Europa: wydarzenia tygodnia 48/2015

Przeczytaj także: Europa: wydarzenia tygodnia 47/2015

• USA, Niemcy, W. Brytania, Włochy i Francja uzgodniły podczas ostatniego szczytu przywódców G20, że przedłużą do lipca 2016 r. sankcje nałożone na Rosję za rolę w konflikcie na Ukrainie.
• Parlament Europejski zaakceptował unijny budżet UE na 2016 r. ze środkami na zobowiązania wynoszącymi 155 mld euro, a środkami na płatności 143,9 mld euro. Warto zauważyć, że w nowym budżecie więcej środków w przyszłym roku na łagodzenie kryzysu migracyjnego.
• Komisja Europejska przedstawiła koncepcję utworzenia europejskiego mechanizmu gwarantowania depozytów bankowych dla krajów strefy euro. Tej inicjatywie sprzeciwiają się Niemcy, które obawiają się, że to na nie spadną ewentualne koszty tej inicjatywy.
• Według ostatnich badań sondażowych opublikowanych przez "The Independent", większość mieszkańców Wielkiej Brytanii jest za opuszczeniem Unii Europejskiej. To powinno wzbudzić niepokój tak w Brukseli, jak i w krajach unijnych.
• Według dr Daniela Thorniley, prezesa zarządu DT-Global Business Consulting prognozy dla Europy i strefy euro nie są dobre, chociaż ten rok jest najlepszy od dłuższego czasu. Według tego analityka tegoroczny wzrost gospodarczy może wynieść ok. 1,5 proc. Jego zdaniem globalna gospodarka jest w kłopotach, a prognozy dla globalnego PKB w tym roku czterokrotnie obniżano (podobnie jak w poprzednich latach). Rynki wschodzące zasadniczo mają trudności: Chiny przechodzą okres wolniejszego rozwoju, kondycja Afryki jest gorsza niż wcześniej, Brazylia i Rosja są w recesji. Na tym tle Polska i Europa Środkowa są atrakcyjne ekonomicznie. W III kwartale wzrost PKB Czech wyniósł 4,3 proc. r/r, Rumunii i Słowacji – 3,6 proc. a Polski - 3,4 proc., natomiast Węgier – o 2,3 proc. Według prognoz Banku Światowego państwa regionu Europy Środkowej osiągną w tym roku wzrost PKB na poziomie 3,3 procent.
• Znowu pogorszenie się atmosfery rosyjsko-ukraińskiej. Władze Ukrainy poinformowały, że dla przewoźników rosyjskich został wprowadzony całkowity zakaz tranzytu lotniczego przez terytorium kraju. Zakaz dotyczy ok. 20 linii lotniczych z Rosji. Na terenie Ukrainy zniszczono linie dostarczające 65 proc. energii elektrycznej na Krym. W odpowiedzi Ukraina nie otrzymuje węgla z terytoriów opanowanych przez prorosyjskich separatystów ani z Rosji .
• Produkt Krajowy Brutto Wielkiej Brytanii wzrósł w III kw. o 0,5 proc. kw/kw. Licząc r/r brytyjski PKB wzrósł o 2,3 proc. w III kw. Warto przypomnieć, że w II kw. o 2,4 proc. r/r.
• Rada Dyrektorów Europejskiego Mechanizmu Stabilności (EMS) zatwierdziła transzę pomocową dla Grecji w wysokości 2 mld USD. Równocześnie grecki rząd zobowiązał się przeprowadzić pierwszy pakiet reform gospodarczych. Warto dodać, że dwa dni temu grecki parlament uchwalił nowy program oszczędnościowy. W jego ramach są reformy sektora finansowego, co ma wesprzeć proces rekapitalizacji greckich banków. Na ten cel ma być przeznaczonych ok. 10 mld euro.
• Projekt Nord Streem 2 ma wielu przeciwników. Popiera go rząd Niemiec, nie sprzeciwiają się temu rządy Francji i Wielkiej Brytanii oraz krajów Beneluksu. Jednak wiceszef KE ds. unii energetycznej Marosz Szefczovicz zapowiedział, że Nord Stream 2 nie otrzyma finansowania z UE. Stwierdził, że "projekt, zamiast zapewniać dostęp do nowych źródeł, zwiększa uzależnienie od gazu z Rosji." Oświadczył także, że "Ukraina zostanie ważnym krajem tranzytowym".

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

POLSKIE SŁUŻBY FINANSOWE NIEZBYT SKUTECZNIE PILNUJĄ PRZESTRZEGANIA PRAWA. BUDŻET TRACI MILIARDY...

Różne są szacunki co do wielkości strat ponoszonych przez nasz kraj w wyniku oszustw podatkowych (głównie VAT). Nie mamy możliwości zweryfikowania tych danych. Jednak obserwując nasze życie gospodarcze nie można mieć wątpliwości. Ten proceder istnieje, a nawet bez zbytniego błędu można powiedzieć, że w dalszym ciągu ma się dobrze. Dziś jeszcze poza gromkimi głosami polityków jeszcze niewiele wskazuje na możliwość istotnej zmiany tej sytuacji. w dobrym kierunku. Poprawa skuteczności w tym zakresie mogłaby w istotny sposób sprzyjać skutecznej realizacji planów społecznych rządu...

Oszustwa podatkowe to bardzo szeroki problem. Z konieczności wynikającej ze specyfiki takich komentarzy ograniczamy przekazywane tu informacje do „luki w VAT”. Analitycy często używają zastosowane tu pojęcie „luka w VAT”, przy czym jest toróżnica między tym, co budżet realnie uzyskuje z VAT, a hipotetycznymi wpływami budżetu możliwymi do osiągnięcia, gdyby cała konsumpcja była skutecznie opodatkowana tym podatkiem.

Z raportu CASE (Centrum Analiz Społeczno-Ekonomicznych) przygotowanego na zlecenie Komisji Europejskiej wynika, że w 2013 r. UE (bez danych z Cypru i Chorwacji), do fiskusa nie trafiło z tytułu VAT łącznie 168 mld Euro, a luka w VAT została oszacowana na ok. 26 proc. całkowitej wartości zobowiązań (Polska znalazła się w czołówce krajów o największym udziale luki w zobowiązaniach z tytułu VAT). Według analiz wśród krajów unijnych większe problemy ze ściągalnością VAT maja tylko Czarnogóra, Włochy, Grecja, Łotwa, Litwa, Słowacja i Rumunia.

Zasygnalizowany problem w Polsce ma miliardowy wymiar. PwC szacuje lukę w VAT w 2014 r. na poziomie ok. 42 mld zł, czyli 2,5 proc. PKB (a ponieważ kwoty powyższe są trudne do wyobrażenia dla większości naszych czytelników informujemy, że roczne nasze wydatki budżetowe MON są szacowane na nieco ponad 30 mld USD).

Według sprawozdania MF w ubiegłym roku inspektorzy skarbowi wykryli oszustwa na kwotę ok. 10,2 mld zł...

Dla uzupełnienia uważamy za celowe zwrócić uwagę jeszcze na opublikowane dane przez raport Global Financial Integrity. W tym raporcie Polska jest na 18. miejscu jeśli chodzi o nielegalny odpływ kapitału (autorzy raportu przypisują to zachodnim koncernom). Autorzy tego opracowania lokują nas w tym rankingu wraz z Rosją, Białorusią, Turcją oraz Serbią w gronie 20 krajów z których w dekadzie 2002-2011, z których „wyeksportowano” w nielegalny sposób najwięcej kapitału.

HENRYK S. TUSZYŃSKI