Fundusze unijne w Europie Śr-Wsch. to 15,5% PKB

Przeczytaj także: Więcej dotacji unijnych dla firm w regionach

W przypadku naszego kraju poziom kontraktacji sięgnął 102% i jest to wynik zbliżony do średniej wyliczanej dla wszystkich badanych krajów. Do końca minionego roku Polsce udało się pozyskać 52,5 mld euro. Prognozy na przyszłość ryzują się dość optymistycznie - latach 2014-2020 mamy szanse ponownie stać się jednym z największych beneficjentów środków unijnych, a poziom dotacji może sięgnąć 82,5 mld euro. To niektóre z wniosków, jakie nasuwają się po lekturze raportu z najnowszego badania KPMG - „EU Funds in Central and Eastern Europe. Progress Report 2007-2014”.

O przecenienie wkładu funduszy europejskich w gospodarkę Europy Środkowo-Wschodniej jest dość trudno. Tylko w czasie ostatniego okresu finansowego, 11 krajom z naszego regionu udało się pozyskać prawie 176 mld euro dofinansowania. W zależności od kraju, środki płynące z unijnej kasy stanowiły od 11% do 24% wartości rocznego PKB. Całkowite wykorzystanie dotacji europejskich w Europie Środkowo-Wschodniej należy uznać za imponujące - dane pokazują, że do końca minionego roku beneficjentom przekazano niemal 3/4 zakontraktowanych funduszy.

Porównanie wyników poszczególnych krajów i różnic między nimi może stanowić dobrą analizę i podstawę do sformułowania polityki na nowy okres programowania. W szczególności interesujące są dane dotyczące kontraktacji, wypłat i certyfikacji środków. Rozpiętość między zakontraktowanymi a wypłaconymi środkami wynosi od 11 p.p.-19 p.p. w przypadku Estonii, Litwy i Łotwy, nawet do 47 p.p. i 54 p.p. w przypadku Słowacji i Rumunii – mówi Mirosław Proppé, partner, szef zespołu doradczego dla administracji publicznej i infrastruktury w KPMG w Polsce i w Europie Środkowo-Wschodniej.

Polska w średniej pod względem wypłaconych środków na koniec 2014 r.

W ciągu ostatnich siedmiu lat, kraje nadbałtyckie systematycznie pozostają na szczycie większości statystyk. Polska plasuje się w połowie stawki pod względem różnicy między wartością zakontraktowanych i wypłaconych środków (24 p.p.). Poziom kontraktacji środków unijnych w Polsce osiągnął 102% i jest on zbliżony do średniej w krajach Europy Środkowo-Wschodniej, tj. 105%.

Istotniejszy, z punktu widzenia wygaszanej już perspektywy finansowej 2007-2013, jest wskaźnik płatności. Średni wskaźnik w krajach Europy Środkowo-Wschodniej wynosi 77%, a w Polsce 78%, co daje nam 6. pozycję po krajach nadbałtyckich, Węgrzech i Słowenii. Wskaźnik ten pokazuje realne wykorzystanie funduszy unijnych dostępnych w danej perspektywie finansowej. Co ważne, jego poziom jeszcze wzrośnie z uwagi na możliwość realizacji i rozliczania projektów w okresie 2 lat po zakończeniu okresu programowania.

Z funduszy unijnych najczęściej finansowana jest infrastruktura

Wsparcie unijne przyczyniło się do ogólnego rozwoju gospodarki w wielu obszarach. Najbardziej widocznie są zmiany w infrastrukturze transportowej i ochronie środowiska – obszarów szczególnie zaniedbanych w okresie komunizmu. Fundusze unijne pozwoliły także na wsparcie renowacji historycznego dziedzictwa, ponownego rozwoju miast, zmian urbanistycznych (w szczególności systemów oczyszczania wody i zarządzania nieczystościami). Duża część środków została wykorzystana w zakresie rozwoju społecznego, zwiększenia zaangażowania obywateli i rozwoju organizacji pozarządowych. Wiele władz rządowych, samorządowych i miejskich wykorzystało fundusze w celu rozwoju swoich systemów informatycznych, zarówno do analizy danych, e-administracji, jak i szerszego podniesienia kompetencji cyfrowych obywateli.

Początek perspektywy finansowej 2007-2013 zbiegł się w czasie ze światowym kryzysem gospodarczym. Politycy i społeczeństwo krajów Europy Środkowo-Wschodniej zdali sobie sprawę, że efektywne wykorzystanie funduszy unijnych będzie bardzo istotne podczas okresu spowolnienia wzrostu gospodarczego. Część krajów naszego regionu wykorzystała tę szansę znakomicie – podsumowuje Mirosław Proppé, partner, szef zespołu doradczego dla administracji publicznej i infrastruktury w KPMG w Polsce i w Europie Środkowo-Wschodniej.

W perspektywie 2007-2013 działalność badawczo-rozwojowa nie cieszyła się istotną popularnością, a zarówno liczby, jak i wartość projektów w poszczególnych krajach Europy Środkowo-Wschodniej były niewielkie. Większość projektów finansowanych przez Unię Europejską miało na celu poprawę jakości i wyrównanie poziomu życia wśród państw członkowskich UE. Nie wszystkie projekty przyczyniły się do budowania długoterminowych strategicznych korzyści dla gospodarek narodowych.

O RAPORCIE:
Raport KPMG CEE pt. „EU Funds in Central and Eastern Europe. Progress Report 2007-2014” przedstawia analizę poziomu wykorzystania środków unijnych w ciągu ostatniego okresu programowania przez 11 krajów Europy Środkowo-Wschodniej, przyjętych do Unii Europejskiej po 2004 roku. Analiza została przygotowana w pierwszym półroczu 2015 roku na podstawie danych przekazanych przez instytucje publiczne odpowiedzialne w poszczególnych krajach za zbieranie i przetwarzanie danych nt. funduszy unijnych (stan na 31 grudnia 2014 roku). W raporcie uwzględniono dane z Polski, Bułgarii, Czech, Estonii, Węgier, Łotwy, Litwy, Rumunii, Słowacji, Słowenii i Chorwacji.