Budownictwo w Polsce uzależnione od krajowego popytu

Przeczytaj także: Branża budowlana w stagnacji

Sprzedaż usług budowlano-montażowych dzieli się na trzy główne segmenty. Dominują roboty specjalistyczne (38 proc. w 2014 r.), których udział zwiększył się zwłaszcza w ostatnich kilku latach (w 2010 roku było to 32 proc.), podobnie jak w przypadku budowy obiektów inżynierii lądowej i wodnej (z 19 proc. w 2005 r. do 28 proc. w 2014 r.). Wzrosty te odbyły się kosztem trzeciego segmentu – budowy budynków, którego waga spadła z 47 proc. w 2005 r. do 34 proc. w 2014 r.

Jak wynika z danych, najsilniejszy wpływ na wartość majątku trwałego w sektorze budownictwa mieszkaniowego mają dochody gospodarstw domowych. Zmiana dochodów o 1 proc. powoduje zmianę majątku o 0,66 proc. Stosunkowo duże znaczenie ma również liczba osób w wieku 25-49 lat, gdyż wzrost tejże liczby o 1 proc. powoduje wzrost majątku o prawie 0,3 proc. Z szacunków wynika, że przez większość okresu pomiędzy latami 2000-2012 wartość majątku trwałego w sektorze mieszkaniowym znajdowała się poniżej lub bardzo blisko równowagi długookresowej (wynikającej z zależności teoretycznych modelu ekonomicznego). Jedynie w okresie 2007-2009 wartość majątku wyraźnie przekroczyła stan równowagi i była szczególnie wysoka w roku 2008 przekraczając wartość długookresową o prawie 8 proc. Po roku 2009 wartość majątku znów znalazła się poniżej wartości długookresowej, a w roku 2012 (ostatnim, dla którego dostępne są dane dla majątku trwałego) sięgnęła ponad 3 proc. poniżej równowagi długookresowej, czyli najniżej od roku 2004.

W raporcie zostało oszacowane jak będzie wyglądała kondycja majątku trwałego w sektorze mieszkaniowym do 2050 roku. W tym celu przyjęto dwa scenariusze: bazowy i imigracyjny. W scenariuszu bazowym przyjęto liczbę ludności zgodną z prognozą GUS, natomiast w scenariuszu imigracyjnym przyjęto założenie napływu do Polski 4,3 mln pracowników do 2050 r., pochodzących głównie z Ukrainy.

„W przypadku scenariusza imigracyjnego długookresowa wartość majątku trwałego w sektorze mieszkaniowym jest istotnie wyższa niż w scenariuszu bazowym a w 2050 r. różnica ta przekroczy 20 proc.” – mówi Rafał Antczak.

Dość trudno jest oceniać znaczenie wielkości sektora budowlanego w PKB różnych krajów, gdyż występują pomiędzy nimi istotne różnice geograficzne, historyczne, ekonomiczne i społeczne. Jednak można pokusić się o spojrzenie na zachowanie się wartości dodanej sektora budowlanego w Polsce w porównaniu z krajami regionu (kraje konwergujące) oraz krajami zachodnimi (kraje rozwinięte).

„W latach 2000-2014 udział wartości dodanej sektora budowlanego w Polsce nie przekroczył 7,7 proc. PKB, a wartość maksymalną osiągnął w 2011 r. W stosunku do innych krajów konwergujących, udział wartości dodanej sektora budowlanego w PKB w Polsce charakteryzował się niskim rozproszeniem, co świadczyć może o stosunkowo stabilnej zależności sektora od ogólnej koniunktury gospodarczej. W rezultacie, Polska wraz z Czechami i Węgrami znajduje się w najbardziej korzystnej sytuacji ze wszystkich analizowanych krajów konwergujących, gdyż rozwój sektora budownictwa generalnie opierał się na solidnych fundamentach mikro- i makroekonomicznych” – podsumowuje Rafał Antczak.