Wakacje 2016: koniec z tańszą Portugalią?

Przeczytaj także: Wakacje 2016: turyści nie dopisują

Wpływ czynnika „społecznego spokoju” na ogólną sprzedaż detaliczną i sprzedaż w turystyce

Jak już wspominaliśmy wielokrotnie sprzedaż w turystyce wyjazdowej stanowi obecnie przedmiot szczególnej troski i niepokoju wielu osób w środowisku branżowym, a szczególnie wśród turystycznych agentów. Przyczyną tego są istotne spadki sprzedaży wynikające w przeważającej mierze z opóźniania przez klientów rezerwacji wycieczek na sezon letni, a szczególnie na kierunki uważane teraz za mniej bezpieczne, czyli do Turcji i Egiptu.

To, że wpływ postrzegania kwestii bezpieczeństwa na pewnych kierunkach bardzo istotnie działa na popyt na organizowane do nich turystyczne imprezy to temat poruszany już wielokrotnie. Także to, że zmiany siatki rejsów tanich przewoźników wpływają na zmiany koniunktury sprzedażowej na danych kierunkach w biurach agencyjnych i u organizatorów też jest jasne. Dzisiaj chcielibyśmy zwrócić uwagę na czynnik, który jest z kolei ważnym składnikiem różnych szerszych wskaźników optymizmu i pozytywnego nastawienia do konsumpcji lub też optymizmu konsumenckiego. Jest nim spokój w codziennym życiu społecznym i w mediach, które nadal jeszcze wywierają spory wpływ na postrzeganie przez przeciętnego konsumenta aktualnej rzeczywistości oraz jej bliskich perspektyw, a co za tym idzie wywierają znaczący wpływ na nastawienie do konsumpcji.

Osoby lekko podenerwowane i popadające w stan niepewności nie ograniczą zakupów artykułów pierwszej potrzeby (np. żywnościowych), ale pomimo nawet wzrastających bieżących dochodów będą przejawiały tendencje do odkładania tych dochodów w formie bieżących oszczędności, a zakupy dóbr i usług wyższego rzędu odsuną w czasie. I odwrotnie. Osoby nastawione optymistycznie są skłonne nie tyle do większej konsumpcji artykułów pierwszej potrzeby, ale podniosą wydatki na dobra i usługi wyższego rzędu nawet ponad poziom bieżących dochodów nawet sięgając do zgromadzonych wcześniej oszczędności. Jest to mocno uproszczony schemat wpływu nastrojów konsumentów na ich wydatki, ale wystarczający na potrzeby tego materiału.

Wpływ czynnika „społecznego spokoju” przedstawimy na przykładzie minionego roku. Mieliśmy w nim do czynienia z dwoma dość uciążliwymi kampaniami wyborczymi, z których pierwsza była może mniej intensywna, ale charakteryzowała się dość specyficzną retoryką nastawioną na patriotyczną mobilizację społeczeństwa wokół osoby dotychczasowego Prezydenta (z reguły taki schemat bywa skuteczny), a druga była bardziej chaotyczna, ale za to intensywniejsza.

Obie wywarły niestety negatywny wpływ na ogólną dynamikę sprzedaży detalicznej (według GUS), jak również na dynamikę sprzedaży usług turystyki wyjazdowej, które są w naszym kraju nadal usługami wyższego rzędu.
Już nawet pierwszy rzut oka na „surowe” dane pokazujące dynamikę sprzedaży detalicznej w Polsce na tle naszych północnych, zachodnich i południowych sąsiadów pokazuje jasno, że z naszą sprzedażą detaliczną w okresach obu kampanii coś było nie tak. Sąsiedzi to Szwecja , Dania, Niemcy, Czechy, Słowacja, a do nich dołączono jeszcze Węgry, które bezpośrednimi sąsiadami wprawdzie nie są, ale nasze rozwiązania gospodarcze będą w znaczącym stopniu bazowały i już bazują na doświadczeniach węgierskich, co powinno sprawiać, że obie gospodarki będą reagować na zmiany parametrów zewnętrznych relatywnie podobnie.

Gruba czarna linia pokazuje uśrednioną dynamikę sprzedaży detalicznej u naszych sąsiadów ważoną potencjałem ich gospodarek z wyjątkiem Niemiec, który jest odpowiednio obniżony ze względu na wielkość gospodarki i relatywnie małym wpływem zachowań odległych niemieckich terenów zachodnich w stosunku do np. Czech. Czerwona linia obrazuje dynamikę wzrostu sprzedaży detalicznej w Polsce.
Na wykresach widoczne jest rozjeżdżanie się oby dynamik na niekorzyść Polski w niektórych okresach, które jak się potem okaże dość dokładnie pokrywają się z okresami obu kampanii wyborczych.
Dodatkowo na wykresy te naniesiona została dynamika sprzedaży czarterów, która została zmniejszona w stopniu odpowiednim do prezentacji na jednym wykresie z dynamikami sprzedaży detalicznej (pięciokrotnie). Widać, że dynamika sprzedaży imprez czarterowych, które są usługami wyższego rzędu naśladuje z pewnym przybliżeniem (jest bowiem zakłócona poprzez inne czynniki jak przykładowo wpływ zagrożeń terroryzmem), ale z pewnym opóźnieniem. Opóźnienie takie jest immanentną cechą dóbr i usług wyższego rzędu do czego powrócimy jeszcze w dalszej części materiału