Polskie firmy 2016: warunki prowadzenia biznesu

Przeczytaj także: Polskie firmy 2015: warunki prowadzenia biznesu

W 2015 roku jednym z bardziej pozytywnych wydarzeń związanych z rodzimym systemem podatkowym, było uchwalenie nowelizacji ordynacji podatkowej wprowadzającej do treści ustawy art. 2a zawierający zasadę in dubio pro tributario, zgodnie z którą niedające się usunąć wątpliwości co do treści przepisów prawa podatkowego rozstrzyga się na korzyść podatnika. Oczywiście zmiana ta nie stanowi zasadniczej naprawy polskiego systemu podatkowego, ponadto można sobie wyobrazić, w scenariuszu idealnym, że jej zakres obejmowałby również wątpliwości co do stanu faktycznego sprawy, jednak wydaje się, że należy docenić fakt, iż przynajmniej w sferze pryncypialnej, przywraca, a w zasadzie ustanawia ona względną równowagę sił pomiędzy podatnikiem, a organem podatkowym. Ponadto, podatnik w końcu będzie, przynajmniej w pewnym stopniu, jakkolwiek chroniony przed skutkami nieumiejętnego stosowania niejasnych i skomplikowanych przepisów.

Zdarzeniem budzącym z kolei największe zmartwienie musi być nastawienie administracji podatkowej i Ministerstwa Finansów do tematyki kontroli skarbowych. Jak wynika bowiem z ujawnionego sprawozdania z narady urzędników, co najmniej 80 procent kontroli przeprowadzonych w 2015 roku przez urzędy skarbowe, miało zakończyć się znalezieniem nieprawidłowości i domiarem. „Należy obecnie zmienić tok myślenia w sprawie kontroli podatkowych – nie ma kontroli w celach prewencyjnych, kontrola ma przynosić wpływy budżetowe” – ten cytat oddaje najlepiej charakter wyrażanych w trakcie spotkania wniosków . Trudno się zatem dziwić wielokrotnie wyrażanym przez ekspertów opiniom, zgodnie z którymi kontrole podatkowe są jednymi z najbardziej opresyjnych wobec obywatela (podatnika) elementów polityki aparatu państwowego.

Reasumując, mimo, że w rankingu Paying Taxes na 2016 rok Polska zaliczyła pokaźny awans, co oznacza, że nasz system podatkowy staje się coraz bardziej przyjazny obywatelom, wciąż pozostaje w tym zakresie mnóstwo pracy do wykonania. 58. miejsce na świecie nie powinno być naszą ambicją, ani celem, a raczej powodem do wstydu i podjęcia wytężonego wysiłku w celu naprawy polskiego prawa podatkowego. Przede wszystkim należałoby skupić się na kompleksowej zmianie, czyli w istocie napisaniu większości ustaw podatkowych od nowa – akty prawne w aktualnym brzmieniu stają się coraz mniej zrozumiałe, a kolejne nowelizacje jedynie jeszcze bardziej je komplikują. Jest ich zresztą już w tej chwili zdecydowanie za dużo. Nie można wymagać od obywateli, w tym przedsiębiorców, że będą postępowali w stu procentach zgodnie z przepisami prawa podatkowego, jeśli zmienia się kluczowe ustawy co tydzień. Poznanie treści wyłącznie najważniejszych aktów prawnych zajęłoby ponad dobę czytania bez przerwy, przy optymistycznym założeniu dosyć szybkiego tempa lektury. Do tego należałoby doliczyć kilkadziesiąt tysięcy interpretacji indywidualnych, wydawanych co roku przez organy podatkowe oraz setki aktów wykonawczych do ustaw podatkowych.

2.2. SĄDOWNICTWO

Sprawne i sprawiedliwe rozstrzyganie sporów przez sądy stanowi niewątpliwie jeden z głównych czynników wpływających na warunki prowadzenia biznesu w danym państwie. Szybko działający wymiar sprawiedliwości pozytywnie wpływa na skłonność przedsiębiorców do nawiązywania nowych kontaktów handlowych, ponieważ w razie ewentualnego oszustwa będą oni wiedzieli, że są w stanie szybko wyegzekwować należności wynikające z umowy, czy ochronić się przez bezpodstawnymi roszczeniami. Często od wyniku sprawy sądowej zależy płynność finansowa przedsiębiorstwa (dotyczy to w szczególności mikroprzedsiębiorstw), w związku z czym możliwie sprawne rozpatrzenie danej sprawy staje się szalenie istotne. Z tych też powodów warto przeanalizować jak działa sądownictwo gospodarcze w Polsce.