NBP: rynek pracy w Polsce w III kw. 2015

Przeczytaj także: NBP: rynek pracy w Polsce w II kw. 2015

Jednocześnie w krajach tych stopniowo wzrasta dynamika zatrudnienia, która od II kw. 2014 r. kształtuje się na dodatnich poziomach. Wciąż utrzymują się wysokie różnice w stopach bezrobocia wśród osób w grupie wieku 15-24 lata: niektóre kraje (Austria, Niemcy, Holandia) cechują się stopą bezrobocia dla tej grupy wieku poniżej 10,5%. Natomiast w przypadku Hiszpanii i Grecji stopa ta jest bliska 50%. Wysokie różnic widoczne są także w przypadku długotrwałego bezrobocia (powyżej 12 miesięcy): w takich krajach jak Austria i Niemcy odsetek osób długotrwale bezrobotnych nie przekracza 2,1% aktywnych zawodowo. Natomiast w przypadku Hiszpanii i Grecji odsetek ten wynosi odpowiednio
11,8% i 18,2%.

Według danych Eurostatu dynamika kosztów pracy w sferze rynkowej w Polsce obniżyła się w II kw. 2015 r. i wyniosła 2,9% r/r. Przeciętna dynamika kosztów pracy w sferze rynkowej w UE w II kw. 2015 r. również obniżyła się, do 2,0%
r/r.

Na dalszą poprawę sytuacji na rynku pracy w skali całej UE w IV kw. 2015 r. może wskazywać kilka czynników. W dalszym ciągu dynamika liczby godzin pracy przepracowanych przez pracowników agencji pracy tymczasowej utrzymuje się na stosunkowo wysokim poziomie - w całej UE dynamika ta we wrześniu 2015 r. wyniosła 5,8% r/r.26 Jednocześnie w przypadku planowanych zmian zatrudnienia w III kw. 2015 r.
dominuje kreacja miejsc pracy nad destrukcją.

Wzrosły również oczekiwania dotyczące zatrudnienia w usługach i budownictwie a ustabilizowały się oczekiwania dla przemysłu.

Na tle UE sytuacja na ryku pracy w Stanach Zjednoczone poprawia się w szybszym tempie. Wciąż maleje stopa bezrobocia, głównie na skutek wzrostu zatrudnienia (w listopadzie 2015 r. stopa bezrobocia wyniosła 5,0%). Jednocześnie współczynnik aktywności zawodowej obniżył się w ostatnich miesiącach i w listopadzie 2015 r. wyniósł 62,5%, kształtując się poniżej swojej 36-miesięcznej średniej wynoszącej 63,0%.

Kraje regionu Europy Śr.-Wsch. (Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Słowacja, Węgry) są mniej zróżnicowane pod względem sytuacji na rynkach pracy od krajów UE ogółem. W dalszym ciągu we wszystkich krajach regionu maleje stopa bezrobocia i rośnie dynamika zatrudnienia. Jednocześnie najwyższa stopa bezrobocia występuje na Słowacji.

Dynamika kosztów pracy w sferze rynkowej w krajach regionu Europy Śr.-Wsch. w II kw. 2015 r. obniżyła się lecz wciąż była wyższa od przeciętnej dla całej UE. Najwyższa dynamika kosztów pracy występowała na Węgrzech i wyniosła 3,7% r/r.

Analizy pogłębione

Czy krzywa Philipsa w Polsce zanikła?

Relatywnie niska stopa bezrobocia przy jednoczesnej ujemnej inflacji skłaniają do pytania o kształt krzywej Philipsa. W Polsce, podobnie jak w wielu innych krajach, obserwowana negatywna zależność między bezrobociem i inflacją (nazywana krzywą Philipsa) nie miała w przeszłości symetrycznego charakteru.

W latach 2006-2009, wraz z poprawą koniunktury spadało bezrobocie i wzrastała inflacja. Niemniej, w okresach gorszej sytuacji na rynku pracy (okresy 2002-2005, 2009-2013) inflacja nie była skorelowana z bezrobociem (a krzywa Philipsa była w zasadzie pionowa). W okresie 2014-2015 zależność ta była z kolei zakłócona silnym szokiem podażowym (spadkiem cen surowców, prowadzącym do deflacji).

Różnie definiowana krzywa Philipsa pozostaje od dziesiątków lat punktem odniesienia dla dyskusji o rynku pracy i polityce pieniężnej. W swojej pierwotnej postaci (Philips, 1969) ilustruje negatywną zależność pomiędzy stopą bezrobocia a wzrostem wynagrodzeń (inflacją wynagrodzeń). W kolejnych publikacjach zależność ta została rozszerzona o konsekwencje wzrostu płac dla inflacji cen. Krzywa Philipsa do lat 1970-tych była zjawiskiem na tyle łatwym do obserwacji, że stopniowo uznano ją za jeden z kluczowych faktów empirycznych w makroekonomii. W kolejnych dekadach zależność ta stała się jednak obiektem krytyki.