Kraje rozwinięte społecznie: ranking 2016

Przeczytaj także: Kraje rozwinięte społecznie: ranking 2015

Od kilkudziesięciu lat utarło się, że miarą sukcesu osiągniętego przez dany kraj jest wzrost jego Produktu Krajowego Brutto. Tymczasem patrzenie wyłącznie przez ten pryzmat nie daje pełnego obrazu kondycji, w której znajduje się społeczeństwo i gospodarka, a więc np. nie definiuje - jakże istotnych dla rozwoju - wyzwań społecznych i środowiskowych. Postęp społeczny wzrasta wprawdzie razem z PKB, ale od osiągnięcia pewnego poziomu bogactwa społeczeństwa trudno jest go zwiększyć tylko poprzez wzrost gospodarczy.

Z tego właśnie względu przed czterema laty organizacja Social Progress Imperative opracowała Social Progress Index (SPI) – czyli Indeks Rozwoju Społecznego. SPI uwzględnia w analizie czynniki społeczne oraz środowiskowe, co w połączeniu z informacjami ekonomicznymi, daje pełniejszy oraz długoterminowy obraz rozwoju krajów. SPI to indeks odpowiadający potrzebom XXI wieku.

W tym roku w zestawieniu uwzględniono 133 państwa, które obejmują swym zasięgiem 94 proc. światowej populacji. Podobnie jak w przeszłości, w tegorocznej edycji Social Progress Index najwyżej oceniono kraje Europy, Ameryki Północnej oraz Australii, a najgorzej państwa Afryki subsaharyjskiej oraz Azji Środkowej i Południowej. Najwyższe wskaźniki rozwoju społecznego osiągnęły Finlandia, Kanada oraz Dania. Z kolei trzy ostatnie miejsca w rankingu należą niezmiennie do Afganistanu, Czadu oraz Republiki Środkowoafrykańskiej.

Polska znalazła się w tzw. „drugiej” grupie państw, które charakteryzują się wysokim poziomem rozwoju społecznego. Razem z nami w tej kategorii uplasowało się także większość krajów Unii Europejskiej i USA. Lepszą pozycję od Polski spośród krajów naszego regionu udało się osiągnąć Słowenii (20), Czechom (22) i Estonii (23). Za nami znalazły się z kolei Słowacja (31), Chorwacja (33), Litwa (34), Węgry (35), Łotwa (36), Rumunia (42) oraz Bułgaria (43). Polska ulokowała się na 30 miejscu, zdobywając w tym roku 79,76 punktów, podczas gdy rok wcześniej było to 77,98.

„W porównaniu do krajów o podobnym wzroście PKB Polska została oceniona najlepiej w kontekście bezpieczeństwa osobistego. Natomiast wciąż mamy problem z dostępem do stosunkowo niedrogich mieszkań, zdrowiem społeczeństwa (otyłość), czy jakością powietrza. Przez ostatnie ćwierć wieku rozwój gospodarczy Polski pozwolił wyróżnić się nam na tle innych krajów Europy. Wyzwaniem pozostaje utrzymanie trwałego rozwoju społecznego, który stanowi bazę do zrównoważonego rozwoju gospodarczego w dłuższej perspektywie.” – mówi Irena Pichola Partner, Lider zespołu Sustainability Consulting Central Europe Deloitte.

Social Progress Index powstaje poprzez obliczenie średniej uzyskanej z analizy trzech kategorii, które z kolei składają się z 53 zmiennych. W 2016 r. Polska otrzymała następujące wyniki w poszczególnych kategoriach:

1. Zaspokojenie fundamentalnych potrzeb człowieka – 90,97 (w 2015 r. – 86,67)
2. Fundamenty dobrobytu – 80,15 (w 2015 – 77,19)
3. Możliwości awansu społecznego i wolności osobiste – 68,16 (w 2015 r. – 70,07)

Z analizy organizacji Social Progress Imperative wynika, że najmniej skorelowane z PKB są czynniki związane z tolerancją, wolnością osobistą i ekosystemem, ale mają one duży wpływ na pozycję danego kraju w zestawieniu. Jednocześnie ranking pokazał, że większość krajów dobrze sobie radzi z zaspokojeniem podstawowych potrzeb człowieka, o czym świadczy fakt, że osiągnęły one cele założone w ramach Milenijnych Celów Rozwoju ONZ. Teraz nadszedł czas na realizację nowych Celów Zrównoważonego Rozwoju ONZ (z ang. SDGs – Sustainable Development Goals). Ich osiągnięcie do 2030 r. nie będzie łatwym zadaniem m. in. ze względu na ich kompleksowy zakres, który dotyczy zarówno sfery społecznej, środowiskowej, jak i gospodarczej. Choć to rządy będą odpowiedzialne za ich realizację, bez większego zaangażowania biznesu może to być trudne. Mapą drogową, jak osiągnąć SDGs, może właśnie być SPI, który uzupełnia się z ideą zrównoważonego rozwoju.