Polskie firmy: portfel należności X 2015

Przeczytaj także: Polskie firmy: portfel należności VII 2015

Obserwując bardzo silne powiązanie między INP i dynamiką produktu krajowego brutto, pomimo ostatnio odnotowanego spadku dynamiki PKB w II kwartale 2015 r. do 3,3%, wskazania INP potwierdzają, że w kolejnych kwartałach możliwy jest powrót na ścieżkę przyspieszonego wzrostu – nawet w okolice 4% na koniec roku. Powinno to przełożyć się na średnioroczne tempo wzrostu na poziomie ok. 3,6%, a więc lepsze niż w 2014 r., kiedy to wyniosło ono 3,4%.

Wzrost wartości wskaźnika w bieżącym badaniu jest odbiciem wzrostu pięciu z sześciu jego komponentów. W bieżącym kwartale w kierunku wzrostu INP w największym stopniu oddziaływała poprawa subiektywnej oceny stanu portfela należności. Na oceny przedsiębiorców równie korzystnie oddziaływało zmniejszenie zagrożenia zatorami płatniczymi, które mogłyby wyniknąć z niemożności regulowania własnych zobowiązań. Pozytywny obraz wyłania się także przy ocenie przeciętnej długości okresu przeterminowania. W mniejszym stopniu, aczkolwiek wciąż pozytywnie, na wskazania INP oddziałują: zmniejszenie kosztów ponoszonych przez przedsiębiorców, a związanych z przeterminowanymi należnościami, a także spadek odsetka faktur, które nie zostały zapłacone w terminie.

Jedynym wskaźnikiem, którego wskazania są gorsze niż przed kwartałem jest prognoza spływu należności w nadchodzących trzech miesiącach. Wynik ten należy interpretować pamiętając, że INP jest obecnie na bardzo wysokim poziomie. Spadek optymizmu w prognozach można utożsamiać zatem z efektem wysokiej bazy.

Badanie przeprowadzone w październiku 2015 r. wskazuje na dość istotną poprawę bieżącej oceny portfeli należności polskich przedsiębiorstw. Przewaga firm deklarujących, że albo nie obserwują jakichkolwiek problemów z odzyskiwaniem należności, albo problemy te się zmniejszają, nad firmami, które deklarują wzrost problemu opóźnień w otrzymywaniu należności wynosi obecnie 33,6 pp. i jest najwyższa w całej historii badania. Co więcej, do najniższego poziomu w historii (jedynie 10,7%) spadł odsetek przedsiębiorstw, które deklarują, że problemy z należnościami w ostatnim okresie wzrosły. Jest to bardzo dobry sygnał dla gospodarki. W okresie 2010-2011, kiedy to wzrost gospodarczy przyspieszył do 4%, sytuacja w obszarze należności pozostawała w dalszym ciągu mocno pesymistyczna.

Obecne przyspieszenie, pomimo mniejszej skali, zdecydowanie silniej przełożyło się na poprawę sytuacji w obszarze należności. Pozwala to oczekiwać, że podstawy wzrostu będą teraz trwalsze i w konsekwencji wzrost utrzyma się przez dłuższy okres czasu. Dodatkowo, jest większa szansa, że utrzyma się korzystna sytuacja w kraju w obliczu ewentualnych szoków zewnętrznych.

Prognoza spływu należności pogorszyła się względem poprzedniego kwartału. Udział przedsiębiorców, którzy spodziewają się wzrostu problemów z należnościami w nadchodzących miesiącach wzrósł z 12,6% do 15,7%. Należy jednak podkreślać efekt bardzo wysokiej bazy związanej z obserwowaną od dwóch lat bardzo korzystną koniunkturą. Nawet niewielkie pogorszenie sytuacji, które wciąż może występować w warunkach bardzo dobrej koniunktury, oznacza jedynie pogorszenie perspektyw wzrostu, a nie oczekiwany absolutny spadek.

W październiku 2015 r. w portfelach polskich przedsiębiorstw mających problemy z egzekucją długów odsetek przeterminowanych należności nieznacznie spadł – z 23,1% do 22,9%. Obserwowany poziom opóźnień jest wciąż bardzo umiarkowany, szczególnie jeśli uwzględni się rosnący udział firm, które deklarują całkowity brak problemów z opóźnionymi należnościami. Pomimo spadku przeciętnego udziału przeterminowanych faktur w portfelach polskich firm, rośnie udział tych przedsiębiorstw, w których opóźnione należności stanowią ponad połowę ogółu.