycznej z 1400 do 2800 megawatów. 33 lata temu pierwsza wspólna linia energetyczna połączyła Francję z Krajem Basków, a obecnie oddana do eksploatacji linia połączyła francuski system energetyczny z Katalonią. Budowa trwała 6 lat i kosztowała 700 milionów euro.
• Zostało wszczęte śledztwo przeciwko filii banku HSBC (Hongkong and Shanghai Banking Corporation) w Szwajcarii w związku z podejrzeniem prania pieniędzy. Są podstawy, że bank ten pomagał swoim zamożnym klientom (w tym 512 klientom z Polski). Podstawa śledztwa jest przeciek dotyczący 100 tys. klientów z ponad 200 krajów. Na tych listach znajdują się członkowie elit władzy w Syrii, Egipcie i Chinach, a także ich krewni.
• Brytyjski Departament ds. Energii i Zmian Klimatu wydał pozwolenie na budowę morskiej farmy wiatrowej o mocy 2400 MW i będzie to największa tego typu instalacja na świecie. Koszt realizacji szacuje się na 6 do 8 mld funtów. Farma będzie składać się z około 400 turbin.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

NIEMIECKA ENERGETYKA

Zacznę standardowo: Energetyka jest kluczowym obszarem każdej gospodarki. Bezpieczeństwo energetyczne jest fundamentem sprawnego funkcjonowania każdego kraju w tym jego gospodarki, decyduje też o jakości życia jego obywateli. Warunkiem wzrostu gospodarczego, wykorzystania znajdujących się w niej rezerw są niezawodne dostawy surowców energetycznych. A teraz kilka uwag dotyczących tego problemu w warunkach niemieckich...

W sprawach gospodarczych wskaźniki liczbowe są dobrym zbiorem informacji dla oceny jej stanu. Przyjmijmy ten sposób prezentowania polityki energetycznej niemieckiego rządu...

Węgiel w niemieckiej energetyce

• Import węgla do Niemiec ogółem jest na najwyższym poziomie od 2006 roku. Ogółem wzrósł w ubiegłym roku o 2,1 proc. do 46 mln ton. Przy czym:
  
  • Import z Republiki Południowej Afryki wzrósł dwukrotnie do 6,1 mln ton – najwięcej od 2008 roku.
  • Import z Kolumbii zmalał o 27 procent do 5,9 milionów ton.
  • Import rosyjskiego węgla do Niemiec wzrósł w ubiegłym roku o 6,6 proc. r/r do 12,6 mln ton i jest to najwięcej od ok. dziewięciu lat i stanowi to ponad jedną czwartą wszystkich zakupów węgla z innych krajów.
• Całkowity niemiecki import węgla kamiennego wzrósł w ubiegłym roku, mimo że udział węgla w zestawie paliw dla energetyki spadł do najniższego poziomu od co najmniej 1990 roku (w 2014 roku ilość energii wyprodukowanej z węgla kamiennego zmniejszyła się o 0,4 proc. r/r)

Próby wniosków:

• Możliwości zmiany dotychczasowej sytuacji i zwiększenie dostaw węgla z innych krajów kosztem spadku rosyjskich dostaw jest ograniczone prawami rynkowymi. Spadek wartości rubla umożliwia obniżkę dolarowych cen rosyjskiego węgla czyniąc ich ofertę bardziej konkurencyjną.
• Powyższe liczby wskazują jakie są realne liczby dotyczące wykorzystywania węgla w celach energetycznych mimo głoszonej przez niemiecki rząd polityki energoklimatycznej.
• Zaprezentowane wskaźniki wskazują też wzrost udziału rosyjskich dostaw węgla mimo głoszonej polityki dywersyfikacji dostaw surowców energetycznych i ograniczania zależności od rosyjskich dostaw w szczególności.

Kilka finalnych uwag

Wyżej przedstawiłem sprawy węgla i jego importu do Niemiec. Uważałem to za celowe, aby rozszerzyć wiedzę naszych czytelników w dziedzinie europejskiej energetyki. Myślę, że jest to uzasadnione tym, że media na ogół najczęściej mówią o gazie i konieczności przeciwstawienia się dominacji rosyjskiej na tym rynku, a zapominają o węglu. Zatem jest to moim zdaniem ważne uzupełnienie.

A jeśli chodzi o gaz w niemieckiej energetyce to warto zwrócić uwagę na to, że:

• w poprzednim roku Rosja dostarczyła 46 procent wykorzystanego w Niemczech gazu.
• Obecnie Rosja zabezpiecza jedną trzecią zapotrzebowania UE na gaz naturalny.
• Wydarzenia ukraińskie sprzyjają poszukiwaniu rozwiązań zmniejszających stopień uzależnienia Europy od Rosji. Unia Europejska programowo działa na rzecz zdywersyfikowania dostaw surowców energetycznych (chodzi o uniknięcie zbyt wielkiej zależności od dostaw z jednego źródła). Stąd obserwuje się wzrastające nakłady inwestycyjne w terminale do odbioru importowanego, skroplonego gazu naturalnego, co umożliwi zmniejszenie zależności od dostaw rosyjskiego gazu.