Pracownicy niechętnie odchodzą z kopalni

Przeczytaj także: Przywileje górnicze na razie bez zmian

Ministerstwo Gospodarki zleciło badanie, mające określić skutki restrukturyzacji zatrudnienia w kopalniach węgla kamiennego z uwzględnieniem losów pracowników odchodzących z kopalń w latach 2004-2005. Chodziło w nim przede wszystkim o osoby, które mogły skorzystać z uprawnień gwarantowanych w tzw. ustawie górniczej. Są to uprawnienia osłonowe, a więc środki finansowe, oraz aktywizująco-adaptacyjne – stypendia oraz kontrakty na przekwalifikowanie bądź pożyczki na rozpoczęcie działalności gospodarczej.

Gdy wchodziła w życie ustawa górnicza z 2003 r., na powierzchni pracowało 31.327 osób, czyli 23 proc. wszystkich zatrudnionych w górnictwie. Chociaż w górnictwie pracowało wtedy 10,5 proc. kobiet, to wśród pracowników powierzchni stanowiły one 61 proc. Zakładano wówczas, że docelowo redukcją zatrudnienia na powierzchni zostanie objętych 7,5 tys. osób. Jednak do 31 listopada 2005 r. tylko 64 osoby skorzystały z instrumentów aktywizująco-adaptacyjnych.

Decyzja o odejściu z kopalni w przypadku wielu była przeważnie konsekwencją likwidacji stanowiska. Oznacza to, że nie sama atrakcyjność oferowanych uprawnień aktywizująco-adaptacyjnych zdecydowały o ich wyborze.

Jednak osobom, które z nich skorzystały, instrumenty te pomogły w readaptacji zawodowej. Zdecydowana większość badanych znalazła bowiem pracę poza górnictwem – pracują u pracodawców prywatnych lub prowadzą własną działalność. Badani najbardziej pozytywnie oceniają kontrakt na przekwalifikowanie, gdyż pozwala on na znalezienie innej pracy. Mimo to większość zdecydowała się na wybranie stypendium, które gwarantuje korzystne warunki finansowe przynajmniej przez pierwsze sześć miesięcy od odejścia.

W opracowaniu przedstawione zostały również postulaty, których realizacja mogłaby pomóc w skuteczniejszym szukaniu zatrudnienia. Zdaniem badanych, pożyczka na rozpoczęcie działalności gospodarczej powinna być wyższa, a procedury, które należy spełniać, starając się o to świadczenie – prostsze. Chodzi również o lepsze wyposażanie odchodzących z kopalń w wiedzę i kompetencje potrzebne do znalezienia innej pracy. Szkolenia przekwalifikujące lub podnoszące kwalifikacje powinny uwzględniać zapotrzebowanie pracodawców. Poza tym byłoby korzystnie, gdyby program przekwalifikowań obejmował – oprócz umiejętności zawodowych – treningi motywacyjne i interpersonalne pozwalające na lepszą prezentację własnych umiejętności wobec ewentualnych pracodawców.