Gospodarka polska w 2005 roku

Przeczytaj także: Gospodarcze sukcesy i porażki roku 2005

Setki tysięcy poza Polską

Brak satysfakcjonujących możliwości pracy i rozwoju zawodowego w Polsce skutkuje rosnącą emigracją zarobkową. Według niektórych szacunków, poza Polską może pracować (stale lub okresowo) nawet 1,2 miliona Polaków. Proces emigracji ekonomicznej nasilił się po akcesji Polski do UE i związanych z tym otwarcie części europejskich rynków pracy na pracowników z Polski. Najbardziej na owym otwarciu zyskują ludzie młodzi, gotowi na podjęcie wyzwania jakie niesie praca za granicą oraz wykształceni specjaliści, dla których nie jest problemem znalezienie pracy w dowolnym kraju świata. Znaczna skala emigracji zarobkowej niesie pewne zagrożenia - zmienia się struktura demograficzna osób pracujących w Polsce, pogarsza się stosunek liczby osób aktywnych zawodowo (i opłacających składki emerytalne) do liczby świadczeniobiorców (emerytów). Znaczna skala migracji może dodatkowo pogorszyć i tak już nienajlepszą sytuacje obecnego systemu emerytalnego.

Bez podwyżki ZUS, KRUS bez reformy

W ciągu roku 2005 nie doszło do zapowiadanych zmian zasad opłacania przez przedsiębiorców składek na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych (popularny ZUS). Propozycję zróżnicowania płaconych przez przedsiębiorców składek w zależności od dochodu (czyli w praktyce od płaconego podatku) zawarł w swoim słynnym pakiecie reform Jerzy Hausner, wicepremier w rządach Leszka Millera i Marka Belki. Hausner zamierzał poprzez zwiększenie wpływów ze składek płaconych przez przedsiębiorców zmniejszyć państwowe dotacje na ZUS. Propozycja ta jednak nie zyskała uznania Sejmu i propozycje Hausnera nie stały się obowiązującym prawem. Problem deficytowego i niewydolnego systemu zabezpieczeń społecznych nadal pozostał i będzie koniecznie wymagał jakiegoś rozwiązania. Czas jednak działa na niekorzyść potencjalnych reformatorów, zaś zdaniem wielu analityków odwlekanie w czasie niezbędnych a radykalnych zmian może znacząco przyspieszyć krach obecnego systemu emerytalno-rentowego.

Nie rozstrzygnięta pozostała także kwestia Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Próby uzależnienia składek płaconych przez rolników od ich dochodów (mające również na celu zmniejszenie skali dotacji KRUS ze środków publicznych) spaliły na panewce - Sejm w roku wyborczym nie odważył się na podjęcie radykalnych decyzji, wywołujących niezadowolenie znaczącej części elektoratu.

Gorący koniec roku

Za sukces minionego roku można uznać wyniki negocjacji w sprawie unijnego budżetu - prawie 60 mld euro dopłat i łatwiejsze warunki korzystania z unijnej pomocy.

Pomimo wcześniejszych znacznych rozbieżności, szefom państw "Dwudziestki piątki" udało się wreszcie uzgodnić propozycję unijnego budżetu na lata 2007 - 2013. Według tych propozycji, roczna polska składka do budżetu UE będzie wynosić około trzech miliardów euro. Zdaniem premiera Marcinkiewicza, Polska na każde wpłacone euro dostanie z powrotem 3,62 euro. Dodatkowe fundusze na wsparcie biedniejszych polskich regionów - głównie ściany wschodniej - zawdzięczamy Niemcom. Nowa niemiecka kanclerz, Angela Merkel, zrzekła się części unijnej pomocy dla Bawarii i wschodnich landów, sugerując przekazanie tych środków na wsparcie biedniejszych regionów w Polsce (województwa świętokrzyskie, podlaskie, lubelskie, podkarpackie i warmińsko-mazurskie).

Nowy Rok, nowe nadzieje

Nowy rząd premiera Marcinkiewicza działa od niespełna dwóch miesięcy. Dotychczas wysyłał przedsiębiorcom niejednoznaczne sygnały - z jednej strony obiecuje ułatwienia i poprawę klimatu dla prowadzenie działalności gospodarczej, z drugiej jednak strony, podejmuje lub popiera inicjatywy zwiększające wydatki budżetu - co sugeruje, że nie są przewidywane obniżki obciążeń podatkowych i parapodatkowych.

Polskie rządy - być może nawet rząd premiera Marcinkiewicza, o ile się utrzyma wystarczająco długo - będą musiały jednak w pewnej chwili stanąć wobec niepopularnych, lecz jednak koniecznych, decyzji. Za "darmowe obiady" zawsze jednak ktoś płaci, a z pustego i Salomon nie naleje...