UOKiK lustruje cmentarze i zakłady pogrzebowe

Przeczytaj także: Usługi pogrzebowe - poradnik UOKiK

Wykrywanie i eliminacja praktyk szkodzących konkurencji rynkowej to jedna z podstawowych misji Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Urząd monitoruje wiele rynków, a jednym z nich są właśnie usługi pogrzebowe. W ich sprawie, od 2000 roku, wydano już ponad 100 decyzji, a obecnie prowadzonych jest 9 postępowań.

Praktyka UOKiK pokazuje, że jedną z najczęściej wykrywanych nieprawidłowości jest nadużywanie pozycji rynkowej przez zarządy cmentarzy, które starają się dopuszczać do prowadzenia działalności przez podmioty konkurencyjne bądź też utrudniają konkurentom dostęp do miejsc pochówku. Częste jest również faworyzowanie niektórych przedsiębiorców pogrzebowych, m.in.. poprzez udzielanie im wyłączności na kopanie grobów.

Przedsiębiorcy, którzy dopuszczają się niedozwolonych praktyk muszą liczyć się z sankcjami finansowymi. Kara, którą zagrożone jest ograniczanie konkurencji może sięgać nawet 10 proc. wysokości ubiegłorocznego obrotu firmy. Nie każda jednak interwencja Urzędu musi się kończyć karąpieniężną.

UOKiK wysyła wezwania do zarządców cmentarzy do zaprzestania działań ograniczających konkurencję. W większości przypadków przedsiębiorcy dobrowolnie zmieniają praktykę, dzięki czemu możliwe jest szybkie wyeliminowanie praktyk godzących w interesy osób zlecających pochówek oraz konkurencję pomiędzy przedsiębiorcami pogrzebowymi – mówi Piotr Adamczewski, dyrektor Delegatury UOKiK w Bydgoszczy.

Województwo pomorskie

Przykładem są działania UOKiK wobec sześciu parafii z woj. pomorskiego. Urząd ustalił, że zawarły one umowy z jednym z przedsiębiorców pogrzebowych (Przedsiębiorstwem Usługowym Kalla w Słupsku), na mocy których świadczył on niemal wszystkie usługi i ceremonie pogrzebowe na terenie cmentarzy w tych parafiach. Wszystkie parafie dostosowały się do zaleceń Urzędu i zmieniły zakwestionowane postanowienia w umowach. Dzięki temu na terenie cmentarzy parafialnych mogą świadczyć usługi wszystkie zainteresowane tym podmioty.

Województwa kujawsko- pomorskie i warmińsko-mazurskie

Podobne działania UOKiK podjął również wobec zarządców cmentarzy w woj. kujawsko-pomorskim i warmińsko-mazurskim. Parafia rzymsko-katolicka p.w. św. Marcina w Palędziu Kościelnym przyznała jednemu z przedsiębiorców pogrzebowych wyłączne prawo do wykonywania usług związanych z kopaniem grobów. Z kolei gmina Banie Mazurskie takie prawo przyznała wyłącznie sobie, a opłaty za te czynności ujęte zostały w uchwale Rady Gminy. Oba podmioty nie stosują już zakwestionowanych praktyk.

Województwo śląskie

Urząd prowadził również postępowanie wyjaśniające dotyczące cmentarza w Rybniku, którego właścicielem jest miejscowa gmina. Jak ustalono administrator cmentarza – spółka Kuzal, pobierała od innych przedsiębiorców opłatę za wjazd na cmentarz w przypadku świadczenia usług pogrzebowych lub kamieniarskich, podczas gdy sama takiej opłaty nie ponosiła. Po interwencji UOKiK warunki świadczenia usług są obecnie takie same dla wszystkich podmiotów.

Szybka reakcja na wezwania Urzędu i dobrowolna zmiana praktyk pokazuje, ze stosowanie praktyk ograniczających konkurencję może być wynikiem nieznajomości prawa, a nie celowych działań. Dlatego Urząd dużą wagę przykłada do działań edukacyjnych skierowanych do zarządców cmentarzy. Jednym z nich jest przygotowanie specjalnego poradnika, który został wydany pod koniec ubiegłego roku. Zawiera opis rynku usług cmentarnych i pogrzebowych, przykłady niedozwolonych praktyk na podstawie orzecznictwa Urzędu i sądów, a także porady, jak postępować zgodnie z prawem. Opracowanie zostało rozesłane do zarządców cmentarzy, przede wszystkim gmin i parafii.