Nowe technologie wkraczają na autostrady

Przeczytaj także: Wpływy z e-myta w Polsce

Z raportu KPMG wynika również, że 3/4 operatorów chce wprowadzić system bezgotówkowy, a więcej niż co trzeci wprowadzić lub rozwinąć otwarty system bez punktów poboru opłat.

Technologia - to dzięki temu wzrasta efektywność

Badanie, które swoim zasięgiem objęło 40 operatorów płatnych dróg na całym świecie, pokazało, że sposobem na większą wydajność jest obecnie stosowanie zaawansowanych rozwiązań technologicznych. Znakomita większość operatorów płatnych dróg (91%) stosuje elektroniczny system poboru opłat (ang. Electronic Toll Collection, ETC), a 43% firm wykorzystuje otwarty system opłat bez punktów poboru (ang. Open Road Tolling, OTR). Jednocześnie okazuje się, że do tej pory zaledwie 27% firm podjęło decyzję o zupełnej rezygnacji z opcji płacenia gotówką.


Coraz powszechniejsze wykorzystywanie elektronicznych systemów poboru opłat powoduje szybki wzrost ich interoperacyjności. Obejmuje ona już 65% badanych operatorów.

W zasadzie wszyscy respondenci podkreślają znaczenie interoperacyjności. Dla użytkownika interoperacyjność oznacza jeden system poboru współpracujący z wieloma operatorami. Dobry jest tu przykład włoski, gdzie pobieramy jeden bilet i płacimy za przejazd tylko raz, poruszając się po odcinkach autostrad zarządzanych przez różne spółki. Prędzej czy później w Polsce także będziemy musieli się zmierzyć z tą kwestią – mówi Michał Skorupski, dyrektor w zespole doradczym dla administracji publicznej i infrastruktury w KPMG w Polsce.

Ponad połowa respondentów (53%) przyznaje, że w ciągu ostatnich pięciu lat dokonała modernizacji swojego systemu poboru opłat, a kolejne 40% twierdzi, że modernizacje są wykonywane na bieżąco. Wśród 60% operatorów, którzy planują poważne inwestycje w najbliższym roku, 45% chce zmodernizować system poboru opłat, natomiast 50% sygnalizuje konkretne plany zainwestowania w rozwiązania technologiczne lub oprogramowanie.

Właściciele i operatorzy systemów poboru opłat często mają niewielki margines swobody dla zwiększania przychodów poprzez regulowanie wysokości opłat (80% ma sztywne stawki narzucane ustawowo lub za pomocą kontraktów), w związku z czym starają się optymalizować wykorzystanie istniejącej infrastruktury. Badanie KPMG wskazuje, że takie działania koncentrują się głównie na technologii. W ostatecznym rachunku tego typu inwestycja przyniesie właścicielom infrastruktury wyższe dochody – mówi Michał Skorupski, dyrektor w zespole doradczym dla administracji publicznej i infrastruktury w KPMG w Polsce.

Rośnie popularność systemów bezgotówkowych i otwartych systemów poborów opłat

Jak wynika z badania KPMG, 76% firm rozważa wprowadzenie systemu bezgotówkowego, a 35% wprowadzenie lub rozwinięcie systemów typu Open Road Tolling (bez punktów poboru opłat). Głównym celem jest optymalizacja kosztów działalności.

Większość (83%) operatorów płatnych dróg korzystających z elektronicznych systemów poboru opłat zaobserwowała wzrost wydajności systemu w pierwszych 5 latach od jego wprowadzenia. Zdaniem respondentów to nie większe wykorzystywanie sieci było głównym powodem wzrostu, a lepsza efektywność procesów, w tym wzrost egzekwowalności opłat oraz redukcja zatrudnienia, które były możliwe dzięki wprowadzaniu elektronicznych lub otwartych systemów poboru opłat.

Z polskiego punku widzenia to bardzo ciekawy trend. Operatorzy systemów poboru opłat przykładają dużą wagę do efektywności kosztowej samego poboru i na tym obszarze będą się w najbliższym czasie koncentrować. Wzrost zysków z infrastruktury może wynikać raczej z oszczędności i optymalizacji, niż ze zwiększenia popytu – mówi Michał Skorupski, dyrektor w zespole doradczym dla administracji publicznej i infrastruktury w KPMG w Polsce.

Problemy z egzekwowaniem opłat od właścicieli samochodów zarejestrowanych za granicą

Egzekwowanie opłat ma podstawowe znaczenie dla powodzenia przedsięwzięć opartych na poborze opłat za korzystanie z dróg. Jest to jednocześnie poważne wyzwanie w związku z rosnącym upowszechnianiem się systemów typu ORT oraz ETC na świecie. Wielu operatorów z trudem optymalizuje funkcje egzekwowania i pobierania opłat – w szczególności w przypadku pojazdów zagranicznych oraz samochodów wynajmowanych.

Jedynie co czwarty operator (26%) uznał, że jest w stanie skutecznie lub bardzo skutecznie odszukać właścicieli zagranicznych pojazdów w przypadku naruszeń. Większość (85%) przyznała wręcz, że nie ścigają za naruszenia dokonywane przez pojazdy zarejestrowane poza granicami kraju.

Z badania KPMG wynika jednak, że operatorzy dróg płatnych w szybkim tempie przyswajają nowe technologie, które umożliwiają im udoskonalenie systemów walki z naruszeniami (ang. Violation Enforcement System, VES). Ponad połowa operatorów (59%) już korzysta z technologii takich jak telewizyjne systemy dozorowe CCTV oraz z automatycznych czytników tablic rejestracyjnych w celu identyfikacji sprawców naruszeń.

Informacje o raporcie
Raport pt. „KPMG Toll Benchmarking Study 2015: An evolution of tolling” powstał na podstawie międzynarodowego badania przeprowadzonego przez KPMG International pod koniec 2014 roku metodą wywiadów bezpośrednich z przedstawicielami 43 różnych prywatnych przedsiębiorstw i instytucji publicznych działających w sektorze opłat drogowych na całym świecie. Respondenci reprezentowali obie Ameryki (54%), Europę, Bliski Wschód i Afrykę (32%), a także kraje regionu Azji-Pacyfiku (14%). Nieco więcej niż połowa (51%) respondentów reprezentowała podmioty publiczne – był to skutek dużej liczby respondentów z Ameryki Północnej, gdzie instytucje państwowe nadal są głównym właścicielem płatnych dróg. Ponad dwie piąte badanych reprezentowało podmioty prywatne posiadające umowę koncesyjną.