NBP: rynek pracy w Polsce w I kw. 2015

Przeczytaj także: NBP: rynek pracy w Polsce w IV kw. 2014

Wzrost zatrudnienia wg BAEL pozostawał wysoki, choć tempo wzrostu w ujęciu rocznym nieznacznie obniżyło się względem poprzedniego kwartału (o 0,2 pp. do 1,7% r/r), głównie przez efekt rosnącej bazy. Na wzrost liczby pracujących BAEL dodatnio wpłynął także prawdopodobnie przejściowy wzrost liczby pracujących w rolnictwie. Z drugiej strony, wzrost liczby pracujących dotyczył głownie osób pracujących na podstawie niestabilnych kontraktów, ale po raz pierwszy od 2013 r wzrosła wyraźnie liczba zatrudnionych na podstawie kontraktów na czas nieokreślony. W porównaniu z poprzednim kwartałem wyraźnie wzrosło też znaczenie przemysłu we wzroście liczby pracujących. Wzrost liczby pracujących następował przy rosnących szansach znalezienia pracy przez osoby bezrobotne i dalszym obniżeniu ryzyka utraty pracy.

Podaż pracy spadła po raz pierwszy od 2007 r., zarówno na skutek dalszego obniżania się populacji, jak i z powodu spadku współczynnika aktywności zawodowej.

Stopa bezrobocia BAEL ponownie istotnie spadła (o 0,6 pp. kw/kw sa), osiągając poziom 7,7% (sa). Spadek ten był przede wszystkim wynikiem wzrostu zatrudnienia, ale także powoli ujawniają się negatywne tendencje demograficzne. Z tego m.in. względu maleje rola napływu z nieaktywności zawodowej do bezrobocia.

Dynamika płac w gospodarce w I kw. 2015 r. wzrosła do 4,1% r/r, głównie na skutek przyspieszenia dynamiki obserwowanej w sektorze przedsiębiorstw (4,0% r/r). Po okresie relatywnie słabego wzrostu, dynamika wynagrodzeń w usługach nierynkowych (należących głównie do sektora publicznego) wzrosła do poziomu zbliżonego do poziomów raportowanych w sektorze przedsiębiorstw. Wysoka pozostaje też dynamika płac w najmniejszych firmach.

Dynamika ULC wzrosła do 2,2% r/r (wobec 2,0% r/r przed kwartałem) na skutek szybsze-go wzrostu płac przy stosunkowo niższym wzroście dynamiki wydajności. Ósmy kwartał z rzędu dynamika ULC utrzymuje się na poziomie zbliżonym do ok. 2% r/r

ANALIZY POGŁĘBIONE

W większości firm podwyżki w latach 2008-2013 nie przewyższały inflacji

Ze względu na stosunkowo niską i stabilną dynamikę nominalnych wynagrodzeń, realna dynamika płac w Polsce obecnie przyspiesza na skutek deflacji. Trudno na obecnym etapie stwierdzić, czy jest to przejaw większej presji płacowej i trwale wyższych podwyżek, jednak obecna tendencja czyni lata 2014-2015 wyjątkowymi na tle lat 2008-2013, gdy zazwyczaj podwyżki pozostawały niższe niż inflacja.

Niska dynamika wynagrodzeń w latach 2008-2013 – w kategoriach realnych średnio ok. 2.1% r/r – początkowo wynikała z nieznanej skali spowolnienia gospodarczego i daleko posuniętej ostrożności po stronie pracodawców. Wobec braku trwałych oznak poprawy wzrostu PKB w następnych latach, ok. 20% przedsiębiorców zamroziło wynagrodzenia. W około połowie przedsiębiorstw wynagrodzenia rosły, ale wolniej niż inflacja. Te dwa zjawiska są w szczególności charakterystyczne dla przedsiębiorstw mniejszych z sektorów takich jak budownictwo i przetwórstwo przemysłowe. Choć obejmują one w podobnym stopniu różne grupy pracowników, to w odniesieniu do osób z wyższym wykształceniem zatrudnionych na stanowiskach specjalistycznych (zarówno produkcyjnych jak i biurowych) obserwowane są nieznacznie rzadziej nieco rzadziej.

Ponadto, wynagrodzenia – zarówno nominalne, jak i realne – rosną w obecnej fazie cyklu zdecydowanie wolniej, niż miało to miejsce w analogicznym okresie poprzedniego cyklu. W przypadku spowolnienia gospodarczego z I-szej połowy lat 2000-cznych w analogicznej fazie cyklu następowało już wyraźne przyspieszenie wzrostu nominalnych wynagrodzeń, które pociągnęło za sobą wzrost wynagrodzeń realnych. Obecnie, jak wskazano wcześniej, wzrost wynagrodzeń realnych jest skromniejszy i jego źródłem jest głównie spadek cen konsumpcyjnych.