Ukraina w tarapatach: dług publiczny sięgnie 90% PKB

Przeczytaj także: Gospodarka Ukrainy: stabilizacja czy brak perspektyw?

Trwające negocjacje z zadłużonymi podmiotami prywatnymi mają kluczowe znaczenie dla podtrzymania obsługi ukraińskiego długu. Ich ewentualne fiasko oznaczałoby poważny cios dla wiarygodności Ukrainy w oczach inwestorów i utrudniłoby odzyskanie dostępu do rynków w przyszłości. Bez wątpienia jednak jest to trudne zadanie.

• Do tej pory Ukraina spłaciła należne odsetki na rzecz prywatnych kredytobiorców, w tym kwotę 120 mln USD spłaconą 24 lipca. Wciąż wymagane do spłaty w 2015 r. pozostają duże części zadłużenia: spłata 500 mln USD przypada na wrzesień br., 600 mln EUR na październik i 3 mld USD na grudzień (dług wobec Rosji).
• Rozmowy prowadzone z Rosją mają trudny przebieg. Poza kontrowersjami politycznymi, oba kraje dzielą kwestie gospodarcze i finansowe. Po załamaniu negocjacji na temat cen gazu, w lipcu Rosja wstrzymała dostawy tego surowca ze swojego terytorium na Ukrainę. Poza tym Moskwa konsekwentnie odmawia udziału w negocjacjach dotyczących restrukturyzacji wartego 3 mld USD zadłużenia Ukrainy wynikającego ze sprzedaży emitowanych przez ten kraj obligacji. Status tego zadłużenia jest przedmiotem dyskusji: jeżeli uzna się je za zadłużenie prywatne, należy je objąć negocjacjami w sprawie restrukturyzacji. W przeciwnym razie zadłużenie to będzie należne do spłaty w całości w grudniu br., a każdy przypadek niewypełnienia zobowiązań dotyczących długu państwowego będzie oznaczał zawieszenie programu pomocowego MFW.

Wsparcie finansowe udzielone przez zagranicę może pomóc uniknąć ryzyka bankructwa w perspektywie krótkoterminowej, jednak nie przyczyni się do zagwarantowania wypłacalności kraju w perspektywie średniookresowej. Postęp w negocjacjach z wierzycielami prywatnymi jest jednym z warunków porozumienia zawartego z MFW. Oczekuje się, że decyzja o wypłacie drugiej raty kredytu (w kwocie 1,7 mld USD) zostanie potwierdzona przez Radę Dyrektorów MFW 31 lipca 2015 r. Decyzja pozytywna będzie oznaczać pewną pomoc dla rządu Ukrainy, jednak tylko w perspektywie doraźnej. Przy utrzymujących się na niskim poziomie wpływach z tytułu podatków i eksportu, wyczerpujących się rezerwach (obecnie rezerwy pokrywają 2-miesięczne potrzeby importowe kraju), Ukraina może prędzej czy później mieć trudności ze spłatą swoich zobowiązań.

Zawarcie kompromisu z wierzycielami jest prawdopodobne przed wrześniowym terminem spłaty zadłużenia, jednak z poziomem restrukturyzacji wynoszącym mniej niż 40 proc., co proponuje ukraiński rząd. Byłby to pierwszy krok w dobrą stronę, jednak sytuacja Ukrainy nadal jest niestabilna, ponieważ uwaga ukraińskiego rządu i zasoby, jakimi on dysponuje, skupiają się na wschodnich regionach kraju, a to z kolei oddala perspektywę dogłębnych reform, które mogłyby zapewnić trwały wzrost i stabilne wpływy budżetowe.